Theo tin mới nhất đánh đi từ Tokyo cho hay, vào ngày 25 tháng 8 vừa qua, ông Hiroyuki Yagi, Trưởng toán điều tra đặc biệt của Công tố viện Tokyo tổ chức họp báo vả cho hay rằng đã hoàn tất việc điều tra các nhân viên cao cấp của công ty Pacific Consultants International (PCI) về tội hối lộ cho các quan chức nhà nước CSVN, để được trúng các gói thầu xây cất đường sá, xa lộ Đông Tây tại thành phố Sài Gòn. Ông Yagi còn tiết lộ thêm là trong vụ này có tất cả 9 nghi can và hãng PCI bị tình nghi đã bốn lần đưa tiền hối lộ cho các quan chức nhà nước CSVN, tất cả đều bị công tố viện khởi tố vào ngày thứ Ba, 26-8-2008, về tội đưa hối lộ cho quan chức nước ngoài, vi phạm luật cạnh tranh không lành mạnh của Nhật và của Thế giới. Đây là lần đầu tiên một công ty Nhật bị khởi tố về các tội trạng này.
Ông Yagi còn cho biết thêm là Công tố viện Tokyo đã chính thức yêu cầu phía Việt Nam hợp tác điều tra từ cuối tháng 6/2008, nhưng đến nay chẳng hề nhận được một sự hồi đáp nào cả. Ông Yagi phát biểu: “Một chính quyền đầy dẫy quan chức tham nhũng như Việt Nam thì khó mà nhận được sự hợp tác điều tra về tội hối lộ được, chúng tôi đã ý thức được chuyện này nên chẳng hề ngạc nhiên trước việc lặng thinh không trả lời của chính quyền CSVN”.
Tất cả báo chí phát hành tại Nhật vào ngày 26/8/2008 đều đăng lời khai của một bị can là ông Sakashita như sau: “Vào năm 2000, quan chức CSVN nói với tôi (lúc đó tôi là Đại diện giao thiệp cho PCI) rằng muốn được trúng bất kỳ dự án nào thì phải đưa cho họ 15% tổng số tiền của dự án đấu thầu đó, đây là tiền họ lấy bỏ túi. Chúng tôi thấy con số 15% này quá lớn nên giao thiệp xin trả 10% mà thôi, nếu cao hơn PCI không có khả năng. Thật ra, quan chức Việt Nam không trả lời dứt khoát là đồng ý với cái giá hối lộ 10% mà chúng tôi đề nghị, nhưng khi đưa tiền thì họ nhận và cho trúng thầu. Năm 2001 chúng tôi đã phải hối lộ 300 triệu yen (tương đương với 2 triệu 7 USD theo hối suất vào lúc đó) cho ông Huỳnh Ngọc Sĩ, Phó Giám đốc sở Giao thông – Công chánh thành phố HCM, kiêm Giám đốc Ban Quản lý PMU Đông. Khi trích ra một số tiền lớn như thế để hối lộ, bắt buộc công ty PCI của chúng tôi phải khai gian giá thành tăng lên 10%, tiền viện trợ ODA của Nhật cho Việt Nam xây xa lộ Đông Tây Sài Gòn chạy vào túi quan chức nhà nước CSVN qua ngõ công ty CPI chúng tôi”.
Truyền thông Nhật chỉa mũi dùi qua JBIC, tức ngân hàng Hiệp tác Quốc tế do chính phủ Nhật lập ra để giải ngân tiền viện trợ ODA. Báo chí Nhật đã đăng những lời tiết lộ của một vài nhân viên PCI ở Việt Nam nói rằng JBIC quá biết PCI đưa tiền hối lộ cho quan chức Việt Nam nhưng vẫn làm ngơ, chẳng phải riêng gì công ty PCI mà những hãng Nhật khác khai báo cáo sao, JBIC nghe vậy mà báo cáo lời khai theo bằng chứng cho thấy ngân hàng JBIC làm việc rất tắc trách. Nghe hãng PCI khai báo có nhiều chổ khai gian thế mà một cơ quan chuyên môn như JBIC vẫn cho thông qua là điều vô lý. JBIC chắc chắn biết những khoảng tiền PCI khai gian là để hối lộ cho quan chức CSVN. Chính sự làm ngơ đó là hành động tiếp tay cho PCI trong việc đưa tiền hối lộ. Một số nhân viên hãng PCI còn cho hay rằng sau khi Công tố viện Tokyo bắt giam những nhân viên cao cấp PCI để điều tra về chuyện đưa tiền hối lộ, đáng lý ra ông Huỳnh Ngọc Sĩ nên lặng đi một thời gian, nhưng ông ta vẫn tiếp tục tiếp xúc với các nhân viên PCI ở Việt Nam, coi như chẳng có chuyện gì xảy ra. Tại sao chính quyền Việt Nam xác nhận là có chuyện ông Sĩ nhận tiền hối lộ của PCI thế mà chẳng hề xử phạt ông ta gì cả? Với cái thực tế là như vậy, thì chuyện bộ Ngoại giao Nhật yêu cầu nhà nước CSVN phải nghiêm chỉnh xử phạt các quan chức VN nhận hối lộ là điều mơ tưởng. Đã thế, ông Thứ trưởng Ngoại giao nhà nước Việt Nam là Hồ Xuân Sơn còn lên tiếng tuyên bố là rất bất bình chính quyền Tokyo tại sao lại để cho truyền thông Nhật đưa tên tuổi quan chức VN nhận hối lộ lên mặt báo trong khi phía Việt Nam yêu cầu phải giữ kín vì đang trong quá trình điều tra. Có thể nói rằng chẳng có một quan chức nào nhận tiền hối lộ của PCI bị điều tra cả, trường hợp ông Sĩ là một bằng chứng điển hình.
Một ký giả của tờ Japan Times khi được đài BBC phỏng vấn câu hỏi ông nghĩ như thế nào về lời phát biểu của ông Thứ trưởng Hồ Xuân Sơn? Ký giả của tờ Japan Times này trả lời rằng: “Tôi hết sức ngạc nhiên, nếu một vị Thứ trưởng Ngoại giao mà tuyên bố như thế là không biết gì về quyền báo chí ở các nước tự do, dân chủ. Nhưng thôi đó là chuyện về kiến thức của ông ta, còn việc ông ta không muốn nêu tên tuổi quan chức VN nhận hối lộ từ PCI có lẽ vì loan như thế sẽ làm xấu mặt chính quyền CSVN”. Xin mượn câu trả lời của ký giả Japan Times để kết thúc bài viết này.
Ngô Văn