Trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên từ khi chiến sự với Nga bùng nổ (ngày 24/2/2022), Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, qua bài phát biểu trước Quốc hội Mỹ, đã chiếm được cảm tình nồng nhiệt của các nhà lập pháp Hoa Kỳ, của dư luận và được chính phủ Biden viện trợ hàng loạt vũ khí hiện đại.
Cựu diễn viên kiêm diễn viên hài đã khéo léo khơi dậy lòng yêu nước của người Mỹ trong khi bảo vệ chủ quyền của Ukraine. Ông bày tỏ lòng biết ơn đối với sự hào phóng của người Mỹ ngay cả khi ông yêu cầu hỗ trợ nhiều hơn nữa cho cuộc chiến bất tương xứng, chống lại Nga xâm lược tại quê nhà Ukraine.
Ông được so sánh với nhân vật lịch sử Winston Churchill, cố Thủ tướng Anh, người đã phát biểu trước Quốc hội Mỹ trong những ngày đen tối nhất của Thế chiến II năm 1941. Tổng thống Zelensky đã vượt qua chính trị đảng phái với những lời kêu gọi chia sẻ các giá trị của Mỹ và Ukraine.
Ngày 21/12, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Mỹ đã thông báo gói viện trợ quân sự mới cho Ukraine trị giá 1,85 tỷ USD, bao gồm: 1 hệ thống phòng không hỏa tiễn Patriot, hỏa tiễn chống radar HARM, đạn dược cho hệ thống phi đạn phóng loạt (cơ động cao) HIMARS, 37 xe bọc thép Cougar, 50.000 hỏa tiễn Grad, hằng trăm nghìn quả đạn pháo chính xác, hệ thống liên lạc vệ tinh và các thiết bị khác.
Sau khi gặp TT Joe Biden trong Tòa Bạch Ốc ngày 21/12/2022, TT Zelensky đã phát biểu trước lưỡng viện Quốc hội Mỹ cùng ngày. Khác với lần phát biểu online trong tháng 3, ông đã nói bằng tiếng Anh lần này và nhận được những tràng pháo tay nhiệt liệt, với cử tọa đứng lên cổ võ nhiều lần.
Một số thông điệp chính trong bài phát biểu 25 phút của TT Zelensky, bao gồm:
Tiền viện trợ của quý vị không phải là từ thiện – Chúng ta là đồng minh
“Tôi rất vinh dự được có mặt tại Quốc hội Mỹ và nói chuyện với quý vị cũng như tất cả người Mỹ.”
“Dù trong ‘viễn cảnh đen tối’, Ukraine vẫn tồn tại và tiến bước.” Thủ đô Kyiv đã thắng Moscow trong việc “giành được trái tim” của cộng đồng quốc tế.
“Lòng dũng cảm của Ukraine cùng sự quyết tâm của Mỹ sẽ bảo đảm cho tự do của chúng ta trong tương lai.”
“Tiền viện trợ của quý vị không phải là từ thiện. Đó là một khoản đầu tư cho nền dân chủ cũng như an ninh toàn cầu, mà chúng tôi sẽ xử dụng theo cách có trách nhiệm nhất.”
“Quý vị có thể đẩy nhanh chiến thắng của chúng tôi. Tôi biết điều đó và nó sẽ chứng minh cho bất kỳ kẻ xâm lược tiềm tàng nào rằng không ai có thể thành công trong việc phá vỡ biên giới một quốc gia, không ai có thể phạm tội ác và trị vì người dân trái với ý muốn của họ. Sẽ thật ngây thơ nếu chờ đợi những bước đi hướng tới hòa bình từ Nga, một quốc gia thích trở thành một quốc gia khủng bố.”
“Lòng dũng cảm của Ukraine cùng sự quyết tâm của Mỹ sẽ bảo đảm tự do của chúng ta trong tương lai.”
“Hai quốc gia của chúng ta là đồng minh trong trận chiến này.”
Viện dẫn lịch sử Hoa Kỳ
Ông so sánh chiến lược hiện tại của người Nga với Đức Quốc xã trong Trận chiến Bulge của Thế chiến II.
“Chiến thuật của người Nga rất thô bạo. Họ đốt phá và phá hủy mọi thứ họ nhìn thấy. Họ gửi những tên côn đồ ra tiền tuyến. Họ gửi những người bị kết án ra chiến trường. Họ ném mọi thứ chống lại chúng ta, tương tự như những chế độ chuyên chế khác, đó là trong Trận chiến Bulge. Đức Quốc Xã đã ném tất cả những gì họ có để chống lại thế giới tự do. Giống như những người lính Mỹ dũng cảm đã giữ vững phòng tuyến và đánh trả lực lượng của Hitler trong lễ Giáng sinh năm 1944, những người lính Ukraine dũng cảm cũng đang làm điều tương tự với lực lượng của Putin vào dịp Giáng sinh này.”
Ukraine vẫn tồn tại và vững tiến – Không sợ hãi
“Bất chấp mọi khó khăn và kịch bản đen tối, Ukraine đã không sụp đổ. Ukraine vẫn tồn tại và vững tiến. Cảm ơn quý vị. Và tôi có lý do chính đáng để chia sẻ với quý vị chiến thắng chung đầu tiên của chúng ta: Chúng ta đã đánh bại Nga trong tâm trí thế giới. Chúng tôi không sợ hãi, và bất kỳ ai trên thế giới cũng không nên sợ hãi. Người Ukraine đã giành được chiến thắng này và nó mang lại cho chúng tôi lòng dũng cảm làm phấn chấn tinh thần cho toàn thế giới.”
Khi ông phát biểu trước Quốc hội Mỹ vào lần trước (tháng 3/2022), triển vọng của Ukraine không sáng sủa như hiện tại. Chiến tranh mới bắt đầu, nhưng từ đó tới nay, Ukraine đã phản công mãnh liệt, ngăn chặn bước chân xâm lược của Nga ở nhiều khu vực, bao gồm cả miền Đông của đất nước, khiến Nga phải tháo chạy từ những vùng đã tiến chiếm.
Trao cờ lưu niệm – TT Zelensky tặng cờ từ chiến trường Ukraine
Cuối bài phát biểu, TT Zelensky đã trao cho Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi một lá cờ Ukraine từ chiến trường có chữ ký của những người lính ở Bakhmut, Ukraine. Họ đã yêu cầu ông trao lá cờ đó cho Quốc hội Mỹ. Ông trao lá cờ cho bà Pelosi với một nụ hôn lên má.
“Tôi biết rằng mọi thứ phụ thuộc vào chúng tôi, vào các lực lượng vũ trang Ukraine, nhưng rất nhiều thứ phụ thuộc vào thế giới. Rất nhiều thứ trên thế giới phụ thuộc vào quý vị. Khi tôi ở Bakhmut ngày hôm qua, các anh hùng của chúng tôi đã đưa cho tôi lá cờ, lá cờ chiến đấu, lá cờ của những người bảo vệ Ukraine, bảo vệ Châu Âu và thế giới bằng chính sinh mạng của họ. Họ yêu cầu tôi mang lá cờ này đến cho quý vị, cho Quốc hội Hoa Kỳ, cho các thành viên của Hạ viện và Thượng viện mà những quyết định của quý vị có thể cứu hàng triệu người.”
Khi TT Zelensky kết thúc bài phát biểu, Chủ tịch Hạ viện Pelosi đã tặng ông một lá cờ Mỹ từng bay trên Điện Capitol trong những ngày trước.
TT Biden cho biết trong một cuộc họp báo rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục cùng với Ukraine “chừng nào còn cần thiết” dù Ukraine đang bước vào giai đoạn khó khăn của một mùa đông chiến tranh tàn khốc với hàng loạt tấn công hỏa tiễn của Nga vào những nhà máy cung cấp nguồn sống như điện, gas, nước. Các nhà lập pháp Mỹ dự kiến sẽ bỏ phiếu vào cuối tuần này về một dự luật tài trợ khổng lồ bao gồm khoảng $44,9 tỷ USD viện trợ cho Ukraine.
22/12/2022
TS Trần Diệu Chân