Cán bộ cảnh sát giao thông tử vong trong vụ được nói “vây bắt nghi phạm buôn ma tuý” được thăng cấp, phong liệt sỹ. Trong cùng vụ có hai người dân chết một cách oan uổng nhưng không nghe gì về bồi thường.
Vào chiều ngày 21/4, Ban Chuyên án tỉnh Long An cho biết họ tiến hành vây bắt nghi phạm buôn bán tuý đang điều khiển xe ô tô năm chỗ chạy qua địa bàn tỉnh này, tiến về hướng TP.HCM.
Trong một video được trích xuất từ nhà dân cho thấy, một viên cảnh sát giao thông trong ban chuyên án đã chặn xe, sắp xếp cho hai người dân đi đường dừng lại để chặn xe chở ma tuý, khiến những người này cùng với một cán bộ cảnh sát giao thông thiệt mạng vì bị xe chở ma tuý đâm.
Báo chí đổi trắng thay đen
Một loạt mạng báo lớn nhỏ, bao gồm VnExpress, Đại đoàn kết, Tiền Phong, Bảo vệ công lý… đều đăng bài có nội dung y hệt nhau, rằng “Nhận tin ôtô năm chỗ khả nghi đang chạy về hướng TP.HCM với tốc độ rất nhanh, một CSGT trong tổ công tác đi bộ ra giữa đường yêu cầu ôtô bán tải và xe lôi (chở hàng) dừng lại thành hàng ngang, đề nghị các xe máy di chuyển ra chỗ khác… Tổ công tác yêu cầu ôtô năm chỗ dừng lại để kiểm tra nhưng tài xế không chấp hành, tông thẳng vào nhóm cảnh sát và vài người dân còn kẹt trên đường.”
Việc các tờ báo đăng bài có nội dung rập khuôn nhau đến từng câu chữ, từng dấu chấm phẩy như vậy đặt ra nghi vấn rằng liệu nội dung này có được viết một cách độc lập hay là viết theo chỉ đạo từ Tuyên giáo, và rằng hệ thống báo chí trong nước có đang cố gắng “tẩy trắng” cho hành vi dùng người dân tham gia giao thông để chắn đường xe ô tô chở ma tuý hay không?
Một luật sư ở TP.HCM, không muốn nêu tên vì lý do an toàn, bình luận với RFA rằng một người bình thường khi xem video [bên dưới] chắc chắn sẽ nhận thấy rõ ràng là viên cảnh sát giao thông đã cố tình chặn đường hai người đang chạy xe máy, dẫn đến cái chết của họ:
“Báo chí Việt Nam là thông tin một chiều, nó luôn luôn bảo vệ chế độ và những người thực thi công vụ mặc dù họ có làm sai đi nữa. Những người bình thường xem video sẽ thấy ngay là người dân bị chặn lại, người ta đâu có tự nguyện. Cái này là họ bị chết oan bởi những nhân viên công vụ ngu dốt và cực kỳ non kém nghiệp vụ.”
Gia đình nạn nhân nói gì
Ông H.T, là bố của nạn nhân Huỳnh Nguyễn Chí Mẫn, nói với RFA rằng con trai mình là một kỹ sư cơ khí, đang sống vui vẻ khoẻ mạnh thì bị tai nạn đột ngột qua đời do sự thiếu sót của cảnh sát giao thông:
“Tôi không biết đầu đuôi sự việc như thế nào nhưng mà trước mắt thì tất cả 10 người như một, đều thấy thiếu sót của anh công an điều tiết. Xe lớn sao không sử dụng mà sử dụng xe con hai bánh để làm cái gì? Theo tôi nghĩ thì thiếu sót nằm ngay chỗ đó.”
Sau khi xảy ra vụ việc, phía công an, lãnh đạo tỉnh Long An cũng đã xuống nhà thăm viếng đám tang của anh Mẫn, ông T. cho biết:
“Cái thứ nhất là cơ quan ban ngành cũng xuống thăm hỏi và động viên.
Trước đó là có giám đốc công an tỉnh xuống tại nhà xác, họ cũng động viên an ủi và giúp đưa em nó về tới nơi tới chốn. Khi làm đám thì họ cũng đi xuống thăm hỏi.
Nói chung là không có vấn đề gì hết, họ cũng đã quan tâm đến mình, rồi họ cũng chia sẻ nỗi buồn với mình.”
Dù nhận thấy sai sót của cơ quan chức năng dẫn đến cái chết của con trai mình, tuy nhiên, ông T. cho biết ông không nghĩ tới chuyện bắt người cán bộ cảnh sát giao thông phải chịu trách nhiệm:
“Nếu mà nói về pháp luật khi tôi không có hiểu. Thì công việc mà, đâu có ai muốn đâu. Có thể là do nhất thời hoặc là người ta nghe một cái lệnh nào đó thì phải chấp hành thôi chứ không nghĩ sau lưng là cái gì.
Còn chuyện truy cứu người đó hay không thì tôi không nghĩ tới. Đó là trách nhiệm mà truy cứu để làm cái gì. Vai trò và trách nhiệm của mỗi người mỗi khác. Bây giờ không phải là cứu mà mà làm sao để hiểu và thông cảm cho vai trò và nhiệm vụ của họ.”
Lỗi thuộc về Ban chuyên án
Mạng báo Công lý dẫn lời lãnh đạo công an tỉnh Long An cho biết đây là chuyên án triệt phá đường dây ma túy. Quá trình lực lượng chốt chặn, vây bắt ô tô chở hàng cấm đã được tính toán kỹ, phối hợp đúng quy trình, nhưng nghi can quá manh động. “Chúng tôi rất lấy làm tiếc về sự mất mát của các gia đình.” [sic]
Vị luật sư giấu tên không đồng ý với lời biện minh vừa nêu. Theo ông, khi để xảy ra cái chết cho ba người thì cả Ban Chuyên án phải chịu trách nhiệm. Còn người cảnh sát giao thông trực tiếp điều khiển dừng xe chắn đường cũng chỉ làm theo mệnh lệnh mà thôi:
“Tôi không hiểu sao một chuyên án đã được lên kế hoạch từ trước mà họ lại dừng xe của người dân lại để chặn bắt tội phạm như vậy, một việc làm phải nói là hết sức ngu xuẩn.
Nếu họ nói là họ đã lên chuyên án thì họ có tính đến trường hợp đảm bảo an toàn cho người dân hay không? Nhiệm vụ của công an là bảo vệ dân chúng nhưng bây giờ công an lại mang dân ra làm lá chắn thì có phải là các ông không coi trọng mạng sống của người ta hay không.
Người thực thi công vụ thực ra thì họ cũng chỉ làm theo mệnh lệnh của cấp trên mà thôi. Theo tôi, cả Ban Chuyên án đều phải chịu trách nhiệm chứ không thể nói là chỉ có một ông đứng ra chịu trách nhiệm mà thôi.
Những người còn lại phải nhận thấy hành động đó quá là nguy hiểm cho người dân và phải ngăn chặn nếu viên cảnh sát kia thật sự sơ ý.”
Diễn biến mới nhất của vụ án này, vào ngày 23/4, Công an tỉnh Long An ra quyết định khởi tố vụ án giết người, xem xét khởi tố bị can đối với hai nghi phạm lái ô tô chở ma túy tông chết ba người, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Cán bộ được thăng chức, hai người dân chết oan thì sao?
Cũng trong ngày 23/4, Bộ trưởng Công an đã ký quyết định truy thăng cấp bậc hàm đối với cán bộ cảnh sát giao thông Nguyễn Xuân Hào, người mà theo cơ quan công án nói là đã hy sinh khi đang làm nhiệm vụ bắt giữ tội phạm ma túy.
Luật sư giấu tên đặt câu hỏi “người cảnh sát thiệt mạng được thăng quân hàm, được chế độ đãi ngộ mà nhà nước quy định. Vậy còn những người dân vô tội kia, họ được cái gì? Nhà nước liệu có bồi thường cho họ hay không?”
Mạng báo Tuổi Trẻ dẫn lời của luật sư Nguyễn Ngô Quang Nhật, thuộc Đoàn luật sư TP.HCM nêu ý kiến rằng trong trường hợp cấp bách, để bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội hoặc để ngăn chặn hậu quả thiệt hại cho xã hội đang xảy ra hoặc có nguy cơ xảy ra, cảnh sát giao thông đang thực hiện nhiệm vụ được huy động phương tiện giao thông, phương tiện thông tin liên lạc, phương tiện khác của cơ quan, tổ chức, cá nhân và người đang điều khiển, sử dụng phương tiện đó. Nội dung này được quy định tại Thông tư số 65, ban hành ngày 19/6/2020 của Bộ Công an.
Luật sư giấu tên cho biết theo quy định của pháp luật thì đúng là có những trường hợp mà lực lượng thi hành công vụ có quyền trưng dụng phương tiện của người dân và không phải chịu trách nhiệm hình sự khi thực hiện nhiệm vụ trong tình trạng cấp thiết, hoặc là trong trường hợp cần phải hạn chế thiệt hại nhỏ hơn so với thiệt hại mà nghi phạm có thể gây ra; tuy nhiên người này đặt vấn đề:
“Như thế nào thì được cho là tình thế cấp thiết. Ví dụ như trong trường hợp này thì có được gọi là tình thế cấp thiết hay không, và nó có cấp thiết hơn tính mạng của người dân hay không?”
Nguồn: RFA