“Việt Nam phải tôn trọng quyền tự do ngôn luận trên mạng,” Tổ chức Ân xá Quốc tế nêu ý kiến trong các bài đăng trên trang X và Faceboook hôm 24/12. “Nhà chức trách phải thu hồi và sửa đổi Nghị định 147 mới này, nhắm vào người dùng mạng xã hội và sẽ có hiệu lực vào ngày 25/12.”
“VOA sát cánh cùng ông Phạm Chí Dũng, nhà báo Việt Nam và cộng tác viên của VOA, và lên án việc giam cầm ông đầy bất công chỉ vì ông thực hiện quyền tự do ngôn luận,” ông Mike Abramowitz, Giám đốc VOA, nêu rõ trong một tuyên bố chính thức.
Ông Phạm Chí Dũng bị chính quyền Việt Nam bắt giam năm 2019 và đang thụ án 15 năm tù vì các bài viết của ông, trong đó có các bài gửi cho VOA Tiếng Việt, và vai trò của ông trong Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam (IJAVN).
Với thế giới văn minh, cho dù ông Tô Lâm có là một nhà độc tài kìm hãm và đàn áp quyền tự do ngôn luận khốc liệt như thế nào đi nữa, kể cả cho bắt giữ, cáo buộc, xét xử và giam cầm hàng trăm tù nhân lương tâm tại Việt Nam. Thì quyền tự do ngôn luận của ông ấy vẫn được bảo đảm ở mức độ tối đa tại lãnh thổ công nhận quyền tự do ngôn luận từ Hiến pháp đến thực tế.
“Chúng tôi cũng kêu gọi Tổng thống Biden và chính phủ Hoa Kỳ đưa vấn đề nhân quyền vào trọng tâm của quan hệ ngoại giao với Việt Nam và vận động trả tự do cho những người vẫn đang bị giam giữ bất công,” bà Anh-Thu Vo, Giám đốc nghiên cứu và vận động của PEN America, đưa ra kiến nghị.
Việc chửi mắng và bình phẩm ác ý về các nghệ sĩ và ca sĩ gần đây trên mạng xã hội được nhiều người, trong đó có giới luật sư, cổ xúy và biện minh bằng quyền tự do ngôn luận, dựa trên lập luận rằng giới nghệ sĩ được xem là nhân vật công chúng, căn cứ Điều 19 của Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR).
Vậy cần hiểu thế nào về quyền tự do ngôn luận, và thế nào là nhân vật công chúng theo Điều 19 của ICCPR?
Là nhà văn, coi trọng những giá trị nhân văn, Facebook cho tôi cơ hội, cho tôi phương tiện để được nói tiếng nói nhân văn, tiếng nói trung thực của sự thật và lương tri. Vì vậy trang Facebook của tôi đã bị thể chế độc tài đánh phá, ngăn chặn rất quyết liệt.
Quyền tự do ngôn luận bao gồm nhiều nội dung, nhưng nội dung quan trọng nhất là: quyền tự do phê phán.
Có thể xem quyền tự do phê phán như một thứ nhiệt kế để đo lường tính chất dân chủ của một chế độ. Ở đâu người dân không được quyền phê phán chính phủ, ở đó nhất định có những tên độc tài đang thống trị.
Như đã biết thì Việt Nam vừa có ba phiên toà xử các nhân vật vì tội tàng trữ, tuyên truyền chống phá Nhà nước. Ở phiên toà nào thì lập luận cũng đơn giản là luật thì phải theo, không nên nói nhiều, nhà nước pháp quyền thì phải thế.
Tuy nhiên, thời kỳ quốc tế thì Việt Nam với tư cách là một quốc gia của Liên Hiệp Quốc cũng phải tuân thủ luật pháp và nghĩa vụ quốc tế.
Vậy pháp luật quốc tế nói gì về việc bắt một người vì người đó trả lời phỏng vấn báo chí nước ngoài và viết lách có nội dung làm Nhà nước không hài lòng?
Nhưng thay vì đặt một nền tảng cho sự tự do biểu đạt của người dân dưới chế độ độc tài, Facebook ở Việt Nam đã biến thành một sân chơi khá hổ lốn của những kẻ bị bệnh ái kỷ, tràn lan những hình ảnh, bài viết khoe khoang khoác lác về các món ăn, các chuyến du hí mà hiếm có những thông tin thật sự thiết thực và bổ ích. Nhà cầm quyền Cộng Sản Việt Nam rất thích một mạng Facebook như vậy để lôi kéo người dân vào những chuyện phù hoa mà quên đi, mà xa lánh cái thực trạng tối tăm, oan khuất của cuộc sống, của đất nước.
Người tố giác Frances Haugen, một cựu nhân viên Facebook, đã gửi cho Ủy Ban Chứng Khoán và Giao Dịch Hoa Kỳ – SEC – ‘Tập Hồ Sơ Facebook’ với hơn 10 ngàn tài liệu nội bộ của công ty mạng xã hội khổng lồ. ‘Tập Hồ Sơ Facebook’ dưới dạng biên tập lại đã được cung cấp cho Quốc Hội.
Một số tài liệu trong tập hồ sơ này liên quan đến quyết định của Facebook đồng ý thực hiện các yêu cầu kiểm duyệt của nhà cầm quyền CSVN, nhằm dập tắt các tiếng nói chỉ trích chính quyền độc tài.
Khi cân nhắc liệu có nên cho phép gia tăng kiểm duyệt ở Việt Nam hay không, một cựu nhân viên cho biết, đường lối của [Mark] Zuckerberg trong lĩnh vực tự do ngôn luận dường như liên tục thay đổi. Theo một người trong cuộc, Zuckerberg đã cảnh báo rằng, việc phục vụ cho một chế độ đàn áp có thể gây tổn hại đến danh tiếng toàn cầu của Facebook, Zuckerberg lập luận rằng, việc rút khỏi Việt Nam hoàn toàn sẽ gây tổn hại lớn hơn đến quyền tự do ngôn luận trên đất nước này.
Ông Huỳnh Ngọc Chênh, từ Hà Nội nói rằng ông không có gì nghi ngờ, và khẳng định “Facebook đã tự biến mình thành công cụ truyền thông tuyên truyền cho đảng Cộng Sản Việt Nam.”
Còn với Tuấn Khanh, ký giả của Sài Gòn Nhỏ, thì nói “Nhiều người dân trong nước đã thất vọng khi thấy Facebook chọn lợi nhuận thay vì bảo vệ những giá trị của một công ty đến từ Hoa Kỳ, nơi của một quốc gia chọn dân chủ và tự do.”
