chế độ toàn trị

Tứ trụ khóa 13. Ảnh: Internet

Bao giờ thì có nguyên thủ quốc gia đúng nghĩa?

Nguyên thủ quốc gia là vị trí quan trọng nhất trong bộ máy nhà nước. Nguyên thủ quốc gia là thân hình chính trị lớn nhất của một nước. Nguyên thủ quốc gia là bộ mặt của nhà nước. Nhìn vào nguyên thủ quốc gia biết trạng thái đất nước.

Việt Nam nằm trong nhóm các nước độc tài ở cuối bảng xếp hạng Chi Số Dân Chủ Toàn Cầu 2021 (Global Democracy Index 2021) 131/167 quốc gia. Ảnh chụp từ trang economist.com

Chỉ số Dân chủ toàn cầu: Việt Nam trong nhóm nước ‘độc tài’

Việt Nam trong nhóm các quốc gia “độc tài,” theo Chỉ Số Dân Chủ Toàn Cầu 2021 mới công bố của Economist Intelligence Unit (EIU).

Kể từ khi EIU đưa ra Chỉ Số Dân Chủ (Democracy Index) vào năm 2006, Việt Nam luôn nằm trong nhóm các nước kém dân chủ nhất và bị coi là một chế độ độc tài.

Mikhail Gorbachev, tổng bí thư cuối cùng của đảng Cộng Sản Xô Viết, khi đế chế cộng sản toàn trị Liên Bang Xô Viết sụp đổ 30 năm trước (25/12/1991). Ảnh: Radio Free Europe

30 năm ngày tàn của Liên Xô

Lý do đế chế Xô Viết sụp đổ thì có nhiều, và các học giả vẫn còn tốn nhiều thì giờ để lý giải. Nhưng có lẽ đa số người quan sát thời cuộc đều đồng ý 3 nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ của “Đế chế ma quỉ” đó: (i) bản chất mâu thuẫn của thể chế toàn trị; (ii) sự chuyển hoá của xã hội và sự bảo thủ của kẻ cầm quyền; và (iii) kinh tế suy thoái liên tục và tham nhũng. Có thể kể nguyên nhân thứ 4 là địa phương không phục tùng trung ương.

Animal Farm

Trong mấy ngày này tôi tự dưng nhớ đến cuốn tiểu thuyết bất hủ “Trại súc vật” (Animal Farm) của văn hào George Orwell. Tôi mê cuốn này lắm vì lý do đơn giản là… học tiếng Anh. Nhưng câu chuyện trong cuốn tiểu thuyết rất đáng nhớ và học trong các cuộc đổi đời. Ở Mỹ, học sinh trung học đều học cuốn này và phải viết luận văn về Animal Farm. Ở VN ít học sinh có dịp đọc cuốn này, và kể ra thì cũng đáng tiếc. Nhưng nếu đọc thì sẽ thấy sao những gì mô tả giống với tình hình thực tế?

Lãnh đạo Bắc Triều Tiên, Kim Jong Un(trái) và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In tại cuộc họp thượng đỉnh ngày 27/04/2018. Reuters

Địa chính trị thế giới đã thay đổi như thế nào trong thời gian qua

Hãy còn quá sớm để có một đánh giá chung cuộc về người đàn ông này (Kim Jong-un), nhưng dù sao thỏa thuận chấm dứt tình trạng chiến tranh và cam kết “không bao giờ sử dụng vũ lực trong bất cứ tình huống nào”, tiến đến phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên… đã là một bước tiến dài cho cả hai bên.