(Việt Hùng, phóng viên đài RFA)
4 thành viên của Hiệp Hội Đoàn Kết Công Nông Việt Nam ra tòa phúc thẩm tại thành phố Hồ Chí Minh hôm 25-02 vừa qua, không có luật sư biện hộ. Toà xử y án cả 4 người, gồm bà Trần Thị Lệ Hồng và ông Phùng Quang Quyền, cùng hai cha con, ông Đoàn Văn Diên và anh Đoàn Huy Chương.
Tòa kết họ vào tội lợi dụng dân chủ để nói xấu chế độ, nói xấu nhà nước Việt Nam, vì hành động rải truyền đơn dân chủ và đưa tin ra nước ngoài về việc dân bị chính quyền cướp đoạt nhà đất.
Bà Hồ Thị Thương, vợ của ông Đoàn Văn Diên thuật lại diễn tiến phiên tòa trong cuộc trao đổi với Việt Hùng của Đài Á Châu Tự Do.
Giữ nguyên bản án của tòa sơ thẩm
Bà Hồ Thị Thương: Về phiên tòa vừa rồi thì ngày 20-02 lúc tôi đi thăm nuôi chồng và con tôi, chồng tôi có nói với tôi chắc ra tòa lần này thì họ không báo với gia đình đâu, phiên tòa phúc thẩm diễn ra vào ngày 25-02 này.
Sáng ngày 25-02 tôi lên Tòa án Tối cao thành phố Hồ Chí Minh tìm hỏi hoài mà không thấy có lịch trình xử. Chờ khoảng một tiếng rưỡi sau có 3 xe chở người tù từ Đồng Nai lên, khi mở cửa xe tôi thấy chồng, con tôi.
Bắt đầu mở phiên tòa là lúc 10:30 sáng. Khi vào xử họ cũng đọc bản kháng án của chồng tôi, nhưng họ vẫn giữ nguyên mức án 4 năm 6 tháng, không giảm cho tháng nào. Trong vụ xử này có 4 người nhưng thân nhân chỉ có một mình tôi tham dự thôi.
Việt Hùng: Có luật sư bào chữa cho chồng và con bà hay không?
Bà Hồ Thị Thương: Không có, luật sư của mình cũng không có, luật sư của nhà nước Việt Nam cũng không có. 4 người tự bào chữa cho mình thôi chứ không có luật sư.
Việt Hùng: Khi Tòa tuyên đọc y án như Tòa dưới thì phản ứng của chồng bà như thế nào?
Bà Hồ Thị Thương: Trong tờ giấy mà tôi mang theo khi đi thăm nuôi thì họ đề là: Tuyên truyền chống phá nhà nước Việt Nam, nhưng trong bản án thì họ nói là: Lợi dụng dân chủ để nói xấu chế độ, nói xấu nhà nước Việt Nam…
Chồng tôi cũng phản đối trước tòa, anh ấy nói nếu quy cho anh ấy tội “Lợi dụng dân chủ” là rất nặng, nhưng Tòa họ nói với tội này 4 năm 6 tháng là không nặng tại vì chồng tôi đã trả lời phỏng vấn Đài Á Châu Tự Do tức là đã đem nhà nước Việt Nam ra nói xấu, chà đạp rồi và việc này đã nhiều người nghe rồi, tội này là tội nặng…
Họ cũng nói chính cô Trần Thị Lệ Hồng (Lệ Hằng) và con tôi là Đoàn Huy Chương (Nguyễn Tấn Hoành) cũng đã nói xấu nhà nước Việt Nam trên Đài Á Châu Tự Do. Họ quy tội như vậy và không giảm án.
Việt Hùng: Tại phiên tòa khi ông Chánh án nói như vậy thì chồng bà tự bào chữa ra sao?
Bà Hồ Thị Thương:Ai cũng tự bào chữa cho mình nhưng họ không chấp nhận, họ cứ giữ y như ở tòa dưới, họ cứ quy tội là như vậy.
Việt Hùng: Hẳn bà còn nhớ không riêng chồng bà, ngay cô Trần Thị Lệ Hồng và con trai bà là Đoàn Hữu Chương tức Nguyễn Tấn Hoành cũng từng trả lời Đài Á Châu Tự Do và ngoài ra chồng bà còn là thành viên của Hiệp Hội Đoàn Kết Công-Nông Việt Nam và cũng là thành viên Đảng Dân Chủ Nhân Dân…
Bà Hồ Thị Thương: Vâng 4 người này là thành lập ra Hiệp Hội Đoàn Kết Công-Nông Việt Nam và cũng đứng về Đảng Dân Chủ Nhân Dân.
Việt Hùng: Tại phiên tòa ông Chánh án có nói đến những vấn đề đó hay không?
Bà Hồ Thị Thương: Trước tòa họ có hỏi thành lập Hiệp Hội Công-Nông để làm gì? Thì chồng tôi trả lời thành lập để giúp đỡ những người dân, công nhân bị áp bức, để đòi lại dân chủ, nhân quyền cho người dân Việt Nam chứ ngoài ra chồng tôi không có đòi gì khác hơn.
Trả lời RFA là phản bội tổ quốc?
Việt Hùng: Và phần mà ông Chánh án nói là chồng bà đã trả lời Đài Á Châu Tự Do, đem những thông tin đó ra bên ngoài thì…
Bà Hồ Thị Thương: Chồng tôi nói việc này không có nói xấu Việt Nam gì hết, thực sự là Việt Nam có. Họ nói nếu có tại sao không đưa đơn ở trong nước mà tại sao lại thu thập đưa đơn và thông tin ra bên ngoài…
Họ nói đưa đơn ra nước ngoài, trả lời phỏng vấn Đài Á Châu Tự Do là phản bội đất nước, phản bội Tổ Quốc, nghe những kẻ xấu ở ngoài kích động phản bội đất nước…
Việt Hùng: Như vậy phiên tòa léo dài trong bao lâu?
Bà Hồ Thị Thương: Phiên tòa vì đã sơ thẩm rồi nên phiên phúc thẩm này kéo dài từ 10:30 – 12: 00 giờ trưa. Sau phiên tòa tôi cũng xin họ thì họ cho tôi gặp chồng tôi vài phút. Chồng tôi nói với tôi là giờ thì chết cũng đành chịu thôi, bà cứ yên tâm ở nhà lo cho con, mình giúp cho mọi người thì không có gì đáng sợ hết.
Tôi cũng gặp hết cả 4 người. Con trai tôi nó cũng nói với tôi việc của con và ba làm họ quy cho mình vậy thì phải chấp nhận thôi chứ làm sao chống lại được họ?
Tổng lãnh sự Mỹ tiếp xúc với gia đình bị can
Việt Hùng: Thưa bà Hồ Thị Thương, trở lại trước ngày phiên phúc thẩm tình trạng thăm nuôi chồng và con bà ra sao?
Bà Hồ Thị Thương: 5 tháng trước thì không được gặp mặt. Sau 5 tháng thì được gặp mặt, nhưng khi gặp không nói được gì nhiều, gặp trong vòng 10 phút, anh ấy ở bên kia một đường dây kẽm gai, tôi ở bên này một đường kẽm gai, cách nhau 1, 2 mét. Nói chuyện thì phải nói lớn chứ nói nhỏ thì không nghe được.
Họ không cho mình gặp ở trong phòng mà chỉ cho gặp hai bên cách bằng hàng dây kẽm B40 đó anh. Khi đi ra thăm nuôi thì họ cho đứng một dãy khoảng 20 người thăm nuôi và bên kia là 20 người đều như vậy chứ họ không cho mình ngồi thăm trong phòng. Chồng tôi có nói 5 tháng trước chồng tôi bị biệt giam, sau này thì họ cho ra ở chung rồi.
Việt Hùng: Trong thời gian vừa qua Tòa Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ ở thành phố Hồ Chí Minh có tiếp xúc với gia đình, phải chăng điều mà chúng tôi ghi nhận có đúng không thưa bà?
Bà Hồ Thị Thương: Dạ có, Lãnh sự quán Hoa Kỳ vẫn thhường điện về hói thăm gia đình. Cách đây ít lâu Lãnh sự quán cũng có về thăm gia đình chúng tôi, khi đi thì có hai người là ông Tổng lãnh sự và cô thông dịch viên. Khi họ về thì có 4 công an đi theo.
Khi vào nhà có ông Tổng Lãnh sự và cô Hương là người thông dịch và đi theo là 4 công an, 4 công an này cũng theo vào nhà ngồi nghe. Khi nói chuyện thì ông Tổng lãnh sự cũng hỏi thăm gia đình là chồng và con tôi bị bắt lúc nào, gia đình gặp khó khăn như thế nào…
Tôi cũng trả lời với ông Tổng lãnh sự là trước đây chồng tôi đã viết đơn giúp cho những người dân bị oan khuất, sau này thì anh cũng tham gia bên Đảng Vì Dân và sau này thì anh ấy sang sinh hoạt với Đảng Dân Chủ Nhân Dân và chồng tôi chỉ làm đơn giúp người dân, cũng như đấu tranh đòi hỏi dân chủ cho Việt Nam.
Việt Hùng: Vâng xin thay mặt quí thính giả của đài cám ơn bà Hồ Thị Thương.