Súng nổ rải rác suốt ngày thứ Ba 22/6. Đến chiều, Đại Sứ Quán Hoa Kỳ tại Miến Điện đăng bản tin trên Facebook: “Chúng tôi lo lắng về leo thang quân sự và khẩn thiết kêu gọi các bên ngừng ngay hành động bạo lực,” đồng thời bày tỏ lo ngại về thương vong của thường dân.
Một cuộc nội chiến đã được châm ngòi ở Miến Điện.
Cuộc đảo chánh của phe quân đội do Tướng Min Aung Hlaing chỉ huy nhằm lật đổ chính quyền dân sự do bà Aung San Suu Kyi lãnh đạo hôm mồng 1 tháng Hai, 2021 là một sai lầm nghiêm trọng. Tính cho đến nay, cuộc chính biến đã trải qua 60 ngày với 738 người bị lực lượng an ninh bắn chết trong các cuộc biểu tình, 3.300 người bị bắt giữ và có 20 người bị kết án tử hình. Không chỉ thiệt hại về nhân mạng, cuộc đảo chánh còn đang tàn phá nền kinh tế của Myanmar và có nguy cơ dẫn đến nội chiến.
Qua những kinh nghiệm của cuộc đảo chính quân sự ở Miến Điện, người ta thấy rõ, để ngăn ngừa lối chơi cộng hòa củ chuối, phi chính trị hóa quân đội là điều thật cần thiết! Tức quân đội chỉ có một nhiệm vụ duy nhất là bảo vệ tổ quốc, bảo vệ người dân khi bị ngoại bang xâm lăng. Quân đội trung thành với lời thề của mình đối với đất nước mà không cần trung thành với bất cứ đảng phái nào kể cả đảng cầm quyền.
Việt Tân cùng hơn 130 Tổ Chức gửi thư đến Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc kêu gọi áp đặt lệnh cấm vận vũ khí đối với Myanmar
137 tổ chức phi chính phủ đến từ 31 quốc gia đã cùng ký tên trong một kiến nghị thư kêu gọi Hội Đồng Bảo An LHQ khẩn cấp áp đặt lệnh cấm vận vũ khí toàn cầu đối với Myanmar để đối phó với cuộc đảo chính quân sự và để ngăn chặn chính quyền tiếp tục hành vi đàn áp những người biểu tình.
Nhờ hội nhập với thế giới và kết nối mạng Internet toàn cầu trong những năm gần đây, giới trẻ Myanmar bây giờ không chỉ mở rộng được kiến văn về các thể chế chính trị, về tình hình thế giới mà còn có lợi thế hơn các thế hệ cha anh trong công cuộc đấu tranh đòi tự do dân chủ cho quê hương họ.
Một bạn trẻ trong số những thanh niên xuống đường đã viết tấm bảng với dòng chữ: Đụng nhầm thế hệ rồi! Trong dòng người khổng lồ cuồn cuộn ấy là đông đảo các thành phần của dân chúng: sinh viên, công nhân, trí thức và những quần chúng khác. Đây là thời điểm đã khó có thể đạt được mục đích chiếm lĩnh chính quyền bằng bạo lực như vào những năm 1980 của thế kỷ trước.
Các cuộc biểu tình đã bắt đầu từ sáng sớm thứ Hai (hôm nay). Ngay từ 9 giờ sáng, đường phố đông kín người. Đây là cuộc tổng đình công vì hôm nay là ngày đặc biệt: 22 tháng 2 năm 2021, với các con số 22.2.2021. Người Miến Điện vốn coi trọng những ngày có cùng một con số được lặp lại nhiều lần. Đó cũng là ngày mang âm hưởng cuộc cách mạng mồng 08 tháng 08 năm 1988, với số 8 được lặp lại nhiều lần.
Người Anh đã mất cả trăm năm để xây dựng một Hong Kong trở thành “hòn ngọc Châu Á,” biểu tượng rực rỡ nhất cho một xã hội tự do cá nhân được tôn trọng, Pháp Quyền được thực thi và Dân Chủ được Hiến Pháp bảo vệ. Thế nhưng, những người theo chủ nghĩa cộng sản – thứ chủ nghĩa luôn xưng danh là chủ nghĩa đấu tranh giải phóng các dân tộc bị áp bức, giải phóng con người… theo tinh thần nguyên thủy của Marx – đã đạp đổ thành tựu vô song ấy tan tành trong chốc lát.
Myanmar đã quay trở lại bóng tối của chế độ quân phiệt sau một thập kỷ được nhìn thấy chút ánh sáng của Dân chủ và Tự do. Cuộc đảo chính của quân đội do Thống Tướng Min Aung Hlaing hôm 1/2/2021 đã đặt dấu chấm hết cho tiến trình dân chủ hóa ngắn ngủi do đảng cầm quyền Liên Minh Quốc Gia vì Dân Chủ do bà Aung San Suu Kyi lãnh đạo?
Tiến trình dân chủ hóa của Miến Điện, sau khi đi được một thập niên, đã đột ngột bị chặn đứng và đảo ngược. Đất nước 54 triệu dân lại rơi vào chế độ quân quản và chưa biết tương lai sẽ như thế nào. Nếu Hoa Kỳ và phương Tây áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt, cấm vận kinh tế, cô lập chính trị như các tuyên bố đầy đe dọa của Tổng Thống Joe Biden và các nhà lãnh đạo phương Tây khác, Miến Điện sẽ lại rơi trở lại tình trạng đói nghèo và chế độ chuyên chế. Và sẽ lún sâu hơn vào vòng kiềm tỏa của Trung Quốc.
Các nền dân chủ phương Tây đã phát triển các công cụ gây áp lực tốt hơn so với thời kỳ Myanmar còn nằm dưới chế độ quân sự trong những thập niên trước. Không cần phải nhanh chóng quay trở lại các lệnh trừng phạt kinh tế sâu rộng của thời kỳ đó, vốn khiến đất nước rơi vào cảnh nghèo đói. Nhưng vẫn có dư địa để tái áp dụng và mở rộng các biện pháp có mục tiêu chọn lọc hơn nhắm vào các lợi ích thương mại của quân đội và các nhà tài phiệt có dây mơ rễ má với họ.
Rõ ràng là cuộc đảo chánh của phe quân đội tại Miến Điện có sự “thông đồng” với Bắc Kinh. Chính vì thế mà hiện nay, các quốc gia như Nhật Bản, Hoa Kỳ, Úc Châu và Liên Âu đều lên tiếng yêu cầu phe quân đội “ngay tức khắc từ bỏ quyền lực mà họ vừa chiếm giữ;” nhưng chưa quốc gia nào đưa ra biện pháp trừng phạt mạnh mẽ vì không muốn đẩy Tướng Hliang lún sâu vào vòng tay của Bắc Kinh.
