Juneteenth còn được gọi là Ngày Jubilee, Ngày Giải Phóng, Ngày Tự Do và Ngày Độc Lập của người Mỹ da đen khi Tướng Quân Đội Liên Quân Gordon Granger tới Galveston, Texas, đại diện cho chính phủ liên bang tuyên bố chấm dứt nô lệ ở Texas ngày 19 tháng Sáu, 1865.
Từ đó, ngày 19 tháng Sáu đã trở thành lễ hội ăn mừng Juneteenth tại nhiều vùng khác nhau khắp nước, thường là do người Mỹ gốc Phi Châu tổ chức để tôn vinh rộng rãi văn hóa và di sản người Mỹ da đen.
Juneteenth lần đầu tiên được công nhận là ngày lễ liên bang vào tháng Sáu, 2021, khi Tổng Thống Joe Biden ký ban hành Đạo Luật Ngày Độc Lập Quốc Gia Juneteenth.
Các nhà lãnh đạo cộng đồng da đen đã nhân cơ hội này để giúp thấm nhuần ý thức về di sản và niềm tự hào trong giới trẻ. Lễ kỷ niệm thường đi kèm với những nỗ lực ghi danh cử tri đi bầu, biểu diễn ca nhạc kịch, triển lãm và kể lại những câu chuyện, bài giảng về lịch sử và di sản người Mỹ gốc Phi.
Dù sau khi Mỹ chính thức chấm dứt chế độ nô lệ năm 1865, chủ nghĩa phân biệt chủng tộc vẫn tiếp diễn, đặc biệt là ở miền Nam. Người Mỹ đa đen vẫn bị kỳ thị nặng nề, bị đầy ải, đánh đập và giết hại, bị tước đoạt quyền công dân lẫn nhân quyền căn bản và không được luật pháp bảo vệ. Nhưng phong trào dân quyền của người Mỹ da đen đã từng bước thành hình với sự ủng hộ của những người Mỹ da trắng cấp tiến, và kiên trì tranh đấu trong nhiều thập niên (1954 to 1968) cho quyền bình đẳng và hiến định của mọi công dân Hoa Kỳ.
Đúng 80 năm sau khi chế độ nô lệ được bãi bỏ, người Mỹ đa đen mới giành được quyền đi bầu năm 1965, và sau đó tham gia tranh cử vào các vị trí chính quyền. Cuộc tranh đấu đầy hy sinh của họ đã giúp cải thiện luật pháp chống lại hiện tượng kỳ thị chủng tộc, mở rộng xã hội, nâng đỡ thành phần thiểu số, dung nạp mọi sắc dân, di dân, tạo ra nền văn hóa giàu có đa chủng, bao dung và hòa nhập. Chính sức sống của di dân trong nền văn hóa hội nhập này đã giúp Hoa Kỳ vươn lên thành cường quốc số 1 trên thế giới.
Cộng đồng người Việt tị nạn Cộng Sản cũng như các cộng đồng thiểu số bạn đã được thừa hưởng những thành quả tranh đấu này của cộng đồng người Mỹ da đen, nhờ đó mà chúng ta đã được đón nhận một cách thân thiện vào xã hội Mỹ và có thể vươn lên, thành công tốt đẹp như ngày hôm nay.
Trần Diệu Chân