Xin kính mời quí độc giả theo dõi hai cuộc phỏng vấn TS. Cù Huy Hà Vũ:
Phần 1: cuộc phỏng vấn TS. Cù Huy Hà Vũ ngày 19/6/2009 của đài Chân Trời Mới về buổi gặp đại diện Tòa Án Hà Nội.
Phần 2: cuộc phỏng vấn ông ngày 23/6/2009 của đài RFI về việc Tòa Án Hà Nội từ chối thụ lý đơn kiện của ông.
Ban Biên Tập web Việt Tân
Phỏng vấn Ls. Cù Huy Hà Vũ liên quan đến việc Toà án mời làm việc về đơn khởi kiện ông Nguyễn Tấn Dũng
Hoàng Hà: Kính thưa quý thính giả, hôm nay trở lại với Luật sư Cù Huy Hà Vũ vì chúng tôi được biết ông đã nhận được giấy mời từ Tòa Án. Thưa Luật sư có thể cho quý thính giả biết được diễn tiến xảy ra khi Tòa Án mời ông đến để có việc gì, thưa ông?
LS Cù Huy Hà Vũ: Tôi nộp đơn khởi kiện vào ngày 11 mà ngày 19 thì Tòa Hành Chính của Tòa Án Nhân Dân Tp. Hà Nội mời tôi lên để làm việc về cái đơn của tôi khởi kiện Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, do đã ra quyết định 167 phê duyệt quy hoạch về việc khai thác Bô-xít tại Tây Nguyên. Tôi cho rằng đây là thời gian hồi âm kỷ lục của tòa Hành Chính Hà Nội, bởi vì bản thân tôi đã làm nhiều vụ việc, tôi biết sự việc có thể kéo dài hàng tháng, thậm chí cả năm. Bởi vì đối tượng bị kiện là chính quyền, là các quan chức, cho nên tòa thường rất là cân nhắc có nên thụ lý hay không. Có lẽ người ta nghĩ những vụ án như vậy gây hại cho chính quyền, mà bản thân tòa án là một bộ phận của chính quyền. Cho nên cái gọi “nghĩ đến quyền lợi của nhau” thì cũng thường thôi, mà nhiều lúc người ta quên hoặc coi nhẹ quyền lợi của người khởi kiện, thường là các công dân. Cho nên việc tôi được Toà Án Hành Chính mời làm việc vào ngày hôm nay, thì tôi cho rằng đấy là một dấu hiệu tích cực. Trước hết liên quan đến thời gian hồi âm của tòa án đối với đơn khởi kiện về một quyết định hành chánh về một quan chức. Điều thứ hai đáng khích lệ, rõ ràng là đơn khởi kiện của tôi cũng đã được xử lý theo chuẩn mực văn minh, tức là không để rơi vào cái im lặng đáng sợ. Thậm chí trong một chừng mực nào đó, có thể đối tượng bị bài bác như mọi người đã thấy, thì toà đã mời tôi làm việc ngày hôm nay. Đó là một dấu hiệu tích cực cho thấy là nhà nước Việt Nam nói chung và toà án Việt Nam nói riêng, cũng đã phải nhận thức được rằng có những việc bắt buộc phải làm đúng theo pháp luật.
Hoàng Hà: Thưa LS, khi tòa án gửi giấy mời LS đến làm việc, họ mời ông đến trình bày điều gì và đã được thụ lý một cách rõ ràng chưa, thưa LS?
LS Cù Huy Hà Vũ: Đúng như vậy. Tại sao lại có việc hồi âm nhanh chóng như thế, thì ngay Ông Chánh Tòa Hình Sự của TA/HC của toà Hà Nội khẳng định rằng nếu đây là vụ án hành chính thông thường thì cứ để từ từ đã, nhưng mà đây là đơn khởi kiện Thủ tướng cho nên Tòa án nhận thấy tầm quan trọng của vụ kiện, nên đã phải nhanh chóng vào cuộc và nhanh chóng có hồi âm. Đó là cách giải thích của ông Chánh Tòa Hành Chính. Còn nội dung của buổi làm việc thì ông Chánh Tòa chỉ thông báo với tôi rằng, Tòa đã nhận được đơn và sắp tới sẽ có việc xử lý thế nào thì sẽ thông báo tiếp với tôi, còn ngày hôm nay chỉ có tính chất xã giao.
Tuy nhiên, tôi cũng phải kể thêm về một vài chi tiết liên quan đến buổi gặp gỡ sáng nay. Khi tôi vào thì thấy một ông người cũng nho nhỏ thôi, trạc khoảng 50, đang ngồi, và thấy tôi vào thì ông ấy khoát tay bảo tôi ngồi. Tôi thấy không thật văn minh cho lắm, nên tôi đứng và tôi hỏi “Anh là gì?”, thì ông ấy trả lời là: “Tôi là Chánh Tòa Hành Chính có nhiệm vụ tiếp anh hôm nay”, tôi hỏi tiếp “Tên anh là gì?”, thì ông bảo là “Tên tôi là Nguyễn Tuấn Vũ” và chỉ vào cái biển mang tên ông là Chánh Toà Hành Chính Nguyễn Tuấn Vũ để trên cao trong phòng. Tôi nói là “À, Tuấn Vũ thì tôi cũng có nghe tên một nhạc sĩ tên là Tuấn Vũ” thì mọi người cùng cười, tạo ra bầu không khí cũng vui vẻ. Sau đó tôi đưa tay bắt, thì lúc đó ông ấy đứng lên bắt tay tôi. Tôi cảm thấy cũng bằng lòng, vì cho đến cùng thì cả hai người cũng đã đứng bắt tay nhau, chứ không phải một người ngồi một người đứng. Thế thì cái nội dung buổi làm việc thì như tôi vừa nói. Ông Chánh toà hành chính cũng nhắc lại là hôm nay chỉ mời anh lên để thông báo và sẽ xem xét và tiếp tục xử lý cái đơn này. Tôi có nói với ông Chánh Toà Hành Chính một số điều:
Thứ nhất là Toà Án Nhân Dân Tp. Hà Nội nói chung và Tòa Hành Chính của toà Hà Nội nói riêng phải rất cẩn trọng trong việc xem xét, xử lý đơn kiện của tôi, bởi vì đơn kiện của tôi hiện nay không những thu hút dư luận của toàn dân Việt Nam ở trong nước mà con thu hút sự chú ý của ngoài nước nữa; đơn giản là vì Việt Nam đã hội nhập quốc tế cho nên việc chú ý của các nước quan hệ với Việt Nam, sự chú ý của các nhà đầu tư ở nước ngoài, điều đó hoàn toàn dễ hiểu. Họ tập trung: Thứ nhất là luật pháp Việt Nam, có thuận lợi, có chuẩn mực văn minh hay không. Thứ hai là có luật rồi thì có được thực thi không, hay là cũng bị bỏ lơ, hoặc thậm chí làm trái. Cho nên tôi kết luận là tòa phải vô cùng cẩn trọng, một ly một lai mà không đúng của Toà Hành Chính trong việc xử lý đơn khởi kiện của tôi sẽ gây tác hại lớn, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến bộ mặt của Nhà Nước Pháp Quyền mà đảng và nhà nước Việt Nam luôn kêu gọi. Nói một cách khác, toà Hà Nội không chỉ cư xử như thể trước mình là dư luận của nhân dân Việt Nam, mà còn phải cư xử đúng mực đối với dư luận của ngoài nước nữa.
Điều thứ hai là tôi muốn nói là cái vụ kiện này, đối với Cù Huy Hà Vũ, không phải là vụ kiện cuối cùng. Và tôi cũng muốn nói rằng là tòa Hành Chính thông qua vụ tôi kiện Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sẽ có kinh nghiệm để xử lý, để mà giải quyết những vụ án sau này liên quan tới những vụ khác của Nhà nước Việt Nam nữa. Tôi khẳng định một điều là nếu còn có những sai trái ở phía Nguyên Thủ quốc gia Việt Nam thì tôi sẽ tiếp tục khởi kiện.
Hoàng Hà: Thưa LS, khi LS khởi kiện Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thì đây là một sự việc đầu tiên ở Việt Nam có một công dân đứng ra kiện một ông thủ tướng đã làm sái pháp luật, thưa LS có nghĩ rằng trong những ngày sắp tới vụ việc sẽ diễn tiến ra sao?
LS Cù Huy Hà Vũ: Cứ đúng pháp luật mà làm thôi! Tôi không thấy có một khó khăn nào cả. Cái khó khăn chính là về phía tòa án, hay nói đúng ra cái khó khăn thuộc về lãnh đạo Việt Nam và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng: thụ lý hay không thụ lý đây?!
Đương nhiên cho đến bây giờ mọi người đều hiểu rằng Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng như ban lãnh đạo Việt Nam, về nguyên tắc – bởi vì đây là chủ trương lớn của đảng và nhà nước mà – thì người ta không muốn thụ lý, bởi vì nếu thụ lý thì sẽ dẫn đến khả năng là quyết định của Thủ tướng bị hủy bỏ. Cho nên với cái nhìn ban đầu, các nhà lãnh đạo nhà nước Việt Nam và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chắc chắn không muốn thụ lý. Nhưng chuyện không muốn là một chuyện, còn chuyện thụ lý hay không là phải tuân theo quyết định của pháp luật. Tôi hoàn toàn tin tưởng rằng tôi có đầy đủ năng lực pháp lý, cũng như đầy đủ kiến thức về pháp luật để buộc Tòa Án Nhân Dân Tp. HN, cụ thể là Toà Hành Chính của Toà Án Nhân Dân Hà Nội, hoặc một tòa nào khác ở Việt Nam này, thụ lý cái đơn khởi kiện của tôi. Bởi vì pháp luật đã quy định: “Mọi quyết định hành chính đều có thể là bị đối tượng khởi kiện”. Tôi thấy không có một tí khó khăn nào cả.
Hoàng Hà: Thưa LS, nhìn vào việc ngày hôm nay tòa án mời LS đến làm việc một cách nhanh chóng như LS vừa trình bày, thì thưa LS trong những ngày kế tiếp, LS dự trù sẽ làm gì khi tòa án thụ lý hoặc không thụ lý đơn khởi kiện của LS?
LS Cù Huy Hà Vũ: Nếu tòa án thụ lý thì mọi việc sẽ diễn ra như nó sẽ phải diễn ra, bởi vì tôi đã có đầy đủ hồ sơ. Tòa chỉ có thể tiến hành thụ lý, sau đó mời bị đơn và nguyên đơn hòa giải và nếu hai bên giải quyết được với nhau, thì không đưa vụ án ra xét xử. Còn nếu hai bên không hòa giải được, thì vụ án sẽ được đưa ra xét xử. Đưa ra xét xử thì tòa tuyên án thế nào thì đấy là trách nhiệm của tòa. Tất nhiên có thể toà tuyên đúng theo ý muốn của tôi, cũng như của nhân dân Việt Nam. Cũng có thể tòa tuyên không đúng ý muốn của tôi và ý muốn của nhân dân Việt Nam. Nhưng cũng còn nhiều cấp để có thể để yêu cầu tòa xét xử lại, và điều quan trọng nhất là những căn cứ tôi đưa ra, rõ ràng là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã phê duyệt trái pháp luật. Vậy nếu trong trường hợp toà thụ lý và đem ra xét xử và tuyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đúng, thì tôi cho rằng luật pháp Việt Nam sẽ bị xâm phạm một cách nghiêm trọng, và đấy là điều nguy hiểm nhất cho thể chế chính trị hiện hành, cũng như cho lợi ích của nhân dân Việt Nam hiện nay. Cho nên tôi tin rằng, nếu vụ án đưa ra xét xử, có thể nói 99% là tôi sẽ thắng kiện. Trong trường hợp tòa không thụ lý, thì chuyện này dễ hiểu như tôi đã phân tích. Tôi cũng không tin rằng tòa án sẽ chống cự được lâu trước sự phản công của tôi, bởi vì cho đến giờ, tôi không thấy có cơ sở nào mà tòa không thể thụ lý được. Vấn đề là nếu không phải tòa án Tp. Hà Nội thụ lý thì sẽ là tòa án Tối Cao, hay là một cái tòa nào đó, mà trong những trường hợp đặc biệt, tòa án Tối Cao sẽ phải định ra hay tạo ra một cái tòa án Đặc Biệt để xử những vụ án mà bị đơn là Thủ Tướng hay những nguyên thủ quốc gia. Cái chuyện đó chỉ còn là vấn đề trước mắt để mà nói rằng, việc thụ lý đối với vụ Cù Huy Hà Vũ là không thể không thụ lý được.
Hoàng Hà: Dạ vâng, theo như LS cho biết, đối với đơn khởi kiện Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng của LS đưa ra, thì theo nhận định của LS là khó khăn để tòa án thụ lý đơn này. Theo LS vừa trình bày thì nếu mà thụ lý thì chắc chắn LS sẽ hoàn toàn thắng kiện (LS Vũ xen vào: “Tôi nói 99%”). Nếu đặt trường hợp tòa án không thụ lý, thì vấn đề này làm sao hòa giải được, thưa LS?
LS Cù Huy Hà Vũ: Không thể không thụ lý được, không thể không thụ lý được, bởi vì quy định pháp luật của Việt Nam cho phép khởi kiện công dân hay tổ chức, khởi kiện quyết định hành chính, nếu tổ chức và công dân đó thấy quyết định đó trái với pháp luật. Thế thì tôi không hiểu là quyết định 167 của Thủ tướng cho đến giờ tôi quan niệm là quyết định hành chính. Nếu mà tòa án Việt Nam lại tìm ra được một khái niệm nào khác, để nói quyết định của Thủ tướng không phải là quyết định hành chính thì sẽ không thụ lý. Cho đến giờ, trong các khái niệm của pháp luật Việt Nam thì quyết định của Thủ tướng chỉ có thế là “quyết định hành chính” mà thôi.
Hoàng Hà: Thưa LS, như vậy chúng ta phải chờ đợi những ngày tới sẽ biết đơn khởi kiện sẽ được tòa án thụ lý ra sao? Trước khi chúng ta rời khỏi làn sóng, LS có điều gì chia sẻ thêm với quý thính giả đang nghe đài không, thưa LS?
LS Cù Huy Hà Vũ: Tôi lạc quan cho vụ kiện Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Tôi lạc quan vì việc tôi khởi kiện đã được sự ủng hộ có thể nói là rộng khắp của người dân Việt Nam trong nước và ngoài nước. Chính sự ủng hộ đó, khẳng định rằng việc tôi đang khởi kiện là một điều hoàn toàn đúng đắn.
Tôi lạc quan vì tòa bằng cách mời tôi đến gặp mặt ngày hôm nay, chứng tỏ là đơn khởi kiện của tôi không rơi vào cái sự im lặng đáng sợ; mà vấn đề là sẽ phải xử lý như thế nào, theo những chuẩn mực văn minh mà tôi mong đợi ở một tòa án.
Cuối cùng, tôi tin rằng Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, lãnh đạo nhà nước Việt Nam hãy suy nghĩ một cách nghiêm túc một lần nữa về vấn đề khai thác Bô-xít tại Tây Nguyên. Và trên cơ sở đó, nếu thấy thực sự việc triển khai các dự án khai thác Bô-xít tại Tây Nguyên có hại rất nhiều hơn là có lợi cho dân Tây Nguyên nói riêng, cho Đất Nước và nhân dân Việt Nam nói chung, thì lãnh đạo nhà nước Việt Nam và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hãy rút quyết định đó đi. Trong trường hợp đó thì vụ xét xử sẽ không diễn ra nữa và tôi sẽ rất vui mừng nếu vụ việc sẽ không diễn ra, bởi vì điều quan trong nhất là lợi ích của Đất Nước.
Hoàng Hà: Một lần nữa chúng tôi xin cám ơn LS. rất nhiều đã trả lời cuộc phỏng vấn này. Hy vọng rằng trong những ngày tới LS sẽ chia sẻ với quý thính giả chúng ta thêm về những diễn tiến của đơn kiện của LS. Cám ơn LS rất nhiều.
LS Cù Huy Hà Vũ: Vâng, cảm ơn anh.
