(16.12.2014) – Hơn 10 tổ chức Xã hội dân sự (XHDS) Việt Nam đã tổ chức kỷ niệm 66 năm Ngày Nhân Quyền (NNQ), tại DCCT Sài Gòn, từ 09 giờ đến 13 giờ 30, hôm qua, 15.12.2014.
Hòa thượng Thích Không Tánh, Viện phó điều hành Tăng đoàn Giáo hội Phật giáo VNTN cho biết lý do NNQ được toàn thế giới kỷ niệm vào ngày 10.12, nhưng các XHDS ở VN chỉ có thể tổ chức vào ngày 15.12 là do công an canh, và ngăn cản không cho các thành viên lãnh đạo và đại diện các tổ chức đến gặp nhau.
Mục sư Nguyễn Mạnh Hùng, quản nhiệm Hội thánh Chuồng Bò, thuộc Giáo hội Mennonite Độc lập cho biết việc các XHDS quy tụ ngày hôm nay khẳng định quyền tự do hội họp của công dân, không ai có quyền ngăn cản. Mục sư Hùng cũng là người điều hợp buổi họp mặt kỷ niệm này.
Tham dự buổi kỷ niệm này có các tổ chức: Tăng đoàn Giáo hội Phật giáo VNTN, Phật giáo Hòa Hảo, Tin Lành Mennonite, Hội đồng Liên tôn VN, Văn phòng Công lý hòa bình DCCT, Hội phụ nữ nhân quyền, Con đường Việt Nam, Hội cựu tù nhân lương tâm, Hội nhà báo độc lập, Hội anh em dân chủ, Hội bảo vệ quyền tự do tôn giáo, Diễn đàn UPR, Mạng lưới blogger VN, Hội Bạch Đằng Giang, Lao Động Việt, Liên hiệp dân oan, CLB Lê Hiếu Đằng.
Phát biểu mở đầu, bác sĩ Nguyễn Đan Quế, đồng chủ tịch Hội cựu tù nhân lương tâm cho biết, ngày 10.12 vừa qua, lần đầu tiên các XHDS đã gởi đến đồng bào quốc nội và hải ngoại thông điệp đầu tiên nhân NNQ.Thông điệp này tức khắc được ủng hộ không chỉ cộng đồng người Việt khắp nơi, mà cả các hệ thống truyền thông quốc tế.
Trong lời phát biểu, bác sĩ Quế nhắc lại sự kiện ngày 10.12.1948, khi Công ước quốc tế về nhân quyền được thông qua, thì công dân các nước trên thế giới được sống các quyền tự do của mình, nhưng đau buồn thay, 1/2 dân cư của thế giới thuộc về các nước cộng sản lại bị vi phạm nhân quyền cách nghiêm trọng. Các nước cộng sản dần dần đã sụp hết, đến nay chỉ còn Trung Quốc, Việt Nam, Bắc Hàn, Cuba và Lào. Dự báo thời gian tồn tại cũng không còn lâu.
Bác sĩ Quế xúc động về các bạn trẻ dân thân cho hoạt động xã hội trong những năm gần đây, đặc biệt là hoạt động phổ biến Công ước quốc tế về Nhân Quyền của Con Đường VN và các tổ chức khác. Có hàng trăm ngàn bản Công ước được in dưới nhiều hình thức khác nhau được gởi đến mọi người ở mọi nơi, từ bến xe đến đồn công an, từ công viên đến quán cà phê, từ phố chợ đến trước cổng tòa án nhân dân. Việc khởi động phong trào “Chúng tôi muốn biết” của Mạng lưới blogger gây chú ý mạnh mẻ toàn xã hội, việc ra đời các tổ chức Hội cựu tù nhân lương tâm, Hội nhà bao độc lập Việt Nam đã thực sự là một khẳng định về quyền công dân.
Ngay sau đó, cha Giuse Đinh Hữu Thọai, Trưởng văn phòng Công lý hòa bình trình bày sơ lược về họat động. Theo đó, từ tháng 05.2011, Tu viện DCCT Sài Gòn quyết định mỗi Chúa nhật cuối tháng lúc 20 giờ, sẽ có thánh lễ cầu nguyện cho công lý và hòa bình. Ban đầu dân thập phương đến cầu nguyện, dần dần nhu cầu của dân oan cần trợ giúp pháp lý, nên tháng 04.2013, Phòng công lý và hòa bình được thành lập để hỗ trợ pháp lý cho dân oan. Hiện có hơn 700 hồ sơ, trong đó 90% là liên quan đến đất đai. Hiện nay, Phòng công lý hòa bình kế thừa các hoạt động của Hòa thượng Thích Không Tánh, Chùa Liên Trì để tổ chức các hoạt động tri ân cho quý ông thương phế binh (TPB) VNCH. Năm nay chương trình mở rộng thêm hoạt động chăm sóc sức khỏe cho các công TPB, mổ mắt, làm kính, tặng xe lăn xe lắc, mua bảo hiểm y tế … Hiện có khoảng 1000 hồ sơ TPB.
Góp vui trong ngày kỷ niệm nay, luật sư Nguyễn Văn Đài, Hội anh em dân chủ từ Hà Nội qua đại diện ở Sài Gòn gởi tặng các tham dự viên mỗi người một chiếc áo thun có in logo của NNQ và nhấn mạnh “Phán đối bạo lực, sách nhiễu người dân”. Mục sư Hùng và mục sư Du (cũng thuộc HT Chuồng Bò) trao tận tay các tham dự viên món quà dễ thương này.
Sau đó thạc sĩ Phạm Bá Hải, điều phối viên của Hội cựu tù nhân lương tâm trình bày hoạt động của Hội trong năm qua và hướng đi của năm 2015. Nguyên tắc chung của Hội là “Thả tất cả tù nhân lương tâm và thúc đẩy phát triển các tổ chức XHDS”. Ông Hải cũng cho biết đã có rất nhiều hoạt động cụ thể như lên tiếng phản đối chính sách sai trái, ủng hộ tù nhân lương tâm, gởi báo cáo về chống tra tấn, … thăm viếng các cựu tù nhân và thân nhân. Nhìn chung, các hoạt động đã qua, và năm sắp tới vẫn hướng đến những hoạt động nhằm đòi quyền cư xử nhân đạo trong các nhà tù, quyền tự do lập hội, quyền tự do hội họp, quyền tự do đi lại, quyền an toàn thân thể.
Kế tiếp linh mục Antôn Lê Ngọc Thanh, DCCT trình bày đôi nét về Hội đồng liên tôn VN và Hội bảo vệ quyền tự do tôn giáo. Theo đó, Hội đồng liên tôn VN hiện nay là “phiên bản thứ ba”. Phiên bản một đã có từ thời các bậc khai đạo Cao Đài và Hòa Hảo, nhưng không thành. Phiên bản hai vào thập niên 90 thế kỷ 20 với Đại lão Hòa thượng Thích Quãng Độ, Cụ hội trưởng Lê Quang Liêm, Linh mục Chân Tín và một vài vị khác, nhưng do nhiều lý do và ngăn trở, nên cũng không duy trì được. Hội đồng liên tôn VN hiện nay khởi đầu từ giữa năm 2012 tại Chùa Liên Trì, do Hòa thượng Thích Không Tánh chủ động mời đại diện các chức sắc tôn giáo cùng tham gia các buổi cầu nguyện và phát quà cho các cháu bệnh nhân ung thư và các ông thương phế binh. Sau vài lần, các hoạt động này bị công an quốc hai đánh phá, gây khó khăn, ngăn chặn. Các chức sắc vào cuối năm 2012 về DCCT và chính thức thành lập Hội đồng liên tôn. Hội đồng liên tôn có Ban lãnh đạo gồm 5 vị đồng chủ tịch của năm tôn giáo, do các chức sắc cùng tôn giáo thành viên hội đồng bầu lên. Thường trực có vị điều phối viên và vị phụ tá là tổng thư ký. Hội đồng liên tôn đã lên tiếng nhiều vấn đề liên quan đến tự do tôn giáo, cũng như về an nguy của tổ quốc. Trong năm qua, Hội đồng liên tôn VN được chỉ định là nơi chính thức để đặc phái viên tư do tôn giáo Liên Hiệp Quốc đến làm việc. Báo cáo sơ bộ của vị đặc phái viên, ông Heiner Bielefeldt, trước khi rời VN đã phản ánh nhiều nội dung đã được trao đổi với Hội đồng liên tôn. Hiện nay, Hội đồng liên tôn đang chuẩn bị kêu gọi các XHDS và cộng đồng cùng lên tiếng kêu gọi hủy bỏ bản án tử hình, vì án tử hình mà oan sai là không cách nào sửa được nữa.
Về Hội bảo vệ tự do tôn giáo, cha Thanh cho biết, Hội này đã được lập từ đầu năm 2014. Hội hiện nay đang triển khai hai dự án: (1) Báo cáo những vi phạm tự do tôn giáo của các cơ quan thuộc chính phủ mỗi ba tháng. báo cáo này được chuyển trực tiếp tới Văn phòng cao ủy nhân quyền LHQ tại Bangkok, Thái Lan. (2) Bảo vệ quyền thực hành tôn giáo trong quân ngũ. Những chí bộ độ là những công dân ưu tú, là những người đang trực tiếp và sẵn sàng hy sinh xương máu và mạng sống để bảo vệ tổ quốc, họ đáng được ứu đãi hơn hết mọi người. Tuy nhiện hiện nay, khi đi nghĩa vụ quân sự, các công dân đó bị tước đi quyền thực hành tôn giáo. Họ chỉ được thực hành cách âm thầm và riêng tư, thậm chí, nhiều quân nhân phải trốn trại lính để đi lễ ngày Chúa nhật, sau đó bị kỷ luật. Hiến pháp đều 24 quy định công dân có quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo, tự do theo hoặc không theo tín ngưỡng, tôn giáo. Nhưng nhiều công dân theo tôn giáo đi vào bộ đội đã không được thực hành tôn giáo. Việc chăm sóc đời sống tôn giáo cho quân nhân là một yếu tố qaun trọng giúp xây dựng một quân đội mạnh. Các nước có quân đội mạnh trên thế giới luôn chăm sóc tốt đời sống tôn giáo cho quân nhân.
Cha Thanh cho một ví dụ cụ thể. Một tân binh ra trận, lần đầu tiên bắn chết một người của phía bên kia. Anh ta sẽ gặp nhiều bối rối và hoảng loạn, vì dù sao đó cũng là hành vi giết người. Nếu những xáo trộn từ tâm lý xoáy sâu vào tâm linh đó không được giải quyết thì sẽ tạo ra một quân đội có những người lính bất quân bình, và là một quân đôi không an toàn. Hiện nay các văn thư liên quan đến vấn đề này đã được gởi đến các vị đứng đầu quốc gia Việt Nam và các quân khu.
Ngoài ra cha Thanh cũng đánh giá cao các XHDS Việt Nam và đề nghị các XHDS chú ý đến điểm mấu chốt của XHDS là ví cộng đồng và nhờ cộng đồng. Ngoài những người lãnh đạo, người điều phối hoạt động, cần phải có những người làm việc vận động cộng đồng. Đây là một vấn đề quan trọng bậc nhất trong lúc này.
Tiếp theo, Hòa thượng Thích Không Tánh trình bày về các hoạt động xã hội của Tăng đoàn Giáo hội Phật giáo VNTN. Hòa thượng cũng lên án chính sách cố tình xoá tôn giáo bằng cách lập ra các tôn giáo quốc doanh. Thầy cho một minh họa đau lòng là tại Bà Rịa,người ta cho xe ủi cổng chùa để xây lại cổng ấp văn hóa. Các nhà sư ra can ngăn thì bị đánh nhừ đòn.
Kế đó, tiến sĩ Phạm Chí Dũng trình bày về Hội nhà báo độc lâp. Ông cho biết số người truy cập vào website của hội hàng ngày từ 50 đến 55 ngàn, và sẽ phấn đấu được 100 ngàn vào năm tới. Dứ báo về năm 2015, liệu những người hoạt động xã hội sẽ bị bắt nhiều, bầu khi tự do sẽ thế nào? Tiến sĩ Dũng cho biết 50-50, nhưng có chút hy vọng, như là xu thế bắt buộc.
Sau đó, mục sư Nguyễn Mạnh Hùng trình bày về những bách hại tôn giáo xảy ra tại Bình Dương cho Tin Lành Mennonite độc lập như truyền thông đã liên tục đưa tin.
Sau đó anh Hoảng Dũng trình bày về các hoạt động quảng bá Công ước quốc tế về nhân quyền. Đặc biệt, hai tháng qua, Phong trào Con đường VN đã phát hành báo giấy qua Bản tin MỞ. Đây là hoạt động phối hợp với website Dân Luận.
Các tổ chức và cá nhân tiếp tục được mời trao đổi những suy nghĩ và kế họach hoạt động của năm 2014 và 2015.
PV. VRNs
Nguồn ảnh: Các Facebooker tham gia lễ kỷ niệm
