Trong lời kêu gọi đầu năm Ất Dậu, với tư cách là Viện Trưởng Viện Hóa Đạo, Hoà Thượng Thích Quảng Độ đã gọi năm Ất Dậu là năm cho Dân Chủ Đa Nguyên. Hòa Thượng đã kêu gọi “Đảng Cộng Sản không nghĩ đến dân tộc nữa, máu người dân Việt Nam đã đổ ra ngoài biển qua vụ 9 ngư dân Việt Nam bị Trung Quốc bắn chết . Mong rằng nhà nước và đảng ý thức việc nhường sân khấu cho những thế hệ khác. Mong rằng đồng bào trong và ngoài nước thúc đẩy thế nào cho nhà cầm quyền hiện tại thấy con đường tương lai duy nhất phải đi là Con Đường Dân Chủ Đa Nguyên”.
Trong đoạn kêu gọi nói trên, Hoà Thượng Thích Quảng Độ đã nêu lên ba ý nghĩa quan trọng.
Thứ nhất là tình hình Việt Nam hiện nay phải giải quyết bằng con đường Dân Chủ Đa Nguyên. Theo Hoà Thượng thì chỉ có Dân Chủ Đa Nguyên, Việt Nam mới giữ được sự tự chủ và độc lập của dân tộc bằng sự đồng tâm hiệp lực của toàn dân. Sự kiện 9 ngư dân Việt Nam bị bắn chết ngay trên vùng lãnh hải của mình mà chính quyền lại quá ươn hèn trong khi kẻ tội phạm lại hành xử trịch thượng mà cả nước bị bó tay không thể biểu tình phản đối. Ngoài ra theo Hoà Thượng thì Việt Nam chỉ có thể phát triển khi: “phải có nhiều xã hội công dân tự do xuất hiện với mọi quyền con người cơ bản, ắt việc nước sẽ hạnh thông, quốc gia sẽ thịnh trị. Điều kiện tiên quyết muốn được như vậy là phải có tự do dân chủ thật sự để mọi người và mọi thành phần xã hội được bình đẳng tham gia việc nước”. Phải có dân chủ đa nguyên thì mới giải quyết mọi vấn nạn bế tắc từ ba mươi năm qua trên đất nước.
Thứ hai là muốn có Dân Chủ Đa Nguyên người Việt Nam phải tự dấn thân tranh đấu, không thể chờ đợi bất cứ phép lạ nào. Là một cao tăng của Phật Giáo, Ngài không chủ trương hoạt động chính trị, không tham gia chính trị; nhưng Ngài phải có thái độ chính trị trước những đảo điên của xã hội và trước những khổ đau của chúng sinh do ách độc tài độc đảng gây ra. Hoà Thượng cũng đã giảng rằng Đức Phật không làm chính trị, nhưng Ngài không ngừng cố vấn, khuyến thỉnh các vị vua phải có chính sách đúng đắn để phục vụ dân chúng. Với tinh thần vô úy của Phật Giáo, Hoà Thượng Thích Quảng Độ và quý vị cao tăng của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất đã không ngừng đấu tranh và sẵn sàng chấp nhận mọi nghiệt ngã của chế độ chỉ vì muốn Việt Nam thật sự có tự do, nhân quyền được tôn trọng. Từ tinh thần này, Hòa Thượng đã kêu gọi mọi người Việt Nam ở trong và ngoài nước, phải có thái độ chính trị đứng đắn trước hiện tình Việt Nam, để dấn thân vào những cao trào vận động các áp lực buộc đảng Cộng sản Việt Nam phải chấp nhận bối cảnh sinh hoạt đa nguyên.
Thứ ba là kêu gọi đảng Cộng sản Việt Nam nên nhường sân khấu chính trị Việt Nam cho những thế hệ mới. Trong lời kêu gọi, Hòa Thượng Thích Quảng Độ đã nói rất rõ: “Sau cuộc chiến, các thế quyền đã thử nghiệm phương thức xã hội khác nhau. Nhưng quảng đại nhân dân chưa no ấm, hạnh phúc. So với các nước láng giềng trong khu vực thì Việt Nam ngày càng tụt hậu. Làm sao đây? … Bảy mươi năm thử nghiệm ý thức hệ mác lê không đem lại cho nhân sinh tự do và no ấm. Nên đầu thập kỷ 90, Liên Xô và toàn bộ xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu sụp đổ, chấm dứt chiến tranh phân đôi thế giới… “. Từ tinh thần này Hòa Thượng nói với đảng Cộng sản Việt Nam không nên sợ hãi. Chỉ sợ mình không có chính nghĩa, không thật sự có tâm huyết cho dân tộc và chỉ sợ mất quyền mà thôi. Hòa Thuợng kêu gọi Đảng Cộng sản Việt Nam hãy noi gương các đảng Cộng sản ở Đông Âu. Hãy chấp nhận Dân Chủ Đa Nguyên để chấp nhận sự ’phán quyết’ công bằng của dân chúng, nếu đảng Cộng sản thực sự là đảng lo cho dân như đã rêu rao tuyên truyền.
Năm 2001, Hòa Thượng Thích Quảng Độ đã đưa ra lời kêu gọi về việc hình thành Liên Minh Dân Tộc với chương trình đề nghị 8 điểm, vì Lời kêu gọi này, Hòa Thượng đã bị 2 năm quản chế. Bốn năm sau, Hòa Thượng lại đưa ra lời kêu gọi về Con Đường Dân Chủ Đa Nguyên Cho Việt Nam vào đầu năm Ất Dậu – 2005. Với lời kêu gọi này, chúng ta thấy là Ngài Quảng Độ đã vạch rõ một con đường tất yếu cho Việt Nam. Nếu tất cả chúng ta cùng nhau hợp tác để làm sao lời kêu gọi của Ngài biến thành hiện thực thì tình hình Việt Nam chắc chắn sẽ có những biến chuyển lớn trong vài năm trước mặt.