Thông thường, phức tạp có nghĩa là rắc rối. Việc phức tạp là việc có nhiều yếu tố chi phối, ảnh hưởng khiến nó rắc rối. Có những việc tự bản chất đã phức tạp. Có những việc vốn dĩ không phức tạp nhưng con người làm cho nó phức tạp. Cũng có không ít việc tự bản thân đã phức tạp, thêm vào đó, con người còn làm cho nó phức tạp hơn. Ngôn ngữ dân gian gọi đây là tình trạng “rối như mớ bòng bong” hay “rối như nồi canh hẹ”. Các quan chức CSVN đều “nhất chí cao” liệt vấn đề nhân dân khiếu kiện đất đai tại Việt Nam hiện nay đang là vấn đề hết sức phức tạp. Ông phó thủ tướng Trương Vĩnh Trọng đã tuyên bố với báo chí trong nước và được thông tấn xã CSVN phổ biến ngày 22/7/2007 như sau: “…Tình trạng khiếu nại, tố cáo vượt cấp diễn ra rất phức tạp…”, hoặc “…Phải hiểu rằng, giải quyết khiếu nại, tố cáo của dân, đặc biệt là những trường hợp khiếu tố liên quan đến đất đai, là cực kỳ phức tạp, cực kỳ khó…”.
Tại sao có chuyện khiếu kiện “liên quan đến đất đai”? Từ xưa tới nay, ước mơ của người dân Việt Nam là có được miếng đất để dựng nhà thờ cúng tổ tiên, để xây mái ấm gia đình. Do đó, có được miếng đất tư hữu của mình là một phúc lớn. Người dân trân quý mảnh đất và đó cũng là gia sản truyền hết đời này đến đời khác. Mảnh đất đó cũng là nơi “chôn nhau cắt rốn” của bao nhiêu thế hệ con cháu, là nơi an nghỉ của bao thế hệ cha ông. Nhiều gia đình làm nên làng xã, làm nên đất nước, giang sơn. Người dân Việt Nam sống bằng nghề nông, nên đất đai điền trạch còn là lẽ sống của họ. Vì đất đai có ý nghĩa thiêng liêng như thế nên con người Việt Nam trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc đã bao đời mang chính mạng sống của mình ra bảo vệ tổ quốc. Dưới thời quân chủ, những người có công với nước thường được vua ban đất đai, điền thổ. Như vậy, từ xưa tới nay, đất đai là do vua ban hay do tích lũy của cải mà mua sắm được, hoặc bỏ công sức ra khai phá và được chính quyền công nhận chủ quyền. Không có chuyện đất đai bị chính quyền lấy đi. Thực ra, trên thế giới việc Nhà Nước trung dụng đất đai của dân, tuy họa hoằn mới có, nhưng cũng là điều đã xảy ra. Nhưng luật pháp ở các nước đó đòi hỏi chính quyền phải thương lượng, điều đình với chủ đất để đền bù thỏa đáng bằng tiền bạc hay cấp đất khác tương đương. Trong mọi trường hợp, người bị truất hữu thường được hưởng lợi hơn trị giá truất hữu. Người dân không thể chấp nhận điền thổ tư hữu của mình bị người khác, kể cả chính quyền tước đoạt của họ. Họ khiếu kiện để đòi lại quyền lợi thiết thân của mình là một chuyện thiên kinh, địa nghĩa, tự nhiên, đơn giản và không có gì là phức tạp.
Vấn đề trở nên phức tạp vì chính quyền CSVN đã đơn điệu, độc đoán khước từ quyền tư hữu đất đai của dân khi họ viện cớ là Hiến Pháp, điều 18 đã quy định đất đai thuộc quyền sở hữu của Nhà Nước. Thực tế đa số dân chúng Việt Nam không mấy ai biết Hiến Pháp viết những gì. Từ ngày có bản Hiến Pháp đầu tiên đến nay, đảng CSVN đã mặc tình thao túng, thêm bớt đủ điều để nắm chính quyền, để thâu tóm toàn bộ tài sản quốc gia và tài sản nhân dân. Những kẻ viết nên hiến pháp hiện nay cũng chỉ là một bọn cộng sản mà thôi. Đâu có kẻ nào mệnh danh là đại biểu Quốc Hội thực sự là đại biểu của dân đâu? Thật ra, hiến pháp của một số quốc gia trên thế giới cũng quy định đất đai thuộc quyền sở hữu toàn dân do Nhà Nước quản lý; nhưng quyền tưu hữu đất đai của người dân được coi trọng hơn và Nhà Nước không được xâm phạm. Dưới chế độ cộng sản tại Việt Nam, núp dưới danh nghĩa Nhà Nước, bọn đảng viên cộng sản đã tự tung tự tác, tiến hành thu hồi đất tư hữu của dân một cách “đại trà”, tức là bừa bãi. Hầu hết các vụ thu hồi đất đai là để cướp đoạt tài sản của dân bỏ túi riêng, mưu lợi cho bọn tham quan cộng sản. Chúng cướp đất rồi tẩu tán, chia chác cho nhau, cho bà con giòng họ bọn cộng sản tham nhũng. Người dân khiếu nại, chúng đã khinh thường nhân dân, không nghe tiếng nói chướng tai của dân, không giải quyết với ý đồ để lâu, dân chúng sẽ nản lòng…
Thái độ coi thường khiếu tố của dân, khinh dân của cán bộ CSVN đã được chính Trương Vĩnh Trọng nêu lên khi hắn ta nói: “Các đồng chí lãnh đạo chủ chốt các cấp ủy và chính quyền địa phương phải trực tiếp đối thoại với dân, tôn trọng dân, lắng nghe ý kiến của dân…”. Sở dĩ họ Trương phải chỉ thị cho bọn cán bộ cộng sản của hắn những điều nêu trên là vì từ trước đến nay bọn này coi dân như cỏ rác, không thèm tiếp dân, đối thoại với dân, chứ đừng nói là thương thảo, điều đình với dân về giá cả bồi hoàn đất truất hữu.
Vấn đề nhân dân khiếu kiện đất đai ngày nay đã trở nên phức tạp đến cùng tột. Nó ảnh hưởng đến hàng trăm ngàn, nếu không muốn nói đến hàng triệu người dân. Nó đã trở thành mối bòng bong mà CSVN sẽ không thể nào gỡ ra nổi, giải quyết nổi. Nó phức tạp vì đảng CSVN là thủ phạm cướp đất thì làm sao đảng CSVN giải quyết nổi? Tất có ngày nhân dân ta phải đứng lên cướp lại ruộng đất từ tay bọn cướp CSVN.