Ngày 24 tháng 6 năm 2008, trên trang nhất của hầu hết các báo phát hành tại Nhật đều đăng tin cho hay một công ty tư vấn Nhật, có tên Pacific Consultants International (PCI), bị toán điều tra đặc biệt của Viện Kiểm sát Tokyo tình nghi đã đưa tiền hối lộ cho quan chức chính phủ Việt Nam, để được trúng một số gói thầu xây cất do tiền viện trợ phát triển (ODA) của chính phủ Nhật. Đã có nhiều bằng chứng rõ ràng cộng thêm với những lời tố cáo từ trong nội bộ của công ty này, nên PCI có thể bị buộc vào tội đưa tiền hối lộ cho quan chức chính phủ nước ngoài. Viện Kiểm sát Tokyo còn cho biết thêm là họ có tên những quan chức Việt Nam đã nhận số tiền hối lộ khoảng 25 triệu yen (tương đương 200 ngàn USD) của PCI. Viện Kiểm Sát Tokyo cho biết, qua bộ Ngoại giao Nhật: “chúng tôi đã yêu cầu chính phủ Việt Nam điều tra những quan chức nhận hối lộ này, sau khi nhận được báo cáo từ phía Việt Nam chúng tôi sẽ đưa PCI ra tòa để xử phạt.
Trước đây đã có một số công ty Nhật bị phạt nặng về tội đưa tiền hối lộ cho quan chức chính phủ nước ngoài, vì luật lệ Nhật Bản nghiêm cấm công dân của họ không được làm việc này. Nếu PCI bị bắt thì đây là lần đầu tiên một hãng Nhật phạm vào tội đưa tiền hối lộ cho quan chức nước ngoài liên quan đến tiền viện trợ ODA.
Các chuyên gia điều tra tội phạm quốc tế nói rằng chính phủ CSVN cũng khó mà từ chối không hợp tác với Viện Kiểm Sát Tokyo trong vụ điều tra này vì tên tuổi, chức vụ các quan chức Việt Nam nhận hối lộ đã có. Ngoài ra những Công ước quốc tế mà chính quyền Hà Nội đã đặt bút xuống ký trong đó có những điều khoản quy định phải có trách nhiệm ngăn chận nạn tham nhũng. Hơn nữa, Nhật chỉ yêu cầu điều tra xác nhận là có chuyện các quan chức Việt Nam nhận hối lộ hay không, chứ có đòi giao các quan chức đó cho Tokyo xử phạt đâu, làm không khéo dễ bị mất hay bị đông lạnh nhiều khoảng viện trợ ODA là mệt. Việt Nam đang cần tiền viện trợ mà.
Khi mà báo chí đã cho nổ lớn vụ này trên mặt báo thì chắc chắn các đảng đối lập ở Nhật cũng nắm được nhiều bằng chứng xác đáng và sẽ lôi nội các của ông Fukuda ra Quốc hội chất vấn về tính hữu hiệu của chương trình viện trợ ODA cho Việt Nam, mà trước đây đã nêu lên trong vụ điều tra tai nạn làm sập cầu Cần Thơ. Chính vì lẽ đó mà Thủ tướng Fukuda của Nhật phải tích cực cho tiến hành việc điều tra nên Hà Nội khó mà ầm ừ cho qua chuyện được.
Hãng PCI có trụ sở trung ương đặt tại thị trấn Tama, Tokyo và có văn phòng đại diện ở 9 quốc gia. Văn phòng đại diện của hãng này tại Việt Nam đặt trong lầu 3 tòa nhà Giang Vo Lake View nằm ở số 10 đường Giảng Võ, quận Ba Đình, Hà Nội. Tại Nhật, công việc chính của hãng này là tư vấn thiết kế xây dựng hạ tầng cơ sở theo chính sách của chính phủ Trung ương lẫn địa phương, nhưng các văn phòng Đại diện ở các nước làm luôn chuyện đấu thầu xây cất.
Lãnh đạo đảng CSVN mỗi lần sang Nhật mở tiếp tân khoảng đãi đều có mời hãng PCI. Khi thì chính vị Tổng giám đốc hãng PCI đến dự, khi thì cử Đại diện. Một ký giả của tờ Yomi Uri nói là những lần mấy ông lãnh đạo Việt Nam sang Nhật mở diễn đàn kêu gọi đầu tư, đều bị báo chí chất vấn về tệ nạn tham nhũng, hối lộ và nhiều dự án bị rút ruột. Các câu trả lời thường tránh né không đi thẳng vào vấn đề nên luôn là điểm xấu, và gây nhiều hoài nghi cho những người dự định đầu tư vào Việt Nam. Những lúc như thế thì người của hãng PCI ra đỡ đòn dùm bằng cách quả quyết là chuyện tham nhũng hối lộ thì ở Việt Nam cũng có, nhưng không trầm trọng như các tin tức mà báo chí loan tải. Họ nói rằng chúng tôi làm ăn ở Việt Nam đã 15 năm nhưng chưa lần nào hối lộ cho ai mà công việc vẫn trôi chảy (?), chẳng có trở ngại cả. Lúc đó tôi nghĩ rằng có thể hãng PCI là một trong những trường hợp ngoại lệ, chứ làm gì có bằng chứng quả quyết là họ có hối lộ cho quan chức Việt Nam. Bây giờ nghĩ lại thì tôi dám quả quyết rằng đây là cả một sự sắp xếp trước giữa phía Việt Nam và hãng PCI để làm mờ đi hình ảnh tham nhũng hối lộ ở Việt Nam.
Khi PCI bị buộc vào tội đưa tiền hối lộ cho quan chức chính phủ Việt Nam thì PCI sẽ phạm vào một tội khác nữa đó là nói láo để đánh lừa dư luận Nhật. Tội này thì không bị xử phạt hành chánh, nhưng còn nặng gấp trăm lần đó là chẳng ai còn tín nhiệm vào PCI nữa.
Ngô Văn