Trung Quốc, zero-Covid, đất nước của sợ hãi

Vũ Việt

Thực trạng xã hội Trung Quốc

Cuối tháng Ba vừa qua khi thế giới hoàn toàn mở cửa thì Trung Quốc lại ra lệnh phong tỏa nhiều khu vực trong đó có hai thành phố lớn là Thượng Hải và Bắc Kinh. Cuộc phong tỏa đợt này bị kéo dài, hết tạm mở ra rồi đóng lại cho đến hiện tại, chưa biết bao giờ chấm dứt.

Một công dân Trung Quốc đặt câu hỏi trên mạng xã hội: Siêu vi cúm không thể xóa sạch, cớ sao chúng ta cứ phải chủ trương đạt đến mức zero Covid?

Anh ta nhận được câu trả lời: Bạn không có quyền được hỏi, bạn không có quyền được biết, những gì bạn đang suy nghĩ là rất nguy hiểm. Hiểu chưa?

Trong bài diễn văn chính thức tại đại hội đảng Cộng Sản Trung Quốcl ần thứ 20 ngày 16/10/2022, Tập Cận Bình tái xác định theo đuổi chính sách zero-Covid của chính phủ Trung Quốc. Phụ họa chính sách đó, Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa Bệnh dịch Trung Quốc ám chỉ rằng nếu không ngăn chặn thì sẽ có nhiều triệu người tử vong trong đợt dịch đang bùng phát.

Có một điều oái oăm là, Trung Quốc là nước sản xuất thuốc ngừa Covid nhưng lại không hề thấy sự hiệu nghiệm và đặt tin tưởng vào nó. Trung Quốc cũng cấm nhập cảng các loại thuốc ngừa Covid từ phương Tây.

Tập Cận Bình là người đích thân chỉ thị các thành phố kiểm soát dịch. Các chính quyền địa phương phải rà soát chặt chẽ, thực hiện những vòng xét nghiệm cư dân thường xuyên và nghiêm ngặt. Tập vốn là một chủ tịch đầy quyền lực, cai trị bằng bàn tay sắt khiến các quan chức của Trung Quốc vô cùng sợ hãi khi bị khiển trách và bị kỷ luật. Các chính quyền địa phương Trung Quốc vì thế đang làm đủ mọi cách cực đoan nhất, bằng mọi giá để số ca nhiễm trở về zero.

Từ đầu giai đoạn đại dịch công dân Trung Quốc bị bắt buộc phải tải App Mã Y Tế (Health Code App) vào điện thoại cá nhân. App này được quản lý bởi công an. Nó theo dõi, lưu trữ các hoạt động di chuyển, xét nghiệm và tình trạng nhiễm bệnh của mỗi người. Mã y tế có ba màu: Xanh, đỏ, vàng. Màu xanh là có thể sinh hoạt bình thường, màu vàng là có nguy cơ lây nhiễm do đó không được đi tới chỗ công cộng và phải đi xét nghiệm ngay, màu đỏ thì coi như xong, bị cách ly 100%.

Khổ nỗi các cư dân tại các thành phố có ca nhiễm, dù ít hay nhiều đều thấy mã y tế cá nhân (code) của mình thường hiện lên màu vàng và màu đỏ. Họ rất hoảng sợ.

Nỗi sợ hãi đến từ cách cưỡng bức thô bạo của công an. Khi bị cấm ra ngoài hoặc bị cách ly thì người dân Trung Quốc thường bị nhốt sau những cánh cửa bị khóa chặt từ bên ngoài, nếu gặp hỏa hoạn thì không có đường thoát.

Mà nếu không gặp hỏa hoạn thì người bị cách ly cũng bị đói, bị ức chế, bị khủng hoảng tinh thần. Trung Quốc cho biết số người tự tử ở Vũ Hán năm nay tăng 79% so với năm ngoái. Đó là con số nhà nước cộng sản đưa ra, nó thường thấp hơn nhiều với số liệu thật.

Tại sao chính sách zero-Covid, một chính sách rất vô lý, bị chống đối vì gây tai hại về mặt kinh tế, đời sống sinh hoạt xã hội lại được duy trì ở Trung Quốc?

Nhiều giả thuyết được đưa ra nhưng tựu chung các nhà phân tích tình hình Trung Quốc cho rằng chính sách zero-Covid có động cơ chính trị hơn là vì lý do quan tâm đến sức khỏe của người dân. Có thể đảng Cộng Sản Trung Quốc lo sợ thế giới bên ngoài đang có tác động mạnh tạo nên những thay đổi về tư duy của tầng lớp giới trẻ Trung Quốc nên đã quyết định đóng cửa đất nước này một thời gian.

Một lý do đáng nghi ngờ khác là cái App Mã Y Tế của Trung Quốc chính là một phần mềm tự động, nó là công cụ để Bộ Công an theo dõi, kiểm soát và khống chế từng người dân. Nó đang được triển khai thực nghiệm trên toàn quốc bằng cái cớ phòng chống Covid.

Tóm lại, sự sợ hãi sụp đổ của chế độ cộng sản Trung Quốc là nguyên nhân chính, không phải do con siêu vi Covid nào hết.

Vũ Việt