Roger Mitton, Asia Sentinel 7/10/08,
Khánh Ðăng lược dịch
Việt Nam đang phải đối diện với cơn bão lốc chính trị trong khi các tai họa kinh tế ngày càng tồi tệ hơn.
Sự chia rẽ trong nội bộ Ðảng cộng sản đang nắm quyền ở Việt Nam đã lan rộng hơn, theo sau hậu quả của nền kinh tế đang tiếp tục đi xuống, đe dọa đến sự ổn định chính trị lâu dài của đất nước.
Uỷ ban trung ương là bộ phận then chốt của đảng hồi tuần trước đã tổ chức một phiên họp khẩn cấp trong một nỗ lực nhằm đẩy mạnh cuộc chiến chống lại nạn lạm phát đang hoành hoành, tình trạng bất ổn lao động vẫn tiếp tục, và một mức thâm thủng mậu dịch đang lớn dần.
Chẳng có gì là bí mật khi có các quan điểm trái ngược về cội rễ của nguyên nhân gây ra tình trạng kinh tế suy sụp trầm trọng ở Việt Nam, và cách nào tốt nhất để giải quyết, đã lan tràn qua các tầng lớp cán bộ trong đảng từ thành phần lãnh đạo cao nhất trong Bộ chính trị đến các đảng viên nòng cốt ở địa phương.
Giới lãnh đạo đảng vẫn còn duy trì mối bất hòa giữa những người tiếp tục ủng hộ chính sách khuếch trương kinh tế có mức tăng trưởng cao của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, và một nhóm đang gia tăng đông đảo chung quanh Tổng bí thư Nông Ðức Mạnh thiên về một mức tăng trưởng vững chắc, chậm hơn và có nhiều khả năng chịu đựng.
Lẩn quẩn vào những tư tưởng kinh tế khác biệt này là những mối hiềm thù cá nhân đã có từ lâu về việc ông Dũng thăng chức nhanh chóng cho các nhà kỹ trị (technocrats) và các đồng hương người miền Nam của ông, loại bỏ ra ngoài những cán bộ cao cấp khác, rõ ràng nhất là những người ở miền Trung. Cộng thêm vào những mối rạn nứt này là cuộc vận động chống tham nhũng uể oải thiếu sinh động, do chính ông Thủ tướng cầm đầu, cũng như các vụ đàn áp mới đây đối với các nhà báo và giáo dân Công giáo.
Các nguồn tin ngoại giao và từ trong đảng cho biết có nhiều lời suy đoán đồn đãi cho rằng nếu các mối rạn nứt này trở lên trầm trọng hơn, thì có thể sẽ bất ngờ đưa đến một cuộc khủng hoảng lãnh đạo trong tương lai sắp tới.
Trong hội nghị trung ương hồi tuần trước ở Hà Nội, một phiên họp lần thứ ba trong năm nay, vốn là việc trước đây chưa từng xảy ra, tất cả 160 uỷ viên trung ương đảng đã được triệu tập một cách vội vã nhằm cố gắng ngăn chặn việc công khai thanh trừng lẫn nhau và tập trung tư tưởng vào nền kinh tế khủng hoảng hiện đang bắt đầu đe doạ đến ổn định xã hội và sự kiểm soát của đảng.
Theo truyền thống thì đảng chỉ tổ chức hai phiên họp thường niên cho uỷ ban trung ương đảng, nhưng theo sau phiên họp khoáng đại đầu tiên hồi tháng Giêng, thì một phiên họp thứ hai được vội vã triệu tập vào tháng Bảy để cố gắng đưa ra quyết định sẽ làm gì về sự suy xụp của nền kinh tế. Rồi bây giờ lại có phiên họp thứ ba vào tháng Mười.
Giáo sư Carlyle Thayer, một chuyên gia về các vấn đề Việt Nam thuộc Học viện Quốc phòng Úc Ðại Lợi nói rằng : “Một hội nghị trung ương lần thứ ba cho thấy có điều gì đó rất quan trọng đang được thảo luận”.
Chính thức thì cuộc thảo luận kín đáo kéo dài ba ngày đặt trọng tâm toàn bộ vào các vấn đề kinh tế xã hội và đặc biệt là làm sao để ngăn ngừa nền kinh tế vốn đã bị suy nhược không bị chìm sâu thêm vì hậu quả của sự xáo trộn kinh tế từ Hoa Kỳ.
Ông Nguyễn Trấn Bạt, chủ tịch Investconsult Group, một trong những công ty tư vấn kinh doanh lớn nhất Việt Nam, đã bình luận: “Hội nghị trung ương này rất quan trọng vì nó chú trọng vào việc làm thế nào để đối phó với nạn lạm phát và làm sao để phản ứng trước sự đi xuống của thị trường Hoa Kỳ”.
Nhưng điều này chẳng có gì là mới mẻ, ở cả hai cuộc hội nghị trước đây trong năm nay, giới lãnh đạo đảng chủ yếu đã thảo luận một cách chính xác về các đề tài tương tự, mỗi lần thảo luận lại càng làm tăng thêm sự hoảng hốt và lo lắng – và với sự gia tăng cấu xé lẫn nhau ở đằng sau lưng về việc ai đã, hoặc đã không, đưa ra đường lối hành động đúng đắn.
Trong phiên họp trước đây, các uỷ viên trung ương đảng, là những người đã mất hết sự kiên nhẫn với chính phủ khi tỷ lệ lạm phát tăng vọt lên gần 30%, đã giao cho Bộ chính trị trách nhiệm giám sát nền kinh tế cho đến hết năm nay. Mười bốn uỷ viên Bộ chính trị là cơ quan có quyền lực cao nhất của đảng. Và quyết định nắm lấy quyền kiểm soát nền kinh tế, ra khỏi chính phủ của ông Dũng là một biện pháp mang tính cảnh cáo cao độ có hiệu quả làm lạc hướng nội các và đội ngũ cố vấn kinh tế của ông Dũng.
Ông Dũng và nhóm của ông ta chẳng làm được gì về việc này cả vì họ chỉ là một thiểu số trong Bộ chính trị, là chỗ mà thành phần ủng hộ cho ông Nông Ðức Mạnh vốn có tính thận trọng, hợp nhất chiếm ưu thế.
Hội nghị trung ương hồi tháng Bảy không cần thiết là một biểu hiện thiếu tin tưởng vào ông Thủ tướng còn tương đối mới mẻ, nhưng là một dấu hiệu cho thấy nhiều uỷ viên trung ương đảng vẫn còn chưa cảm thấy được thuyết phục rằng ông Dũng đúng là người để điều hành đất nước trong thời kỳ khó khăn này. Và thực tế là họ đã cho triệu tập một phiên họp khẩn cấp khác vào tuần trước rõ ràng cho thấy họ vẫn chưa cảm thấy được thuyết phục.
Thật vậy, chỉ có một ngày trước khi hội nghị được triệu tập, ông Dũng đã nhắc lại lời cảnh báo quen thuộc của mình về việc các ban ngành và cơ quan tài chánh phải dành ưu tiên cho việc kềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an ninh xã hội và duy trì mức tăng trưởng thích hợp.
Những lời nói của ông Dũng chẳng có chút tác dụng nào đáng ghi nhận, nhưng ông ta vẫn tiếp tục thúc đẩy cho một mức tăng trưởng mạnh mẽ khoảng 7% cho năm nay, mà nhiều người cảm thấy là không thể nào đạt được.
Nhưng ít nhất nó thực tế hơn mục tiêu ban đầu 9% của chính phủ ông ta. Ngân hàng Phát triển Á Châu và các cơ quan khác hiện đang tiên đoán một con số tăng trưởng ở mức 5%.
Và trong hội nghị hồi tuần trước, đảng đã rộng rãi diễn đạt sự tiên đoán của riêng mình bằng những ngôn từ chung chung, tuyên bố rằng “sự tăng trưởng nên được giữ ở một mức thích hợp và chịu đựng được”. Ðã qua rồi cái dự kiến tương lai về những mức tăng trưởng 8% mà Việt Nam đã ghi nhận được trong suốt thập niên qua.
Ông Dũng cũng chỉ thị cho các ban ngành, bộ phận kinh tế, nhất là Ngân hàng Nhà nước, phải chú ý đến sự lên xuống ở các thị trường tài chánh thế giới cũng như Hoa Kỳ, hầu Việt Nam có thể đưa ra các biện pháp cứu chữa nhằm bảo đảm cho sự sống còn của hệ thống ngân hàng trong nước. Theo ông Dũng, người đã từng có một thời gian ngắn –đúng ra là chẳng có tài cán gì– cầm đầu ngân hàng trung ương, thì cuộc khủng hoảng tài chánh Hoa Kỳ cho đến nay chưa có một tác động đáng kể nào đối với nền kinh tế Việt Nam.
Tuy nhiên, trong khi ông Dũng thận trọng cảnh báo rằng Việt Nam phải duy trì sự cảnh giác, thì lời nói của ông ta vẫn được xem như phần nào đó có vẻ quá tự mãn. Dư luận trong giới kinh doanh cho biết rằng hiện đang có một cảm giác nặng nề về sự đi xuống của kinh tế Hoa Kỳ sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế đang ngất ngư của Việt Nam.
Ông Nguyễn Trấn Bạt nói: “Rõ ràng là sự đi xuống của kinh tế Hoa Kỳ sẽ ảnh hưởng tới các chỉ tiêu kinh tế và xã hội của đảng, và có thể sẽ cần thiết phải điều chỉnh lại các mục tiêu lâu dài”.
Thị trường Hoa Kỳ rất quan trọng cho nhiều mặt hàng xuất cảng của Việt Nam, đáng ghi nhận là vải vóc, thuỷ sản, giày dép, và nhiều hàng hoá rẻ tiền khác. Và chính ông Mạnh chứ không phải là ông Dũng đã nhấn mạnh việc cần thiết cho một sự cấp bách mới lớn hơn nhằm đẩy mạnh xuất cảng trong khi cùng lúc đó, kiểm soát nhập cảng để cố gắng giảm thiểu mức thâm thủng mậu dịch đang bộc phát.
Thêm nữa, lượng kiều hối của người Việt hải ngoại gởi về sẽ ít hơn từ Hoa Kỳ, Âu Châu và Úc Châu. Và chắc chắn có ít hơn những hứa hẹn đầu tư từ Hoa Kỳ sẽ được thực hiện.
Tính lạc quan thận trọng của ông Dũng trái ngươc lại với lời phát biểu mở đầu của tổng bí thư Mạnh trong ngày kế tiếp của hội nghị. Ngôn ngữ của họ có thể là nhã nhặn và trên bề mặt thì không quá khác nhau, nhưng ở phía dưới thì sự tương phản vô cùng rõ rệt.
Ông Mạnh nhận xét rằng mặc dù xuất cảng có tăng trưởng và có nhiều hứa hẹn đầu tư, nhưng vẫn còn nhiều yếu kém và thiếu sót, bao gồm nạn lạm phát bùng phát, một mức thâm thủng mậu dịch đang căng phồng và tình trạng lao động bất an. Nói theo một cách khác, thì quần chúng đang bức xúc và bất mãn – và điều đó có thể sẽ đưa đến nhiều khó khăn lớn cho đảng nếu không được giải quyết sớm. Ông ta thúc giục uỷ ban trung ương đảng hãy tìm ra nguyên nhân và có hành động thích ứng.
Sự thực là ông tổng bí thư đảng có nên cần thiết phải nhắc lại –một năm sau khi cuộc khủng hoảng xảy ra ở Việt Nam lần đầu tiên– là họ vẫn cần phải xác định ra những nguyên nhân, chứ đừng nói đến việc tìm các giải pháp, là một điều đáng sợ.
Trong năm qua, mọi sự đã đi từ xấu đến càng xấu hơn cho nền kinh tế Việt Nam vốn được lèo lái bằng xuất cảng, và hiện giờ, với thị trường xuất cảng lớn nhất của Việt Nam đang đi vào tình trạng kinh tế trì trệ thụt lùi (recession), mọi việc thậm chí còn có thể thảm não hơn, nhất là đối với người dân có lợi tức thấp và giới trung lưu là hai thành phần phải đối diện với sự gia tăng mới của giá cả các mặt hàng thiết yếu.
Thứ trưởng Bộ công thương Bùi Xuân Khu cho biết hồi tuần trước rằng Việt Nam sẽ bắt đầu gia tăng giá điện do nhà nước kiểm soát lên khoảng 20% vào năm tới để thu hút thêm đầu tư vào ngành năng lượng không có khả năng và thiếu hiệu quả một cách thê thảm. “Cho đến gần đây chúng tôi vẫn duy trì giá bán lẻ thấp với mục đích kềm chế lạm phát, nhưng giá cả sẽ bắt đầu tăng vào năm 2009”.
Những biện pháp như vậy có khả năng làm tăng thêm sự bất mãn trong quần chúng và tình trạng lao động bất an, cũng như gây thêm sự chia rẽ trong đảng về việc những hành động như vậy có lợi lộc gì không. Đảng đã chính thức thú nhận rằng cái ngày sớm nhất mà nạn lạm phát có khả năng trở lại tỷ lệ ở mức một con số sẽ không đến cho đến năm 2010.
Cùng với việc vật lộn với các vấn đề gai góc này, hội nghị trung ương hồi tuần trước cũng thảo luận về phiên họp quốc hội kế tiếp sẽ sớm được triệu tập ở Hà Nội.
Giới lãnh đạo đảng biết rõ rằng họ phải cố đưa ra một công thức về chính sách kinh tế hợp với sự mong đợi của các đại biểu và do đó ngăn chặn được những chỉ trích cay đắng mà họ đã nhận được hồi tháng Giêng khi nạn lạm phát, ở khoảng 14%, mới chỉ vừa bắt đầu gặm nhắm vào và mức thâm thủng mậu dịch cũng như tình trạng bất ổn lao động có vẻ tương đối bình thường.
Nhưng đó không phải là tình trạng hiện thời, và cũng như hồi tháng Giêng, các đại biểu Việt Nam từ các vùng nông thôn có thể sẽ đặc biệt nổi bật trong việc đánh giá chính phủ khi họ kể lại thật chi tiết các nỗi đau về tài chánh do nạn lạm phát gây ra cho nông dân trong khu vực bầu cử của họ.
Không biết cái hội nghị “đánh thức” hồi tuần trước có thúc giục được giới lãnh đạo đảng có thêm các hành động –và phối hợp chặt chẽ hơn– hay không thì còn phải coi lại. Nếu không thì khả năng có một hội nghị nữa, hoặc thậm chí một đại hội đảng giữa nhiệm kỳ, mà trong đó các các tay lãnh đạo cao cấp, gồm cả ông Dũng lẫn ông Mạnh, có thể bị gạt qua một bên hoặc ngay cả việc bị loại bỏ.
Như ông Mạnh đã cảnh báo trong phát biểu kết thúc hội nghị thì : “Ðặc biệt rất quan trọng để lấy lại sự đoàn kết nhất trí trong đảng, toàn dân, toàn quân và tất cả các bộ phận ban ngành”.
Ðảng không những chỉ lo sợ về những chia rẽ nội bộ, mà còn đề phòng về bất cứ các rắc rối xã hội hoặc thành phần đối lập chính trị nào. Vì thế vừa qua mới có một chiến dịch đàn áp các nhà báo và giáo dân Công giáo. Nhiều nhà báo nổi tiếng đã bị bắt trong nhiều tháng qua, và hai trong những phóng viên đi tiên phong trong công cuộc chống tham nhũng trong nước sắp sửa bị đưa ra xử vì vạch trần những hành động sai trái của giới lãnh đạo đảng trong vụ xì-căng-đan tai tiếng PMU18 cách đây hai năm.
Nhiều thành viên của giáo hội Công giáo, trong đó có Tổng giám mục Hà Nội, cũng bị cảnh cáo phải chấm dứt biểu tình về việc tịch thu tài sản của họ do hậu quả của chiến tranh Việt Nam. Cho rằng các cuộc biểu tình vừa qua là “hoàn toàn không chấp nhận” được, Thủ tướng Dũng nói rằng : “Nếu những hành động này không chấm dứt, nó sẽ có một tác động bất lợi về những quan hệ tốt giữa nhà nước và giáo hội”.
Mới đây, ông Dũng đã gặp gỡ nhiều giám mục, nhưng vấn đề tranh chấp đất đai vẫn không được giải quyết và còn là một trở ngại chính yếu trong việc tái lập lại quan hệ ngoại giao giữa Hà Nội và Vatican.
Các cán bộ đảng ở địa phương, nhất là những người cùng phe với các đảng viên kỳ cựu như ông Mạnh, Thường trực Ban bí thư Trương Tấn Sang và Bộ trưởng công an Lê Hồng Anh, được biết là đang bực bội về việc chậm trễ để đưa ra các biện pháp mạnh mẽ hơn. Họ tin rằng Hoa Kỳ và các quốc gia Tây phương khác đang quá bận tâm vào tình trạng xáo trộn tài chánh hiện thời trên thế giới và cuộc bầu cử Tổng thống ở Hoa Kỳ, để chú ý đến việc đàn áp tôn giáo và báo chí ở Việt Nam.
Những người khác, hầu hết là nằm trong phe có tính hoà giải hơn của ông Dũng, thì lập luận rằng cách giải quyết tốt nhất là cả hai phía phải trấn tỉnh lại.
Theo ông Nguyễn Trần Bạt thì: “Mặc dù chính quyền địa phương rõ ràng là không thể hoàn trả khu đất lại cho giáo hội Công giáo vì không có một khuôn khổ luật pháp nào để dựa vào đó mà thi hành, nhưng tôi vẫn ưa thích việc chọn lựa một thái độ ôn hoà để giải quyết vấn đề”.
Giáo sư Thayer nói thêm: “Một đường lối cứng rắn đối với giáo hội Công giáo thì không bao giờ là một ý kiến tốt, và giữa lúc có cuộc khủng hoảng kinh tế thì đó lại càng là một ý kiến xấu hơn. Nhưng dù sao thì thành phần bảo thủ sẽ lên tiếng đưa ra mối quan tâm của họ về sự ổn định chính trị”.
Thật vậy, việc trấn áp báo chí cũng như các hành động đối với người Công giáo cũng là các đề tài được thảo luận trong hội nghị tuần trước vì cũng giống như sự suy xụp kinh tế, nó va chạm đến nỗi ám ảnh của đảng về ổn định chính trị và sự tiếp tục quyền cai trị độc đảng.
Tiến sĩ Nguyễn Quang A, giám đốc Viện nghiên cứu phát triển ở Hà Nội nói rằng: “Người cộng sản luôn luôn dùng sự lo sợ về tình trạng bất ổn làm cái cớ để không chịu dân chủ hóa đất nước và họ sẽ tiếp tục làm như vậy”.
Giới lãnh đạo đảng coi sự ổn định chính trị ở Viêt Nam là tảng đá góc tường để thu hút đầu tư ngoại quốc, đặc biệt là sự bất ổn đang tiếp tục lan tràn ở các quốc gia cạnh tranh với họ trong khu vực như Mã Lai Á, Thái Lan và Phi Luật Tân.
Vào đầu muà hè này, ông Michael Pease, chủ tịch Phòng thương mãi Hoa Kỳ đồng thời là Tổng giám đốc công ty Ford ở Việt Nam nói rằng: “Thành công của Việt Nam trong việc thu hút đầu tư nước ngoài phần lớn là dựa vào sự trông mong ở việc ổn định kinh tế và chính trị”.
Một báo cáo hồi đầu năm nay của Business Monitor International Ltd, liệt kê các quốc gia dựa trên rủi ro chính trị, đã đánh giá Việt Nam đứng ngang hàng thứ hai với Hồng Kông, sau Tân Gia Ba, về ổn định chính trị ngắn hạn.
Theo lẽ tự nhiên thì giới lãnh đạo đảng, cả những kẻ điềm đạm lẫn những người có tầm nhìn về phía trước, đều thích thú tán thưởng các báo cáo như vậy và tìm cách để bảo đảm cho sự xáo trộn về kinh tế, tôn giáo và báo chí hiện thời không làm náo động sự đánh giá lạc quan đó –mà một số đang lo ngại là sự xáo trộn đó đã bắt đầu khởi sự.
Ông Vũ Mão, một đảng viên kỳ cựu nguyên là chủ tịch Ủy ban đối ngoại quốc hội, nói rằng: “Tôi cảm thấy buồn vui lẫn lộn khi nghe rằng sự ổn định chính trị ngắn hạn ở Việt Nam được đánh giá quá cao. Việc đánh giá này là quá mức trong cái nhìn của tôi, và không xem xét đến nhiều vấn đề ung nhọt của Viêt Nam như quyền xử dụng đất đai, tình trạng nghèo đói ở nông thôn và chất lượng đời sống của giới công nhân có thu nhập thấp”.
Ông Thayer nói thêm: “Dĩ nhiên là có sự bất mãn đang lớn dần trong những người dân thành thị về giá cả gia tăng, nạn ô nhiễm môi trường, nạn kẹt xe và vấn đề tham nhũng”.
Quả thực như thế, khi nói đến sự đánh giá lâu dài về rủi ro chính trị, thì Việt Nam không được đánh giá tốt trong báo cáo trên và nằm gần cuối, chỉ khít khao hơn các quốc gia như Lào và Miến Ðiện.
Dĩ nhiên là tính ngay cả việc tranh chấp trên tầng lớp chóp bu trong nội bộ đảng hiện nay, thì ít ai nghĩ rằng chế độ cộng sản tại Việt Nam sẽ xụp đổ vì nền kinh tế bị suy xụp, và hành động của vài nhà bất đồng chính kiến, ký giả và tu sĩ can trường. Nhưng chắc chắn là giới lãnh đạo hiện thời đang bị nhiều áp lực và đã không có cách nào khác hơn là phải triệu tập phiên họp khẩn cấp hồi tuần trước. Những kết quả cuối cùng của cuộc họp đó vẫn đang được từ từ làm sáng tỏ.
Hanoi Pain
Written by Roger Mitton
Tuesday, 07 October 2008
ImageVietnam faces political turbulence as economic woes worsen
Divisions within Vietnam’s ruling Communist Party have widened in the wake of the nation’s continued economic downturn, threatening the nation’s long term political stability.
The party’s key Central Committee last week held an emergency meeting in an attempt to bolster the fight against rampaging inflation, continued labour unrest and a widening trade deficit.
It is no secret that conflicting views about the root cause of Vietnam’s precipitous economic malaise, and about how best to tackle it, have spread through the party’s ranks from the topmost leaders in the Politburo down to the rank and file grassroots in the provinces. Party leaders themselves remain divided between those who continue to back Prime Minister Nguyen Tan Dung’s expansionist high-growth policies and a widening group around Party General Secretary Nong Duc Manh who favour consolidation and slower, more sustainable growth rates.
Intertwined with these economic ideological differences are longstanding personal grievances over Dung’s accelerated promotion of technocrats and fellow southerners to the exclusion of other senior figures, notably from the nation’s central region. Compounding the splits are the lacklustre anti-corruption campaign, personally led by the PM, as well as recent crackdowns on journalists and members of the Catholic Church.
Party insiders and diplomatic sources say that there is growing speculation that if the splits become more severe, they may precipitate a leadership crisis in the near future.
Last week’s plenum in Hanoi, an unprecedented third meeting this year of all 160 members of the party’s central executive committee, was hurriedly called to try to stave off public bloodletting and concentrate minds on the economic crisis that has begun to threaten social stability and party control.
Traditionally, the party holds only two annual meetings of the committee, but following this year’s first plenum in January, a second was hurriedly called in July to try to decide what to do about the economic collapse. Now comes a third in October.
Professor Carlyle Thayer, a Vietnam expert at the Australian Defence Force Academy, said: “A third plenum signals that something very significant is being discussed.”
Officially, the talk at the three-day conclave centered almost entirely on socio-economic matters and in particular on how to prevent the already depressed economy from sinking further as a result of the financial turmoil in the United States.
Nguyen Tran Bat, chairman of the Investconsult Group, one of Vietnam’s largest business advisory companies, commented: “This plenum was very important because it focused on how to deal with inflation and how to react to the downturn in the US market.”
But this is nothing new, at both previous plenums this year, party leaders essentially discussed exactly the same topics, each time with rising alarm and trepidation – and with increased backbiting among themselves over who was, or was not, proposing the right course of action.
At the last meet, Central Committee members, who were losing patience with the government as inflation soared to nearly 30 per cent, gave the Politburo responsibility for oversight of the economy until the end of this year. The 14-member Politburo is the party’s topmost body. And this decision to take away control of the economy from Dung’s government was a highly portentous move that has effectively sidetracked the cabinet and the PM’s economic team.
There was little Dung and his cohorts could do about it since they remain a minority in the Politburo, where supporters of the more cautionary, consolidationist party boss Nong Duc Manh dominate.
The July meet was not necessarily a signal of lack of faith in the relatively new PM, but it was an indication that many Central Committee members remain unconvinced that he is the right man to run the country during these troubled times. And the fact that they called yet another crisis meeting last week clearly indicates that they are still not convinced.
Indeed, just a day before the plenum convened, PM Dung reiterated his standard tocsin about how ministries and financial bodies must give priority to controlling inflation, stabilising the macro-economy, ensuring social security and maintaining suitable growth.
His words have had little notable impact, but he continues to push for a robust growth rate of around 7 per cent this year, which many feel is unattainable.
But it is at least more realistic than his government’s original goal of 9 per cent. The Asian Development Bank and other institutions are now forecasting a figure of around 5 per cent.
And at last week’s plenum, the party wisely couched its own forecast in very general terms, stating that “the growth rate should be kept at an appropriate and sustainable level.” Gone for the foreseeable future are those 8 per cent rates that Vietnam registered over the past decade.
Dung also instructed economic ministries and agencies, particularly the State Bank of Vietnam, to pay attention to fluctuations in global and US financial markets so that Vietnam can take remedial measures to ensure the viability of the country’s banking system. According to Dung, who was briefly – and rather inauspiciously – once head of the central bank himself, the US financial crisis has not had a significant impact upon Vietnam’s economy, so far.
However, while he cautioned that Vietnam must remain on guard, his words were still seen as rather too complacent. Soundings in the business community suggest that there is an overwhelming sense that the US downturn will seriously affect Vietnam’s already swooning economy.
Nguyen Tran Bat said: “Obviously, the US downturn will affect the party’s social and economic objectives and it may be necessary to readjust our long term targets.”
The US market is vital for many of Vietnam’s exports, notably textiles, seafood, footwear, furniture and many low-end goods. And it was Manh rather than Dung who stressed the need for a new and greater urgency to push exports while concurrentlycontrollingimports to try to reduce the burgeoning trade deficit.
Furthermore, there will be fewer remittances from hard-hit overseas Vietnamese (Viet Kieu) in the US, Europe and Australia. And there is sure to be less follow-through on manypromises of US investment.
Dung’scautious optimism contrasted with party boss Manh’s opening remarks at the plenum the following day. Their language may have been polite and on the surface the words not too dissimilar, but underneath the contrast was stark.
Manh noted that despite export growth and investment promises, there are still major shortfalls and weaknesses, including surging inflation, a ballooning trade deficit and continued labour unrest. In other words, the masses remain uneasy and discontented – and that could lead to major problems for the party if it is not sorted out soon. He urged the Central Committee to find out the causes and take action.
The fact that the party boss should need to reiterate – a year after the crisis first hit Vietnam – that they still need to determine the causes, let alone the solutions, was ominous.
Over the past year, things have gone from bad to worse for Vietnam’s export-driven economy, and now, with its biggest export market tilting towards recession, things are likely to get even bleaker, especially for low-income and middle-class citizens who face new hikes in utility prices.
The Deputy Trade and Industry Minister Bui Xuan Khu said last week that Vietnam would begin raising its government-controlled electricity prices by some 20 per cent next year in order to attract more investment into the nation’s woefully inadequate and inefficient energy sector. “Recently, we have maintained low retail prices with the goal of containing inflation, but the price will rise starting in 2009.”
Such moves are likely to exacerbate public discontent and labour unrest, as well as fuel divisions within the party about the merits of such actions. Already, the party has officially conceded that the earliest possible date for a return to single-digit inflation will not be until 2010.
As well as wrestling again with these thorny matters, last week’s plenum also discussed the next session of the National Assembly which will soon be convened in Hanoi.
Party leaders know they must try to formulate economic policies that meet the expectations of the assemblymen and thus forestall the kind of pungent criticism they received in January when inflation, at round 14 per cent, was only just beginning to bite and the trade gap and labour unrest seemed relatively normal.
That is not the situation now, and, as in January, legislators from Vietnam’s rural provinces are likely to be particularly prominent in assessing the government as they recount the financial pain caused by inflation among farmers in their constituencies.
Whether last week’s “’wake-up call” plenum will galvanise party leaders into more action – and into more cohesion – remains to be seen. If not, there is liable to be yet another plenum, or perhaps even a mid-term Congress, in which the senior leaders, including Dung and Manh, may find themselves laterally shifted or even moved out.
As Manh warned in his closing address to the plenum: “It is particularly important to gain consensus among the party, the people, the army and all sectors and branches.”
Not only is the party fearful of internal splits, but it is also wary of any social trouble or political opposition. Hence the recent crackdown on journalists and Catholics. Several well-known journalists have been detained over the past months, and two of the nation’s crusading anti-corruption reporters are about to be put on trial for exposing malfeasance among party leaders in the notorious PMU18 scandal two years ago.
Members of the Catholic church, including the archbishop in Hanoi, have also been warned to stop protesting over the confiscation of their property in the aftermath of the Vietnam War. Calling recent protests “’absolutely unacceptable,” PM Dung said: “If those activities do not come to an end, they will have an adverse impact on the good ties between the state and the church.”
The Prime Minister recently met with several bishops, but the land issue was not resolved and remains a key block to the restoration of diplomatic ties between Hanoi and the Vatican.
Local party officials, particularly those aligned with veterans like Manh, party Secretariat boss Truong Tan Sang and Public Security Minister Le Hong Anh, are known to be chafing at the bit to take more robust action. They believe that the US and other Western nations are too distracted by the current global turmoil and the US elections to pay much attention to the religious and media crackdown in Vietnam.
Others, mostly within the PM’s more conciliatory camp, argue that the best course of action would be for both sides to cool down.
Said Nguyen Tran Bat: “Although the local authority clearly can’t return land to the Catholic Church because there is no legal framework to do so at present, I still favour adopting a moderate stance to resolve the dispute.”
Professor Thayer added: “A hard line against the Catholic Church is never a good idea and in the midst of an economic crisis it is an even worse idea. Nonetheless, the conservatives will voice their concern over political stability.”
Indeed, the clampdown on the media as well as the action against the Catholics were also topics discussed at last week’s plenum because, like the economic downturn, they impinge on the party’s obsession with political stability and the continuation of its one-party rule.
Dr Nguyen Quang A, director of Hanoi’s Institute of Development Studies, said: “The communists always use the fear of instability as an excuse not to democratise and they will continue to do that.”
Party leaders regard Vietnam’s political stability as the cornerstone of its attraction to foreign investors, especially as instability continues to plague competitor nations in the region like Malaysia, Thailand and the Philippines.
Earlier this summer, Michael Pease, chairman of the American Chamber of Commerce and General Director of Ford Vietnam, said: “Vietnam’s success in attracting foreign investment has largely been built on the expectation of economic and political stability.”
A report early this year by Business Monitor International Ltd, listing Asia Pacific nations by their political risk, rated Vietnam equal second with Hong Kong, after Singapore, for short term political stability.
Naturally, party leaders, both the staid and the forward-looking, relish such reports and seek to ensure that the current economic turmoil, and religious and media issues, do not disturb that rosy assessment – which some fear it is already starting to do.
Party veteran Vu Mao, a former chairman of the National Assembly’s external relations committee, said: “I have mixed feelings when I hear that Vietnam’s short term political stability is rated so highly. The assessment is over-rated in my view and does not take account of Vietnam’s many festering problems over land rights, rural poverty and the quality of life of low-income workers.”
Added Thayer: “There is certainly growing discontent among urban residents about rising prices, pollution, traffic jams and corruption.”
Indeed, when it came to the assessment of long term political risk, Vietnam did not fare well in the report and was near the bottom, only marginally ahead of countries like Laos and Myanmar.
Of course, even factoring in the current party infighting at the top, few believe that the communist regime in Vietnam is going to collapse because of the present economic meltdown and the actions of some feisty dissidents, journalists and priests.
But certainly its current leadership is under pressure and would not have held last week’s crisis meeting otherwise. The final ramifications of that meeting are still unfolding.
