Tổng thống Joe Biden đến Việt Nam mang theo hàng loạt dự án từ các tập đoàn khổng lồ của Mỹ. Thực tế đó được cho sẽ mang lại cơ hội phát triển mạnh mẽ hơn nữa cho nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, giới chuyên gia kinh tế đánh giá Việt Nam cần phải thay đổi rất nhiều nữa mới có thể tận dụng tối đa nguồn lực mà Mỹ cam kết hỗ trợ.
Bài viết không hề coi Hoa Kỳ như một “hiệp sĩ” giúp Việt Nam vô vị lợi, mà xem như một nguồn lực rất quý báu mà Việt Nam có thể sử dụng để phát triển nhằm mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội văn minh. Nguồn lực này xuất phát từ sự song hành quyền lợi của hai quốc gia. Chắc chắn, siêu cường này không nghĩ tới việc chiếm một tấc đất hay một tấc biển đảo nào của Việt Nam vì quyền lợi của Hoa Kỳ không nằm trong việc chiếm đất!
Một câu hỏi thú vị là phải chăng chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ bắt đầu thay đổi theo hướng thực dụng, theo đuổi các lợi ích về địa chính trị thay vì khuếch trương giá trị tự do mà người Mỹ vẫn thường khoe khoang. Và một sự thay đổi như vậy, nếu có, sẽ tác động như thế nào đến công cuộc đấu tranh cho dân chủ ở Việt Nam?
Trong báo cáo nhân quyền năm 2022 của Bộ Ngoại giao Mỹ nhắc tới ông (Mai Phan) Lợi và ba lãnh đạo xã hội dân sự khác bị chính phủ Việt Nam bắt giam với tội danh trốn thuế, đồng thời dẫn lại lời của các tổ chức nhân quyền tin rằng những cáo buộc này gắn liền với hoạt động xã hội hoặc môi trường của các cá nhân này.
Phát biểu của ông Biden về nhân quyền, theo bản ghi do Nhà Trắng công bố và theo video thu trực tiếp tại hiện trường, nói:
“Tôi cũng đã nêu lên tầm quan trọng của việc tôn trọng nhân quyền là ưu tiên hàng đầu của cả chính quyền của tôi và người dân Mỹ. Và chúng tôi sẽ tiếp tục đối thoại thẳng thắn về vấn đề đó.”
Trong khi đó, phiên bản được sử dụng trên truyền thông nhà nước Việt Nam chỉ nói: “Tôi cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tôn trọng quyền con người.”
Việc nâng cấp được quan hệ với Việt Nam lên hàng Đối tác Chiến lược Toàn diện được nhiều nhà phân tích đánh giá là một thành công của nền ngoại giao Mỹ, trong bối cảnh cho đến gần đây, Hà Nội vẫn cho thấy thái độ ngần ngại vì sợ làm phật lòng Bắc Kinh.
Nâng cấp quan hệ với Mỹ sẽ mở đường cho Việt Nam tiếp cận công nghệ cũng như được giúp đỡ xây dựng nguồn nhân lực để chuyển đổi tăng trưởng sang hướng có chất lượng và bền vững hơn, từ đó mở ra bước ngoặt mới cho sự phát triển của Việt Nam, các chuyên gia nhận định với VOA.
Việc Hà Nội sắp nâng cấp quan hệ với Washington là bước đi đúng hướng. Bước tiến này cần được tiếp nối với việc bảo đảm các quyền tự do cơ bản cho người dân Việt Nam.
Một khi quan hệ đối tác ở tầm mức mới được thiết lập giữa Hoa Kỳ và Việt Nam có thể giúp Việt Nam thoát khỏi khỏi ‘ảnh hưởng quá nặng nề’ của Trung Quốc, giúp Hoa Kỳ đạt được thuận lợi hơn các mục tiêu của Hoa Kỳ tại Việt Nam và khu vực, Chính phủ và lưỡng viện Hoa Kỳ cần và nên tiếp tục hỗ trợ Việt Nam tiến bộ hơn về các mặt tự do, dân chủ và nhân quyền.
