Cục Cảnh sát giao thông lý giải việc tăng mức xử phạt theo Nghị định 168 là để thiết lập lại trật tự, văn hóa giao thông; để hạn chế các vi phạm giao thông, giảm thiểu tai nạn giao thông’… nhưng trong mắt người dân, mức phạt đó “không có tình người, hà khắc”, và mang tính “bóc lột.”
Một quy định tàn bạo!
Các mức xử phạt bằng tiền theo Nghị Định 168 tăng lên gấp nhiều lần. Ví dụ, đối với xe gắn máy: vượt đèn đỏ mức phạt tăng từ 1 triệu lên 6 triệu đồng; chạy quá tốc độ trên 20 km/h tăng từ 5 triệu đồng lên 8 triệu đồng; Đối với xe hơi, mức phạt cao nhất lên tới 50 triệu cho lỗi “lạng lách, đánh võng”…
So với thu nhập, mức phạt lỗi vi phạm giao thông tương đương với từ 1 đến 5 tháng lương!
Ai cũng biết rằng luật lệ phải nghiêm mới duy trì được tinh thần tôn trọng luật pháp của mọi người. Song khi áp dụng luật pháp, cũng cần lý tới điều kiện xã hội của chúng ta ngày nay: một hệ thống giao thông còn quá yếu kém, đường sá chật hẹp, không gánh nổi một lưu lượng xe cộ ngày một gia tăng, sự bất ổn là điều khó tránh.
Có thể khẳng định, Nghị định 168 được ban hành chỉ để cài cắm các lợi ích của ngành công an và đẩy đa số dân nghèo vào cảnh bế tắc, khi mà cuộc sống của họ vốn dĩ đã rất khó khăn với đồng lương còm cõi. Vì lẽ đó, quan điểm của đảng Việt Tân:
– Cần phải xóa bỏ ngay lập tức Nghị định 168. Chính quyền thực sự của dân là phải tạo điều kiện để người dân làm ăn, sinh sống chứ không phải khiến họ bất an, hoảng hốt ngay cả trong lúc tham gia giao thông…
Từ mục tiêu đó, các lỗi nhỏ nhặt trong bối cảnh giao thông Việt Nam, như phạt lấn làn (trong khi làn đường dành cho xe máy trong cùng thường rất nhỏ và hay bị hư hại, ngập nước), phạt chạm vạch dừng, phạt không bật xi-nhan khi quẹo phải… trở thành những lỗi phổ biến nhất được sử dụng để dừng phương tiện và xử phạt. Nguồn thu từ đó mà trở thành một dạng “thuế,” nhanh chóng, ổn định, dồi dào.
Những câu chuyện và phản ứng trên mạng xã hội, đặc biệt là TikTok nền tảng vốn ít bị chính quyền kiểm duyệt hơn so với Facebook đã cho thấy những tác động không mong muốn của nghị định này đến đời sống người dân, đặc biệt là tầng lớp lao động nghèo, tài xế, và tiểu thương.
Trong thời gian gần đây, các quy định xử phạt vi phạm giao thông theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP à các văn bản liên quan đã gây nhiều tranh cãi về tính hợp pháp, minh bạch và tác động xã hội.
Những vấn đề chính bao gồm mức phạt quá cao, cơ chế trừ điểm giấy phép lái xe, quy trình thưởng người báo cáo vi phạm, thẩm quyền xử lý vi phạm và việc hạn chế giám sát bằng ghi âm, ghi hình.
Tai nạn giao thông, một vấn nạn nghiêm trọng ở Việt Nam, đã cướp đi gần 10 ngàn sinh mạng chỉ trong năm 2024. Do vậy, việc ban hành Nghị định 168 được Cục Cảnh sát Giao thông cho là “cần thiết” vì mức phạt cũ “không đủ mức răn đe.”
Tuy nhiên, ở Việt Nam, xung quanh vấn đề xử phạt lỗi vi phạm giao thông còn một hiện tượng phổ biến nữa chưa được đề cập tới là “giải quyết tại chỗ” hay “nộp phạt tại chỗ” bằng tiền mặt, một hình thức nhận hối lộ của lực lượng cảnh sát giao thông đối với người vi phạm.
