Trong 9 tháng đầu năm 2018, người Trung Quốc vọt lên đầu bảng tỷ lệ người nước ngoài mua nhà ở Sài Gòn. Không chỉ mua nhà, đất đai và khu nghỉ mát, TQ còn mua doanh nghiệp. Báo cáo của Cục Đầu tư nước ngoài thuộc Bộ KH & ĐT cho biết, giới đầu tư TQ đã thực hiện 1.029 lượt góp vốn mua cổ phần tại các doanh nghiệp VN với tổng vốn hơn 800 triệu USD, chỉ trong năm 2018.
Trung Quốc hiện đang phải đối mặt với những phản ứng tiêu cực từ cả trong và ngoài nước đối với đại dự án Vành đai – Con đường. Một bộ phận người TQ bắt đầu phàn nàn rằng nó chỉ phí phạm tiền của quốc gia. Mặt khác, trên trường quốc tế, các yếu tố địa chính trị khiến càng ngày càng nhiều quốc gia dè chừng ảnh hưởng ngày càng gia tăng của Trung Quốc.
Thực tế là Trung Quốc đã trở thành đất nước đầy sức mạnh và giàu có bằng cách không tuân thủ luật lệ thương mại quốc tế. Nhưng giờ đây, nước này đang nhận lãnh hậu quả, vì ngày càng có nhiều nước áp đặt thuế chống bán phá giá hoặc thuế nhập khẩu mang tính trừng phạt đối với hàng hóa của Trung Quốc.
Mang tên “Chiến lược kết nối châu Á – Asia Connectivity Strategy”, dự án này (của EU) nhằm mục tiêu cải thiện màng lưới năng lượng, giao thông vận tải, thông tin liên lạc bằng kỹ thuật số, đồng thời cổ vũ cho việc bảo vệ môi trường và tôn trọng chuẩn mực lao động.
Có hai hệ lụy hay rủi ro lớn khi chấp nhận đầu tư Trung Quốc: sập bẫy nợ Trung Quốc và bị de dọa về chủ quyền quốc gia và an ninh quốc phòng. Mức độ trầm trọng của hai hệ lụy này tăng theo số tiền vay Trung Quốc
Ngày 27/08/2018, thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad xác định rằng chính quyền của ông sẽ không cho phép người nước ngoài mua các căn hộ dân cư trong dự án Forest City của Trung Quốc, trị giá 100 tỷ đô la ở bang Johor. Đây là quyết định mới nhất của tân chính phủ Malaysia nhằm đưa đất nước thoát ra khỏi vòng kềm tỏa của Trung Quốc mà chính phủ tiền nhiệm bị cho là đã chui vào.
Tại đại sảnh đường Nhân Dân, Bắc Kinh, sau khi gặp Thủ Tướng Trung Quốc Lý Quốc Cường, ông Mahathir [Thủ Tướng Malysia] tuyên bố thẳng thừng: “Chúng tôi không muốn một tình trạng ‘thuộc địa kiểu mới’ diễn ra!”
Việc Malaysia quyết định hủy hai đại dự án có vay tiền Trung Quốc là tin mới nhất về những nguy hại đối với các quốc gia phải mang nợ Trung Quốc. Trường hợp thảm hại nhất là Sri Lanka phải giao cảng nước sâu cho Trung Quốc để gán nợ. Còn Việt Nam thì sao?
Tháng 5 vừa qua, ông Najib [cựu thủ tướng Malaysia] bị mất ghế vì cử tri mệt mỏi với những vụ bê bối về tham nhũng, một số trong đó liên quan đến các dự án đầu tư nổi tiếng nhất của Trung Quốc tại Malaysia. Ông Mahathir, 93 tuổi, đã được bầu lên với nhiệm vụ bao gồm việc đưa đất nước ông ra khỏi khoản nợ nghẹt thở – khoảng 250 tỷ đô la, một phần là nợ các công ty TQ.
Chính thống đốc Sihanoukville đã cảnh báo chính phủ về một số biến tướng. Có thể kể: sự gia tăng các hoạt động tội phạm của bọn mafia, tác động tiêu cực của việc giá nhà tăng phi mã đối với vật giá địa phương, không có lợi ích nào từ các hoạt động kinh tế do người Trung Quốc kiểm soát và chỉ nhằm phục vụ người Trung Quốc.
Bài học rút ra được từ Sri Lanka, theo tờ báo Mỹ The New York Times rất cay đắng: Đó là một khi đã là con nợ của Trung Quốc, lãnh thổ và chủ quyền rất khó được bảo toàn.
Các nhà quan sát quốc tế đều thấy rằng lý do Trung Cộng lãnh lấy hải cảng Hambantota hoàn toàn là “phi kinh tế”; không thể nào thu lại số tiền trừ nợ một tỷ đô la. Lý do duy nhất là Bắc Kinh muốn chiếm lấy một vị trí chiến lược trong kế hoạch “Nhất Đái Nhất Lộ.”
