Theo dõi báo chí quốc doanh CSVN suốt chuyến đi Mỹ của Chủ tịch nước CSVN Nguyễn Minh Triết (NMT), người ta thấy ra nhiều điểm sai lệch và thiếu sót có chủ ý. Loạt bài đúc kết này sẽ trình bày những điều mà bộ máy tuyên truyền của đảng CSVN đề cập bằng chủ ý đánh lừa độc giả, đối chiếu với sự thật xảy ra trong chuyến công du Hoa Kỳ của phái đoàn VN vừa qua…..
Sai Lệch 1: Về Các “Chuyên Trang” Trên Báo Mỹ
Báo chí VN đưa tin về những “chuyên trang” hay “phụ trương” trên báo Mỹ, bao gồm cả tờ Hoa Thịnh Đốn Bưu Báo (Washington Post-WP), Nữu Ước Thời Báo (New York Times-NYT), và đặc biệt là Nhật Báo Phố Uôn (Wall Street Journal-WSJ), nhằm mục tiêu gây cho độc giả có ấn tượng rằng các tờ báo lớn này đã từng viết bài thuận lợi về chuyến đi của NMT.
Sự thật, đó là những bài cậy đăng có trả tiền, được in trên những đặc trang có ghi rõ ở đầu trang dòng chữ “Special Advertising Section” (Phần quảng cáo đặc biệt), để phân biệt với những bài viết chủ lực của tờ báo, và cũng để giúp tòa soạn khỏi chịu trách nhiệm về nội dung. Tất cả các báo in ở Mỹ đều nhận in những bài cậy đăng có tính quảng cáo hay để vận động này với một lệ phí rất cao (40.000 đến 100.000USD/trang/ngày).
Hãy lấy trường hợp điển hình là trang quảng cáo trên tờ WSJ ngày 20-6-2007, được đánh số trang từ B13 đến B16, ở đầu mỗi trang đều có in rõ dòng chữ “Special Advertising Section“.
Trang B13 in cụm hình trên đây, kèm theo một mục lục các bài quảng cáo liên hệ cho cả 4 trang, bao gồm:
B13- VN, một ngôi sao châu Á đang lên, của tác giả Nguyễn Việt Ái & Lê Hải Bình. B13- Bài quảng cáo Ngân hàng Agribank, của tác giả Bích Châu. B14- Microsoft và chính phủ VN… của báo Thanh Niên. B14- Bài sưu tầm về Lịch sử bang giao Mỹ-Việt, không ghi tác giả. B14- 2 mẩu quảng cáo của hãng bia Halida & cty du lịch Jetabout Asia Vacation (in rõ tiêu đề Những Khuôn Mặt VN, với hình ảnh các con rối nước). B15- Bài quảng cáo sàn chứng khoán VN, của tác giả Nguyễn Quang A & Hải Lý. B15- Bài quảng cáo những bước tiến về hoạt động ngân hàng, của báo Thanh Niên. B15- Mẩu quảng cáo những khu resorts có sân cù ở VN, của tác giả Robert Bicknell. B16- Nguyên trang quảng cáo của Agribank, in hình 2 cây con trong bụm tay.
Tất cả những bài viết và hình ảnh nói trên đều hoàn toàn là những mẩu quảng cáo dịch sẵn sang Anh ngữ mà người cậy đăng phải trả tiền, và phải cam kết hoàn toàn chịu trách nhiệm về quan điểm, cũng như độ chính xác của nội dung bài cậy đăng. Sứ quán VN tại Washington DC là cò quảng cáo. Phái đoàn VN là người cậy đăng. Agribank là kẻ trả tiền chi phí quảng cáo.
Báo chí VN không ghi rõ thực chất những bài quảng cáo này, cố ý đánh lừa để độc giả của họ lầm tưởng rằng tờ báo lớn hàng đầu nước Mỹ có bài viết ủng hộ phái đoàn VN.
Tương tự, điều phỉnh lừa độc giả và nhân dân đó còn được lặp lại thêm nhiều lần khác, điển hình là những bài viết về trang quảng cáo A-19 trên tờ Washington Post ngày 21 tháng 6, 2007.
Sự thực, đó là lá thư ngỏ của NMT, do một tham vụ thuộc sứ quán VN tại Washington DC trả tiền cậy đăng nguyên trang (WP xin dấu tên). Nội dung lá thư là những lời trần tình của NMT về ước vọng nâng cấp mối giao hảo giữa chính phủ hai nước. Đối tượng phân trần mà lá thư thuê bao này nhắm tới là dư luận và doanh nhân Mỹ. Tuy nhiên, đối tượng đánh lừa của các bài báo tường trình ở trong nước chính là khối độc giả của họ, bằng lối mô tả lá thư đó được WP đăng tải như một bài báo bình thường (“Báo ’Bưu điện Oasinhtơn’, tờ báo có số phát hành lớn nhất ở Mỹ, ngày 21/6 đã đăng bức thư có chữ ký của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết nói về quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ“). Họ chỉ quên là trong số “chủ nhà” mà phái đoàn tới làm “khách” này có cả một triệu rưỡi người VN tỵ nạn cộng sản thường xuyên cập nhật tin tức thế giới bằng cả báo Mỹ lẫn báo Việt.
Nguyên ủy của các hành động phỉnh lừa nói trên không chỉ nằm ở dàn báo chí VN hay các phóng viên VN tháp tùng theo phái đoàn. Nguyên ủy chính là ở chủ trương đánh lừa nhân dân của người cầm đầu phái đoàn ngoài này và cả nước trong kia.
Cho dù nhân loại đã bước vào thời đại thông tin sấm sét của thế kỷ 21, đa phần là NMT vẫn còn khư khư bảo lưu: 1) quan điểm coi thường dân trí của quần chúng; 2) kỹ thuật đánh lừa nhân dân theo kiểu “liệt sĩ Lê Văn Tám”.
Quả thực, chính phủ Mỹ không tiếp đón NMT theo đúng nghi thức quốc khách, cũng là có lý do của họ: Không Xứng Đáng. Nỗi nhục này không phải của người VN, mà chính thực là của toàn bộ đảng CSVN bất xứng.
Sai Lệch 2: Về Những Câu Trả Lời Liên Quan Đến Linh Mục Nguyễn Văn Lý
Trên trang nhà của www.lanhdao.net , độc giả bắt gặp những bài tổng luận về chuyến công du Hoa Kỳ của phái đoàn nhà nước CSVN vừa qua. Về mặt “vận động dư luận”, bài viết “Cùng trao đổi để giải quyết những khác biệt, bất đồng” có đoạn tường trình buổi hội kiến giữa NMT với bà Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi ngày 22-6-2007, như sau:
“Khi Chủ tịch nước đến gặp, thái độ ban đầu của bà Pelosi khá cứng rắn. Ngay từ đầu bà chất vấn: ’Tại sao Việt Nam đã vào WTO rồi, thực hiện cam kết các nội dung của quá trình hội nhập WTO, trong đó có nội dung phát huy dân chủ, tôn trọng nhân quyền mà lại bắt giam linh mục Nguyễn Văn Lý? Rồi tại sao có hành động bịt miệng ông Lý trong phiên tòa?’. Bà Nancy cho đó là biểu hiện vi phạm dân chủ, nhân quyền và đàn áp tôn giáo.
Chủ tịch nước lúc đó rất bình tĩnh giải thích vụ việc, rồi nói thêm: ’Nếu như bà nói rằng chúng tôi vi phạm tôn giáo thì trong sự kiện này, người đáng lẽ phải lên tiếng mạnh mẽ nhất phải là Hội đồng giám mục ở Việt Nam. Nhưng trong vụ xử công dân Nguyễn Văn Lý thì Hội đồng giám mục Việt Nam lại hết sức đồng tình, ủng hộ’ “.
Được biết, trong cuộc phỏng vấn ngay sau cuộc gặp gỡ này, Dân biểu Mỹ Ed Royce tiết lộ lời giải thích của NMT về trường hợp Linh mục Lý: “Ông (Triết) nói là hành động của chính quyền (Việt Nam) được sự ủng hộ của Giáo Hội Công Giáo. Khi chúng tôi hỏi thêm thì ông giải thích rằng chưa có giám mục nào lên tiếng phản đối cả”. Tuy nhiên, Dân biểu Royce không hài lòng với câu trả lời đó: “Câu trả lời của Chủ Tịch Triết không đúng sự thật. Không giám mục nào phản đối không có nghĩa là giáo hội đồng tình và ủng hộ. Chúng ta cũng cần nhìn việc không có giám mục phản đối, trong hoàn cảnh là những người lên tiếng nói sự thật đều có thể bị bắt, bị bịt miệng. Việc không có sự phản đối công khai của các giám mục không bào chữa được cho hành động của chính quyền Việt Nam”.
Đó là lần đầu tiên NMT chọn thái độ dựa dẫm vào Hội đồng Giám mục Việt Nam (HĐGMVN) trong câu trả lời có tính lý luận khi bị người nước ngoài vặn hỏi. Tuy nhiên, ở một góc nhìn khác, ý nghĩa của sự dẫn chứng này lại mang tính cách thách thức cao độ đối với HĐGMVN (vu cho HĐGMVN không những đồng tình mà còn ủng hộ một bản án phi nhân phi pháp). Đoạn văn mô tả này cũng cho thấy sự hiển lộ của cường độ áp suất nhân quyền rất cao từ phía Mỹ trong cuộc trao đổi.
Lần thứ nhì, có người ghi nhận là trong bài diễn văn rất dài của NMT vào dịp dạ hội ở Dana Point cũng có đoạn đề cập đến lập luận nói trên. Tuy nhiên, điều này cần được kiểm chứng lại.
Lần thứ ba là trong buổi phỏng vấn của hệ thống truyền hình quốc tế CNN của Mỹ (ngày 24-6-2007), với đoạn chuyển ngữ chuyên biệt của báo Nhân Dân, Cơ quan Trung ương của đảng CSVN, như sau:
“PV: Tôi đưa vấn đề này ra vì trong hội nghị tháng 5, tháng 6 ở Pháp, Tổng thống Bush có đưa ra việc Nguyễn Văn Lý bị vi phạm nhân quyền?
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết: Ông ta vi phạm pháp luật Việt Nam. Ðây hoàn toàn là vấn đề pháp luật không phải là vấn đề tôn giáo. Việc xét xử ông ta được Hội đồng Giám mục Việt Nam và Tòa thánh Vatican cũng đồng tình với chúng tôi”.
Ngoài báo Nhân Dân (đăng ngày 4-7-2007), rất nhiều báo khác trong nước đăng lại nguyên văn bài chuyển ngữ này: trang mạng của Đảng CSVN, trang nhà Bộ Ngoại Giao, đài Tiếng Nói Việt Nam VOV, báo Xã Luận, báo Tuổi Trẻ Online (đăng ngày 6-7-2007), báo VietnamNet, báo VnExpress, báo An Ninh Thủ Đô, báo Kinh Tế Nông Thôn, báo Dân Trí của hội Khuyến Học, trang cổng Thành Phố Huế, cho tới báo Điện Biên Phủ…. Lạ lùng nhất là điều này xuất hiện trên trang mạng BBC Việt ngữ!
Ngày 7-7-2007, trong một lá thư ngỏ gửi NMT, Giám mục Phaolô Nguyễn Văn Hòa, Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, đã khẳng định:
“Nhân đọc trong báo ’Tuổi Trẻ’, số ra ngày 6 tháng 7 năm 2007, tại trang 3, liên quan đến vụ xét xử Linh mục Nguyễn Văn Lý,
Hội Đồng Giám Mục Việt Nam nhận định như sau:
Câu trả lời của Cụ Chủ tịch Nước Nguyễn Minh Triết ’Hội Đồng Giám Mục Việt Nam và Tòa Thánh Vatican cũng đồng tình với chúng tôi’ là không đúng sự thật“.
Cốt lõi của điều khẳng định này là câu trả lời của NMT về sự đồng tình của Hội Đồng Giám Mục VN không hề có trong văn bản lưu trữ do đài CNN công bố trên mạng.
Sự thách thức của NMT đã được trả lời, ngắn gọn, rõ ràng, tất nhiên bằng ngôn ngữ trong sáng của Giáo Hội. Còn nếu chuyển ngữ sang thể bình dân mộc mạc thì, cũng rất ngắn gọn, là: Nhà Nước Láo Khoét. Láo khoét từ chủ tịch nước trước dư luận quốc tế. Láo khoét đến dàn báo giới quốc doanh đối với độc giả của nó. Đó là một Tổ Chức Lừa Bịp Có Hệ Thống.
Cùng ngày 07-07-2007, trên trang mạng VietCatholic.net, Thông tấn xã Công Giáo Việt Nam, qua bài viết “CNN phỏng vấn Ông Nguyễn Minh Triết: Những dị biệt và những thêm bớt…”, Linh mục Trần Công Nghị đã làm sáng tỏ “Những dị biệt khác thường và không trung thực trong bài phỏng vấn tiếng Anh của CNN với ông Nguyễn Minh Triết ngày 24/6/2007 khác với bài của báo Nhân Dân, báo Tuổi Trẻ và đài BBC đưa ra ngày 6/7/2007 liên quan tới bài phỏng vấn về LM Nguyễn Văn Lý, về Nhân Quyền, về Tự do Tôn giáo tại Việt Nam“. Những điểm khác biệt này được đối chiếu từng chữ, in riêng thành 3 cột: 1) Nguyên văn Anh ngữ cuộc phỏng vấn của Wolf Blitzer; 2) Bản chuyển ngữ trung thực của VietCatholic; và 3) Bản chuyển ngữ thêu dệt, cắt xén, thêm thắt, xào nấu khá công phu của báo Nhân Dân.
Một bản chuyển ngữ trung thực khác về cuộc phỏng vấn cũng đã được đưa lên mạng nguyenannguyen.com từ ngày 04-07-2007.
Trùng hợp với bài phân tích của Lm Trần Công Nghị là những điểm nổi bật:
Một số câu hỏi được dịch hoàn toàn khác hẳn với bản lưu trữ của CNN. Ví dụ: “Tôi không biết trong lúc xử, ông Lý có lời lẽ thô bạo hay không?’’ (nguyên văn câu hỏi là: “Tôi đưa ông xem tấm hình đã được khắp thế giới nhìn thấy, và tấm hình này gây rất nhiều quan tâm, đặc biệt là tại Hoa Kỳ đây. Có lẽ ông cũng quen với tấm hình này chứ?“. Một số câu hỏi hoàn toàn không có trong bản lưu trữ của CNN. Ví dụ: “Có báo cáo nói rằng Nguyễn Văn Lý la lên tại tòa?“. Một số câu trả lời hoàn toàn không có trong bản lưu trữ của CNN.
Ví dụ 1: “Việc xét xử ông ta được Hội đồng giám mục VN và Tòa thánh Vatican cũng đồng tình với chúng tôi“;
Ví dụ 2 :(để trả lời cho câu hỏi tự chế ra bên trên): “Ông ta không chỉ la lên mà ông ta còn đạp bàn, đạp ghế kèm với những lời lẽ thô tục. Nhưng tôi khẳng định dù bất cứ lý do nào, hành động bịt miệng vẫn là không đúng và tôi mong các ông không nên khai thác quá nhiều vào chi tiết này“;
Ví dụ 3: “Bây giờ đất nước VN có luật pháp của VN. VN cần an ninh và ổn định để phát triển, vì vậy ai vi phạm pháp luật thì phải bị xử lý“;
Ví dụ 4: “Các ông hẳn biết ông Nguyễn Cao Kỳ, cựu phó tổng thống Sài Gòn trước đây, đã về nước, thấy những đổi thay của đất nước và ông ta đã chúc mừng những đổi thay đó“.
Một số điểm ghi nhận về sự khác biệt giữa cột 2 và cột 3:
1. Trong phần chuyển ngữ ra tiếng Việt, báo Nhân Dân đã không chuyển được hết ý của phóng viên Wolf Blitzer. Ví dụ thấy ngay ở hai câu hỏi đầu tiên. Hệ quả là các câu trả lời của NMT đã được trình bày dựa theo câu hỏi của người dịch thay vì câu hỏi thật.
2. Trong phần chuyển ngữ ra tiếng Việt, báo Nhân Dân đã dịch sai. Ví dụ như thành phố Prague của Tiệp đã biến thành… nước Pháp.
3. Trong phần chuyển ngữ ra tiếng Việt, báo Nhân Dân đã tự động bỏ đi chữ Linh mục và cố ý gán ghép vào một số từ ngữ tạo hình ảnh thiếu văn hóa cho một nhà tu bị nhà nước tùy tiện kết án (lời lẽ thô bạo, đạp bàn, đạp ghế kèm với những lời lẽ thô tục…).
4. Trong phần chuyển ngữ ra tiếng Việt, báo Nhân Dân đã tự động thêm thắt vào những đoạn cần thiết cho lời răn đe hay phân trần (VN cần an ninh và ổn định để phát triển, vì vậy ai vi phạm pháp luật thì phải bị xử lý; Các ông hẳn biết ông Nguyễn Cao Kỳ, cựu phó tổng thống Sài Gòn trước đây, đã về nước, thấy những đổi thay của đất nước và ông ta đã chúc mừng những đổi thay đó…).
Người ta có thể kết luận được điều gì từ những sự kiện trâng tráo này?
Một là, ảnh hưởng của bức ảnh Linh mục Nguyễn Văn Lý bị công an CSVN bịt miệng trong phiên tòa 30-3-2007 tại Huế đã lan ra đến tầm quốc tế, tới mức một chủ tịch nước và cả dàn báo chí quốc doanh phải dồn sức phân trần bằng mọi cách, kể cả những cách bá đạo tạo ra làn sóng phản cảm cao nhất.
Hai là, trong lúc các báo trong nước không có một dòng tin nào về đồng bào Tiền Giang biểu tình khiếu kiện trước Văn phòng Quốc hội 2, thì bài chuyển ngữ lệch lạc này được thực hiện khá công phu. Rõ ràng, mục tiêu tuyên truyền của báo Nhân Dân cho sự tồn tại của đảng CSVN hoàn toàn có ưu tiên cao hơn chức năng thông tin lẽ ra nó phải có. Do đó, những điều lệch lạc và thêm bớt cố ý đến mức trắng trợn và trơ trẽn nói trên là những biểu hiện cực rõ sứ mạng làm bồi cao hơn thiên chức làm báo của họ.
Ba là, không chỉ lãnh đạo CSVN khinh thị trình độ dân trí quần chúng Việt Nam là “không biết gì” hoặc “nói sao nghe vậy”. Cả những hạng gọi là “trí thức” trong dàn báo giới quốc doanh cũng dự phần ăn chia cái quan điểm và tập quán phi nhân đã trở thành truyền thống đó. Cả hai đều không xứng đáng nắm giữ những vị trí hiện giờ. Đất nước không thể cất cánh với hạng người đó ở vai trò quản lý, điều hành. Hãy tẩy chay những con người và những cơ quan đó cho tới khi người Việt Nam tạo đủ áp lực thay đổi và thay thế họ.
Lữ Khánh
