Trung Quốc đã nói không với nhập khẩu rác thải. Trong khi đó tại Việt Nam, với sự tiếp tay của các quan chức CSVN táng tận lương tâm, trở thành nơi chứa rác thải từ khắp nơi trên thế giới đổ vào ngày trở nên nghiêm trọng.
Tại buổi họp báo về công tác quản lý phế liệu nhập khẩu ngày 30 tháng Bảy vừa qua, ông Âu Anh Tuấn, quyền Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan cho biết, sau khi Trung Quốc thực hiện chính sách cấm nhập khẩu 24 loại phế liệu, ngay lập tức các doanh nghiệp ở Việt Nam ồ ạt nhập khẩu các loại rác này về làm nguyên liệu sản xuất. Cụ thể, trong nửa đầu năm 2018, cả nước đã nhập khoảng 4 triệu tấn với tổng giá trị nhập khẩu phế liệu là 1,2 tỷ USD, nghĩa là mỗi tháng người Việt bỏ ra 200 triệu USD để nhập phế liệu.
Phải kể đến những mặt hàng được kiểm soát nghiêm ngặt bởi công ước Basel, như là ắc quy chì, túi nilon, sợi hóa học thu gom từ các bãi rác, ô nhiễm và mùi hôi thối nồng nặc vẫn cứ nườm nượp được cung cấp cho những làng nghề “mổ” ôtô, ắc quy, thiết bị điện tử… ở miền Bắc. Nguy hiểm nhất là các loại sắt thép từ máy móc cũ thuộc các công trình, nhà máy hóa chất được thải loại nhập khẩu tràn lan về Việt Nam chưa qua xử lý.
Ngoài rác thải sinh hoạt, hiện nay Việt Nam còn phải đối mặt với bài toán rác công nghệ qua mỹ từ “chuyển giao công nghệ” từ Trung Quốc. Điển hình nhất là các nhà máy xi măng và nhiệt điện than được xây dựng bởi Trung Quốc như: Trung tâm nhiệt điện Long An, nhà máy nhiệt điện Quảng trạch 1, 2, BOT nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 2, dự án BOT nhà máy nhiệt điện Nghi Sơn 2 đang gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
Bên cạnh đó, theo thống kê của các chuyên gia môi trường, hoạt động nhập khẩu phế liệu, rác thải nguy hại bằng nhiều con đường khác nhau đang từng ngày từng giờ tuồn về Việt Nam ngày càng tinh vi. Vì lòng tham, vì lợi nhuận, nhiều doanh nghiệp đã nhập khẩu hàng ngàn container rác phế liệu gây ô nhiễm môi trường vào các cảng ở Việt Nam như Cảng Sài Gòn, Cảng Hải Phòng, Quảng Ninh… Trong khi có không dưới 4 Bộ quản lý nguồn rác nhập khẩu. Liệu có chuyện “con voi chui lọt lỗ kim” hay đây chính xác là sự cấu kết với quan chức CSVN tham nhũng và các doanh nghiệp trong nước, biến các cảng biển của Việt Nam thành bãi đáp rác thải?
Nhập khẩu phế liệu tác động rất xấu đến môi trường. Nó có thể mang lại sự sung túc cho số ít cá nhân, nhưng từ đó cũng xuất hiện những ngôi làng ung thư, khối căn bệnh lạ khiến y học bó tay. Cho đến hiện nay, nhiều nước đã nói không với nhập khẩu phế liệu.
Theo các chuyên gia, Việt Nam không đủ năng lực công nghệ để xử lý chất thải. Đồng thời, việc tái chế phế liệu của Việt Nam chưa có sự tham gia của ngành công nghiệp phụ trợ, mà chủ yếu được thực hiện bởi những cơ sở nhỏ lẻ, công nghệ xử lý lạc hậu. Nên Việt Nam cần phải nói không với nhập khẩu chất thải, vì nếu không được xử lý một cách khoa học, sẽ gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
Tại Việt Nam, nguy cơ về môi trường đang trở thành mối lo thường trực. Nó không chỉ gây ảnh hưởng xấu đến đời sống và sức khỏe người dân, mà sẽ là nguồn cơn cho bất mãn xã hội. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do vấn đề quản lý của chính quyền lỏng lẽo, thậm chí là tiếp tay cho nhiều doanh nghiệp có những hành vi gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Vì vậy cần phải xem xét nghiêm túc của các bên liên quan, cụ thể là trách nhiệm của Bộ Công thương trong việc cho phép nhập khẩu các container rác thải này.
Đặc biệt, nguyên nhân quan trọng hơn đó là sự hám lợi của nhiều quan chức nhận tiền làm ngơ cho doanh nghiệp nhập rác về Việt Nam. Việc này cần phải được làm rõ và xử lý nghiêm, tránh tình trạng lợi ích lọt túi một số nhóm người, còn người dân phải gánh chịu hàng nghìn thứ bệnh và còng lưng bỏ tiền khắc phục hậu quả.