APEC – Sài Gòn Dưới Góc Nhìn Của Ký Giả Nhật

Gần cả tuần lễ trước khi hội nghị APEC diễn ra tại Hà Nội, hãng thông tấn Kyodo (Nhật) đã gởi các ký giả sang Việt Nam thu thập tin tức. Vì còn nhiều thì giờ nên họ đã đến Sài Gòn để quan sát quang cảnh sinh hoạt của thành phố này. Nhóm ký giả đó đã đến trụ sở Thông tin Văn hóa thành phố để nhờ hướng dẫn một số điều cần thiết. Trước khi cáo từ ra về, người ký giả trưởng đoàn bỗng nhiên hỏi các quan chức trong sở này một câu rằng: Trên đường đến đây, chúng tôi đã đi ngang qua một đại lộ và thấy đầu đường và cuối đường một vài đại lộ có treo mấy tấm bảng lớn viết tiếng Việt bọc plastic. Đương nhiên chúng tôi không đọc được, đoán mò chắc là mấy tấm bảng chào mừng hội nghị APEC, nhưng cũng không đúng vì đã chào mừng thì tất cả các đại lộ lớn phải treo chứ, đằng này có đường treo, đường không. Hơn nữa nhìn từ trên xuống dưới chẳng có một chữ APEC nào ở trong đó cả. Sau APEC, sẽ có một số nguyên thủ quốc gia đi thăm Sài Gòn, hay đây là những bảng cấm lưu thông trên các con đường đó vào thời điểm sau hội nghị?

Một quan chức lớn tuổi nhất vừa cười vừa trả lời rằng không phải những bảng cấm đường đâu, cũng không phải là nội dung chào mừng APEC đâu, nhưng luôn dịp hội nghị APEC thì dựng lên cho đẹp luôn. Đó là tấm bảng giới thiệu tiểu sử của vị mang tên con đường, như đường Nguyễn Thị Định thì viết tiểu sử Nguyễn Thị Định; đường Nguyễn Thị Sáu thì tiểu sử Nguyễn Thị Sáu… Vị quan chức này giải thích thêm rằng thế hệ trẻ ngày nay chẳng có bao nhiêu người biết được tiểu sử và công trạng của các danh nhân lịch sử được sử dụng để đặt tên đường. Theo một cuộc thăm dò gần đây của sở Thông tin Văn hóa chúng tôi thì 73% chẳng biết Nguyễn Thị Định, hay Võ Thị Sáu là ai, chứ 85% thì biết đến ca sĩ Mike Jackson hay Madonna. Ngay đến Quốc Tổ Hùng Vương thì cũng chỉ có 40% biết đến mà thôi. Chính vì vậy mà chúng tôi được chỉ thị phải làm những tấm bảng đó, để nhắc cho giới trẻ biết về anh hùng nữ sĩ của Việt Nam, khởi đầu là các nữ anh hùng.

Trong bài viết của nhóm phóm viên hãng thông tấn Kyodo có một đoạn như sau: Trong chiến tranh Việt Nam, người ngoại quốc chẳng có mấy người biết Võ Thị Sáu, còn Nguyễn Thị Định thì có nghe qua. Nhưng bà Sáu hay bà Định là những người hậu sinh, vua Hùng Vương, Quốc Tổ của Việt Nam, mà thế hệ trẻ của nước này chỉ có 40% biết đến thì đáng lý ra phải giới thiệu Quốc Tổ trước mới đúng chứ, họ làm chuyện ngược đời.

Vì còn thời giờ nên nhóm phóng viên này đến xem hội chợ thương mại APEC tại công viên Tao Đàn cho biết, nhưng khi đến nơi thì chẳng thấy hội chợ đâu cả. Tại sao trong tất cả các bích chương quảng cáo đều nói rõ là hội chợ được tổ chức từ ngày 11 đến ngày 19 tháng 11 nămm 2006, bây giờ mới ngày 15 mà đã chấm dứt. Đi hỏi lòng vòng mới biết được rằng hội chợ thương mại APEC bị chính quyền bắt phải giải tán sớm. Cũng may, chúng tôi đến Việt Nam để thu tin về hội nghị APEC, luôn tiện đi xem cho biết chứ nếu chỉ với mục đích thu tin về hội chợ thì coi như hỏng việc.

Tưởng cũng nên nhắc đến hội chợ thương mại APEC này, theo các báo chí tại Việt Nam loan tin cho hay tối thứ Ba, ngày 14 tháng 11 năm 2006, hơn 300 doanh nghiệp tham gia gian hàng hội chợ bất ngờ nhận được thông báo của ban tổ chức là các doanh nghiệp phải tháo gỡ gian hàng của mình, để trao lại “mặt bằng” cho nhà nước chậm nhất là vào 22 gìờ tối. Hội chợ thương mại APEC 2006 giải tán sớm vào tối ngày 14, thay vì ngày 19 theo như hợp đồng đã ký.

Ông Nguyễn Văn Đức, Chủ tịch Hội đồng công ty hội chợ triển lãm cho biết lý do ngưng hội chợ đột xuất là do yêu cầu của Ủy ban Nhân dân thành phố lấy lại công viên Tao Đàn sớm hơn dự kiến để công ty Công viên cây xanh dọn dẹp, chuẩn bị đón các quan khách cấp cao APEC. Ông Đức còn cho biết thêm rằng ngày 8 tháng 11, Ban tổ chức hội chợ chúng tôi nhận được công văn của sở Thương mại thành phố, yêu cầu kết thúc hội chợ vào ngày 15 tháng 11 thay vì 19 tháng 11 như đã ký trong hợp đồng mướn công viên Tao Đàn. Chúng tôi đã làm công văn khiếu nại đến sở Thương mại. Đến ngày 13 tháng 11, ban tổ chức hội chợ mới nhận được trả lời cuối cùng của UBND nên mới quyết định thông báo đến doanh nghiệp tối ngày 14 tháng 11.

Việc hội chợ thương mại bị giải tán sớm khiến cho các doanh nghiệp tham gia lỗ lã. Chuyện này chắc chỉ xảy ra tại mấy nước Cộng hòa Chủ nghĩa Xã hội, chứ ở các nước tự do dân chủ thì dù là chính quyền cũng bị lôi ra tòa kiện bắt bồi thường thiệt hại, nhưng có chính phủ nào dám làm chuyện đó.