Diễn Đàn

Các thành viên No-U Hà Nội, một nhóm dân sự chống đường Lưỡi bò Trung Quốc ở Biển Đông. Ảnh: Reuters

Chính phủ Hà Nội truy triệt để những tiếng nói phản biện

Trong vòng sáu tháng trở lại đây, qua tìm hiểu của RFA, không ít nhà hoạt động trong nước đã bị an ninh mời làm việc – theo nhiều cách khác nhau, như gởi giấy mời lên đồn công an, ép buộc đi uống cà phê với an ninh hay thậm chí là bị công an xông thẳng vào nhà bắt giữ như trường hợp của nhà hoạt động Phan Vân Bách, cựu thành viên của kênh truyền hình độc lập CHTV.

Vụ Việt Á. Ảnh: phaply.net

Cái chuông rè

Nhiều người có thể hài lòng khi Việt Á bị khởi tố, nhưng tôi nghĩ nếu không nhìn sự việc bằng cả quá trình từ khi nó manh nha và đi đến tận cùng những câu hỏi còn bỏ ngỏ thì chúng ta chỉ đang giải quyết vấn đề từ ngọn.

Không có Việt Á này sẽ có Việt Á khác, điều xã hội cần là những tiếng chuông cảnh báo sớm. Muốn vậy, chúng ta cần một nền giáo dục khuyến khích đặt câu hỏi, một nền văn hóa tôn trọng và bảo vệ người đặt câu hỏi.

Ông Lại Thanh Đức (Lai Ching-te – bên phải), Phó Tổng thống Đài Loan, ứng viên tổng thống của Đảng Dân tiến (DPP) cầm quyền trong một cuộc vận động tranh cử ở Đài Bắc, Đài Loan ngày 29/12/2023. Ảnh: Reuter - Ann Wang

Quan hệ với Bắc Kinh, chủ đề bao trùm bầu cử Đài Loan

Thứ Bảy 13/01/2024, cử tri Đài Loan sẽ đi bỏ phiếu để bầu tân tổng thống. Chưa bao giờ một cuộc tuyển cử ở Đài Loan lại được cả Trung Quốc lẫn Hoa Kỳ theo dõi sát sao như vậy.

Trung Quốc quan tâm đặc biệt vì không từ bỏ mục tiêu thống nhất hòn đảo này với Hoa lục, nếu cần, sử dụng cả vũ lực. Hoa Kỳ cũng chú ý hơn bao giờ hết, do rất muốn tránh căng thẳng leo thang ở eo biển Đài Loan trước khi diễn ra bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 năm nay.

Ảnh minh họa: FB Nguyễn Tuấn

Tản mạn đầu năm: Ai là trí thức?

‘Thức’ hiểu nôm na và dân giả là ‘không ngủ.’ (Dĩ nhiên, thức còn có nghĩa là tri thức). Vậy, người trí thức là người không ngủ. Họ không ngủ, nên họ cũng làm cho xã hội không ngủ. Nói cách khác, trí thức [nói đơn giản và cho dễ hiểu] là người làm cho xã hội lúc nào cũng thức tỉnh.

Ảnh minh họa: Reuters/ RFA edited

“Tiêu chuẩn cộng đồng” của Facebook bị lạm dụng!

Các tiêu chuẩn cộng đồng của Meta – công ty mẹ của Facebook – có mục đích tốt nhưng dễ bị lạm dụng bởi một số chính quyền độc tài như Việt Nam để hạn chế quyền tự do ngôn luận của người dân.

Đây là nhận định trong một bản báo cáo có tên “Một cách kiểm duyệt khác – Tìm hiểu về tiêu chuẩn cộng đồng của Facebook tại Việt Nam.” Tài liệu này vừa được công bố trong tháng 12 bởi Đảng Việt Tân – một tổ chức có trụ sở tại Hoa Kỳ, chuyên vận động dân chủ ở Việt Nam.

Ông Tea Banh (trái), phó thủ tướng kiêm bộ trưởng Bộ Quốc Phòng Cambodia, và ông Vương Văn Thiên (phải), đại sứ Trung Quốc tại Cambodia, tham dự lễ động thổ xây dựng căn cứ Ream ở tỉnh Preah Sihanouk hôm 8 Tháng Sáu, 2022. Ảnh: Pann Bony/AFP via Getty Images

Việt Nam trước thách thức từ Cambodia

Đáng chú ý hơn cả là sự kiện Cambodia cho phép Trung Quốc đầu tư mở rộng và hiện đại hóa quân cảng Ream để Trung Quốc sử dụng như một căn cứ quân sự của nước này ở hải ngoại. Nằm bên bờ Vịnh Thái Lan, chỉ cách đảo Phú Quốc của Việt Nam chừng 40 km, căn cứ Ream không chỉ là bến đậu thuận tiện cho các chiến hạm của hải quân Trung Quốc mà còn giúp Bắc Kinh giám sát con đường thủy huyết mạch qua eo biển Malacca giữa Singapore và Malaysia, sẵn sàng ứng phó với các biến động ở quần đảo Trường Sa và Việt Nam.

100 ngàn doanh nghiệp đóng cửa sau 6 tháng đầu năm 2023. Ảnh: FB Nguyễn Huy Cường

Không thể “giải cứu” mà là điều chỉnh

Nửa năm 2023 có 100.000 doanh nghiệp giải thể. Nếu mỗi doanh nghiệp có bình quân 20 lao động thì đã có 2 triệu người rời công việc.

Ấy là mới tạm dẫn con số của các công ty, còn diện dân doanh tự túc, thì phải gấp ba con số này. Khoảng 5 triệu lao động đang “hạ mức lương” vốn là nguồn sống. Đó là một thực trạng đáng âu lo. Nhưng ai âu lo?

Tỷ trọng xuất khẩu của khu vực kinh tế trong nước trong tổng kim ngạch xuất khẩu trong ba năm 2010, 2015 và 2022 có sự sụt giảm mạnh, tỷ trọng này tương ứng là 45,9%; 29,5% và 25,6%. Ảnh: The Saigon Times

Nghịch lý Leontief và nền kinh tế Việt Nam

Nhóm ngành công nghiệp hầu như có chỉ số lan tỏa đến giá trị tăng thêm thấp và lan tỏa đến nhập khẩu cao hơn các ngành khác trong nền kinh tế. Nền công nghiệp Việt Nam thực chất là nền công nghiệp gia công lắp ráp phụ thuộc vào FDI rất lớn, hàm lượng giá trị tăng thêm rất thấp và hàm lượng giá trị tăng thêm mà phía Việt Nam nhận được còn thấp hơn nhiều, nhưng lại gây ô nhiễm môi trường nhiều nhất.

Người dân Hà Nội tham gia một cuộc biểu tình tại Hồ Gươm, Hà Nội chống Trung Quốc với biểu ngữ “Sang năm tới Hoàng Sa” hồi năm 2016. Ảnh minh họa: Hoang Dinh Nam/AFP via Getty Images

‘Sang năm tới Hoàng Sa’

Duy trì hòa bình với Trung Quốc không mâu thuẫn với việc đấu tranh với chính quyền Bắc Kinh để bảo vệ lợi ích chính đáng của đất nước. Không gây chiến với Trung Quốc nhưng cũng như các nước khác, Việt Nam hoàn toàn có thể đấu tranh về ngoại giao, về pháp lý để buộc Trung Quốc phải giải quyết vấn đề Hoàng Sa theo luật quốc tế, phải trả lại cho Việt Nam, hoặc chí ít là chấm dứt hành vi lấn chiếm lãnh hải Việt Nam.

Logo Facebook. Ảnh: AFP

“Vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng”: Cớ để cùng chính phủ siết quyền tự do ngôn luận!

Chúng tôi có khuyến nghị cho Meta một số thay đổi mà Meta cần làm để thay đổi, điều chỉnh việc cảnh cáo về vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng bởi môi trường độc tài ở Việt Nam khác với môi trường cộng đồng của các quốc gia tây phương. Chúng tôi cũng thường xuyên trao đổi với Meta nhưng điều đó chưa đủ. Việt Tân có mở ra một cuộc vận động để cùng với những giới quan tâm, chẳng hạn như các tổ chức nhân quyền, các chính giới ngoại quốc… (Hoàng Tứ Duy, Tổng bí thư Đảng Việt Tân)

Các đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua dự toán ngân sách nhà nước năm 2024. Ảnh: Dân Trí

Ngân sách Việt Nam 2024: Tiếp tục tăng cho công an, giảm đối với y tế và giao thông – vận tải

Bộ Công an Việt Nam dự kiến sẽ tiếp tục được tăng cường phân bổ ngân sách trong năm 2024; trong khi đó, số tiền dành cho các lĩnh vực như y tế, giao thông vận tải giảm mạnh.

Nghị quyết về Dự toán ngân sách 2024 được Quốc Hội thông qua vào ngày 10/11/2023 và vừa được công khai trên cổng thông tin Quốc hội vào đầu tháng 12/2023.

Ông Nguyễn Kim Sơn, Bộ trưởng Bộ Giáo Dục và Đào Tạo, trả lời chất vấn trước Quốc Hội về bạo lực học đường. Ảnh: Quốc Hội Việt Nam

Giáo dục Việt Nam, làm sao xây dựng lại?

Vài ngày qua, dư luận xã hội trong và ngoài nước xôn xao bàn tán về ba đoạn video clip ghi lại cảnh một cô giáo bị chính học trò của mình hành hung đến ngất xỉu – một minh chứng cho sự sụp đổ vô phương cứu vãn của nền giáo dục xã hội chủ nghĩa ở trong nước.

Làm thế nào để dựng lại ngôi nhà giáo dục cho các thế hệ mai sau?