Theo nguồn tin riêng của GS Carl Thayer, các tàu hải cảnh Việt Nam đã bị các tàu Trung Quốc dùng vòi rồng tấn công và bị các tàu hải cảnh Trung Quốc cắt ngang đường để tấn công. Số tàu Trung Quốc vào thời điểm căng thẳng nhất lên tới 35 chiếc. Ngày 3 tháng Tám tổng số tàu Trung Quốc ở vùng lãnh hải Việt Nam đã lên tới khoảng 80 tàu các loại.
Câu trả lời mang tính khả dĩ nhất cho dấu hỏi trên đang được phần lớn giới chuyên gia quan sát chính trị quốc tế khẳng định: Sau Hoa Kỳ, đến lượt các nước trong khối ASEAN không muốn vội vã thể hiện thái độ và hành động ủng hộ Việt Nam, bởi họ muốn chờ xem Việt Nam có tự đi trên đôi chân của mình hay không để dám nhìn thẳng vào mặt Trung Quốc, và nếu cần thiết thì dám đối đầu với con sói đầy tham vọng bành trướng này, chứ không phải bằng lối ‘vừa đi vừa quỳ’ như từ trước tới nay.
Trong chương trình Việt Nam 360 kỳ nầy, Luật Sư Nguyễn Văn Đài nói về sự kiện Bãi Tư Chính và chính sách “3 không” của Đảng CSVN. Luật sư Nguyễn Văn Đài giải thích chính sách “3 không” là gì? Có từ bao giờ? Và tại sao CSVN lại đưa ra chính sách này? Luật Sư Đài cũng nói về những thiệt hại khi duy trì chính sách “3 không”, cũng như những lợi ích mà Việt Nam sẽ có nếu như từ bỏ chính sách này.
Cũng có thể rồi ngày nào đó, sẽ có những cuộc biểu tình rầm rộ do nhà nước phát động để chống Trung Quốc. Báo chí và truyền hình sôi động đã không khác gì như một ngày hội theo nghị quyết. Vào lúc ấy bạn cũng đừng quên lắng nghe, để thấy trong sự ồn ào ấy, là cả không gian chết lặng âm thầm của phẩm giá một dân tộc bị lợi dụng đến tận cùng. Thật bối rối, nhưng rồi chúng ta, một dân tộc phải làm sao?
Qua kinh nghiệm của Philippines đối với hành động xâm lược trắng trợn của Trung Quốc trên bãi cạn Scarborough, đây là lúc Việt Nam phải sử dụng biện pháp pháp lý hơn là dùng công hàm ngoại giao hoặc hô hào chống đối theo kiểu xoa dịu sự phẫn nộ của người dân.
Vì sao lại thường bị Trung Quốc chọn để tạo tình huống căng thẳng dù trên danh nghĩa vẫn là đồng minh ý thức hệ? Ông Derek Grossman, chuyên gia phân tích quốc phòng cấp cao của RAND chỉ ra có ít nhất 3 lý do khiến Trung Quốc sẽ chọn Việt Nam, nếu muốn thử khả năng quân sự mới của mình. Ngoài những điểm mà ông Derek Grossman nêu ra, có lẽ còn phải nói đến thái độ hèn nhát rõ ràng của giới cầm quyền CSVN trong những năm qua, khiến Bắc Kinh không ngại gì chọn Việt Nam làm bao cát để tập đấm.
Việt Nam mong muốn làm bạn với tất cả, nhưng điều đó không có nghĩa là làm bạn với kẻ thù. Là nước nhỏ yếu bên cạnh Trung Quốc thì phải biết mềm dẻo và linh hoạt trong chính sách đối ngoại với người hàng xóm bất hảo này. Nhưng chính sách ngoại giao đó không phải là sự nhún nhường vô nguyên tắc, làm suy yếu tinh thần tự tôn dân tộc của người Việt Nam.
Sự xuất hiện “đôi tháng một lần” của ông Tổng Tịch Nguyễn Phú Trọng trong thời điểm này lại là cuộc gặp mặt các cán bộ công đoàn cơ sở với lo ngại trước “thông tin xuyên tạc” của những “thế lực thù địch”. Có vẻ như, điều ông ta lo ngại là những cuộc biểu tình phản đối Trung Quốc năm 2014 có thể lặp lại chứ không phải là chủ quyền quốc gia bị xâm phạm ở Bãi Tư Chính nói riêng và Biển Đông nói chung.
Trước chỉ là khảo sát, thăm dò, nhưng nay đã là quấy nhiễu, cản trở hoạt động khai thác dầu khí bình thường của Việt Nam, cho thấy bước leo thang mới của Trung Quốc trong một khu vực hứa hẹn sẽ còn căng thẳng hơn nữa bởi các tranh chấp chủ quyền phức tạp kéo dài. Nhưng vì sao trong số 5 quốc gia và vùng lãnh thổ có tranh chấp trong khu vực, Việt Nam lại thường được Trung Quốc chọn để tạo tình huống căng thẳng dù trên danh nghĩa vẫn là đồng minh ý thức hệ?
Van xin chúng nó là cùng đồng chí ư? Cầu xin chúng nó lấy đại cục làm trọng ư? Lấy 4 tốt và 16 chữ vàng ra làm thần chú ư? Tất cả đều vô dụng. [Hãy] Một lần và vĩnh viễn, vứt bỏ tình đồng chí với Trung Quốc Cộng Sản vào sọt rác, và kiện Trung Quốc lên Liên Hợp Quốc. Có như thế thì mới cản ngăn được sự ngông cuồng của Trung Quốc. Nếu không sẽ tiếp tục bị mất chủ quyền biển đảo vào tay Trung Quốc rồi đắc tội với tổ tiên và muôn đời con cháu.
Hoa Kỳ đã trở thành quốc gia đầu tiên, và có lẽ là duy nhất, lên tiếng gián tiếp ủng hộ Việt Nam liên quan vụ tàu thăm dò địa chất Hải Dương-8 và một số tàu cảnh sát biển của Trung Quốc xâm nhập vào vùng đặc quyền kinh tế Bãi Tư Chính của Việt Nam trong suốt nửa tháng qua như vào chốn không người.
Nếu xung đột bùng nổ trên Biển Đông, Bộ Chính Trị CSVN nhìn thấy rõ là họ rơi vào thế kẹt giữa hai lằn đạn: sức ép chống Tàu của người Việt Nam và sức ép kinh tế đến từ các doanh nhân dưới sự chỉ đạo của Bắc Kinh.
