Họp thượng đỉnh tại Bruxelles, Bỉ, hôm 06/03/2025, lãnh đạo của 27 nước thành viên Liên Hiệp Châu Âu đã bật đèn xanh cho một kế hoạch của Ủy Ban Châu Âu huy động khoảng 800 tỷ Euro để tăng cường khả năng phòng thủ của khối này.
Các nước thành viên Liên Âu kể từ nay có thể gia tăng đáng kể các chi tiêu quân sự và các khoản chi tiêu này sẽ không được tính vào thâm thủng ngân sách. Theo quy định hiện hành, các thành viên không để thâm thủng ngân sách vượt quá 3% GDP. Cụ thể, trong vòng 4 năm, các thành viên Liên Âu có thể được huy động khoảng 650 tỷ Euro. Ngoài ra, Ủy Ban Châu Âu sẽ cho các nước thành viên vay khoảng 150 tỷ Euro để tài trợ cho các dự án quốc phòng.
Số tiền cho vay nói trên sẽ được sử dụng cho các dự án đầu tư chung của ít nhất hai nước thành viên, vào những lĩnh vực mà họ có nhu cầu cấp thiết nhất, chẳng hạn như hệ thống phòng không, tên lửa, drone và hệ thống chống drone, cũng như hệ thống pháo binh. Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen khẳng định với những thiết bị này, “các nước thành viên sẽ có thể gia tăng đáng kể viện trợ cho Ukraine.”
Từ Bruxelles, đặc phái viên RFI Anastasia Becchio tường trình:
“Những tiến bộ ‘có tính chất quyết định’ hướng tới một một châu Âu ‘mạnh’ về phòng thủ: Đây là cách mà người khởi xướng hội nghị thượng đỉnh này, Chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Antonio Costa hoan nghênh cam kết của 27 nước. Bị dồn vào chân tường, lo lắng về việc bị Hoa Kỳ bỏ rơi, các nhà lãnh đạo Liên Âu tỏ quyết tâm tiến về phía trước.
Họ kêu gọi Ủy Ban Châu Âu tìm kiếm những phương thức mới để tạo điều kiện gia tăng chi tiêu quốc phòng ở tất cả các quốc gia thành viên. Đối với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, đây là ‘một bước đột phá nhưng chỉ mới là một giai đoạn.’
Ông tuyên bố: ‘Trước mối đe dọa hiện nay và cho dù tình hình ở Ukraina sẽ như thế nào, chúng ta cần tăng cường năng lực phòng thủ và cần xây dựng năng lực phòng thủ tự chủ cho châu Âu trong vài năm tới. Tôi hoan nghênh những lựa chọn đã được đưa ra hôm nay, cũng như sự đồng thuận rộng rãi đạt được từ các cuộc thảo luận của chúng ta, một sự đồng thuận mà theo quan điểm của tôi, thể hiện một sự sáng suốt của các lãnh đạo châu Âu và một sự thức tỉnh chiến lược sâu sắc.’
Tổng thống Macron cũng cho biết nhiều nhà lãnh đạo ở Bruxelles đã tiếp xúc với ông về đề nghị mở rộng ‘chiếc ô hạt nhân’ của Pháp ra toàn châu Âu. Đây là một ý tưởng ‘rất đáng được cân nhắc’ theo lời Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk và là một ý tưởng ‘rất thú vị,’ đối với Tổng thống Lithuania Gitanas Nauseda.
Nhưng các nhà lãnh đạo Latvia và Cộng hòa Séc lại xem đây là một đề nghị còn quá sớm. Riêng Thủ tướng Đức Olaf Scholz thì nhấn mạnh rằng điều quan trọng là châu Âu không nên từ bỏ sự bảo vệ quân sự của Hoa Kỳ.”
Thanh Phương
Nguồn: RFI