Trong cuộc sống, thi thoảng ai cũng có lúc không-muốn-làm-gì-cả hay không-có-gì-để-làm-cả, thậm chí còn mang tâm trạng không-thể-làm-được-gì-cả, … trước một nghịch cảnh hay một thách đố quá to lớn đối với mình. Thường thì người ta sẽ tìm quên trong giấc ngủ, trong cơn say hoặc miệt mài với những cuộc vui chợt đến … Nhưng, khi tỉnh giấc thì mọi việc lại càng trở nên trầm trọng và thúc bách hơn.
Cũng có một số ít người chọn thái độ khác: giữ sự tĩnh tâm để đối diện với chính mình, quán sát (quán chiếu và quan sát) cái tâm trí hỗn loạn của mình, và lắng nghe tiếng trò chuyện thông tuệ của phần tâm thức sâu thẳm nhất… Tiếng thì thầm của Nhận Biết, rất ngạc nhiên, sẽ cho các câu trả lời về những vấn đề hoàn toàn khác, mang tính cốt lõi hơn, chẳng hạn như: ta là ai? tại sao ta hiện hữu? ở đây? đang làm gì? nguồn cội của hạnh phúc và khổ đau? ý nghĩa đích thực của sự Sống – sự Chết? …
Tôi tin rằng nhạc sĩ Văn Cao đã trải qua những giờ phút tĩnh tâm ấy khi sáng tác bài thơ Chọn: “Giữa sự Sống và sự Chết, tôi chọn sự Sống – Để bảo vệ sự Sống, tôi chọn sự Chết”. Và có lẽ cũng như thế, viên sĩ quan trẻ tuổi Hoàng Cơ Minh đã từng nghĩ về những người đang chiến đấu cho lý tưởng “Chỉ người lính mới không sợ chết. Và cũng chỉ người lính thôi mới biết sự sống đáng quí đến dường nào.”
Riêng luật sư Lê Quốc Quân, trong điều kiện khắc nghiệt của lao tù cộng sản, anh đã dùng-ghim-đục-chữ-trên-bìa-cứng để ghi tâm tư mình trong bốn bài thơ: Hoả Lò vọng sóng Biển Đông, Tặng người Bạn Tù, An Thái Việt, Chí người Ngục Sỹ.
Nhân ngày sinh nhật của anh Lê Quốc Quân – 13 tháng 9 – vừa tròn 42 tuổi, tôi muốn tặng một món quà nào đó đến anh để một lần nữa bày tỏ lòng trân quí những kỷ niệm và những suy tưởng về anh.
Lần đầu tiên, nhìn thấy
Chiếc chìa khoá này gồm ba từ kép, vừa là danh từ vừa là động từ, hợp lại thành một chu kỳ hình xoắn ốc đi lên đến vô giới hạn, giống như một lò xo dựng đứng. Ba từ kép đó là “Thương Yêu – Ước Mơ – Trải Nghiệm”
Nếu nhìn như danh từ thì Thương Yêu là điểm khởi đầu, Ước Mơ là đích đến, và Trải Nghiệm là đường đi. Và chìa khoá này thực sự gồm ba hành động: Thương Yêu để xây nền cho hạnh phúc bền vững – Ước Mơ để tin cậy vào tương lai tốt đẹp – Trải Nghiệm để tận hưởng và nâng tầm hạnh phúc cuộc sống.
Chỉ khi biết chọn thương yêu cái Đúng, cái Lành, cái Đẹp, … thì mới dễ nảy sinh ước mơ; còn nếu yêu quí cái Danh, cái Ác, cái Sắc, … thì niềm vui chóng tàn và sẽ tự hủy diệt. Chỉ khi dám ước mơ thì cuộc sống mới có ý nghĩa, vì điểm khởi đầu và đích đến có một khoảng cách nhất định như chiều dài của cuộc sống. Và chỉ có trải nghiệm thì mới thực sống và cảm nhận được hạnh phúc. Và rồi, sẽ thương yêu nhiều hơn, dám ước mơ lớn hơn, và trải nghiệm thêm những khía cạnh diệu kỳ khác của cuộc sống. Đó mới chính là sống hết mình, không những cho bản thân mình mà còn cho cả tha nhân nữa.
Thật khó trao gửi đến anh, dù chỉ là món quà tinh thần, khi chúng tôi cách xa nửa vòng trái đất! Tôi biết chính vợ con anh ở ngay tại Hà Nội, cũng chưa từng được gặp mặt anh trong suốt thời gian giam giữ từ ngày 27 tháng 12 năm ngoái. Nhưng trộm nghĩ tất cả các chất liệu của món quà này tôi nhận được từ việc quan sát và quí trọng anh Lê Quốc Quân. Do đó, đây lại chính là món quà mà anh đã gián tiếp trao tặng cho tôi.
Nếu ai đó chưa tin, xin vui lòng đọc kỹ lại bốn bài thơ: Hoả Lò vọng sóng Biển Đông, Tặng người Bạn Tù, An Thái Việt, Chí người Ngục Sỹ mà anh đã dùng-ghim-đục-chữ-trên-bìa-cứng để ghi tâm tư mình và nhờ bạn tù chuyển ra ngoài.
Nhân ngày sinh nhật thứ 42 của anh Quân, tôi xin phép gói giúp anh món quà và chân thành gửi đến những người thương yêu nhất của anh; đó là chị Hiền và các cháu An Hà, Thái Hà, Việt Hà cùng tất cả những người quí mến anh với lời chúc an lành và lạc quan nhất.
Người cùng tên khác họ với anh — Nguyễn Quốc Quân.