dân chủ

Ảnh: FB Nguyễn Thúy Hạnh. Từ trái: Vợ các TNLT Lưu Văn Vịnh, Lê Đình Lượng và Trần Đức Thạch hẹn đến nhà nhau để cùng gọi cho tôi từ Nghệ An, trong niềm vui vỡ oà khi tôi vừa được ra tù

Vợ của những người tù

Nếu như Chinh Phụ Ngâm và Cung Oán Ngâm Khúc khi xưa nói về nỗi cô đơn, lẻ loi, đơn chiếc, sầu thương, nhung nhớ, khát khao đoàn tụ, oán trách hoàn cảnh…, của những người chinh phụ chốn cô phòng, thì vợ của những người tù vì đấu tranh cho tự do, dân chủ, nhân quyền ngày nay không chỉ những nỗi niềm ấy mà còn là sự vật lộn với cuộc mưu sinh để nuôi cha mẹ già, con cái ăn học, và nuôi chồng tù, còn cả đấu tranh cho chồng, bền bỉ đội đơn đi kêu oan cho chồng, đối phó với áp lực từ phía công an, chính quyền…

Huy chương giải Nobel. Ảnh minh hoạ: AP

Các định chế giúp phát triển kinh tế

Kinh tế phát triển khi số đầu tư và lực lượng lao động gia tăng, dẫn đến các sáng kiến và tiến bộ kỹ thuật nâng cao năng xuất của người làm việc. Nhưng tại sao nhiều nơi tập hợp được các “yếu tố sản xuất” trên mạnh hơn những nơi khác?

Ulaanbaatar là thủ đô và thành phố lớn nhất của Mông Cổ, nơi cư trú của khoảng 45% dân số đất nước. Mông Cổ tự hào là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Ảnh minh họa: Taylor Weidman/ Getty Images

Việt Nam: Cuba hay Mông Cổ?

Trong phiên họp đầu tiên ngày 3/9/1990, Quốc hội Mông Cổ bầu ra bộ máy lãnh đạo mới, trong đó các chức tổng thống và thủ tướng thuộc về đảng MPP (tức đảng Đảng Cách Mạng Nhân Dân Mông Cổ Marxist-Leninist cũ), còn các chức phó tổng thống, phó thủ tướng thuộc về các đảng đối lập. Như vậy sau năm 1990, đảng Cộng Sản Mông Cổ đã không mất quyền lực mà chỉ phải hợp tác và chịu sự kiểm soát của đối lập để tránh độc quyền và họ đã chiến thắng.

Tháng Giêng, 1992, Quốc hội Mông Cổ thông qua bản Hiến pháp dân chủ đầu tiên, có hiệu lực đến ngày nay.

Tân Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức (phải) và cựu Tổng thống Thái Anh Văn vẫy tay trong lễ nhậm chức của ông Lại ở Đài Bắc, Đài Loan, vào ngày 20/5/2024. Ảnh: AP

Phát biểu nhậm chức, tân tổng thống Đài Loan kêu gọi Trung Quốc ngừng đe dọa quân sự nhưng Bắc Kinh chỉ trích

Tân tổng thống Đài Loan, ông Lại Thanh Đức, trong bài phát biểu nhậm chức hôm 20/5 nói rằng ông muốn hòa bình với Trung Quốc và kêu gọi nước này chấm dứt các mối đe dọa quân sự cũng như hăm dọa hòn đảo tự trị mà Bắc Kinh luôn tuyên bố là lãnh thổ của mình.

“Tôi hy vọng rằng Trung Quốc sẽ đối mặt với thực tế về sự tồn tại của (Đài Loan), tôn trọng sự lựa chọn của người dân Đài Loan và với thiện chí, chọn đối thoại thay vì đối đầu,” ông Lại nói sau khi tuyên thệ nhậm chức.

Nhà thờ Đức Bà ngay trung tâm Sài Gòn, một thành phố từng được mệnh danh là Hòn ngọc Viễn Đông. Ảnh minh họa: Chris Jackson/ Getty Images

Tựa vào di sản miền Nam tự do, tôi chọn đứng thẳng

Ba Mươi Tháng Tư, cứ đến gần ngày này là trái tim người miền Nam lại nhói đau. Tôi là một người thế hệ 8x, tuy chưa từng trực tiếp chứng kiến cuộc chiến “nồi da xáo thịt” của đất nước giai đoạn trước 1975, nhưng gia đình tôi, tồn tại hai dòng tư tưởng quốc gia và cộng sản, và ông bà tôi, cậu, dì tôi là những nhân chứng sống cho giai đoạn lịch sử này.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Tiểu ban Nhân sự đại hội đảng XIV chủ trì phiên họp đầu tiên của Tiểu ban hôm 13/3/2024 tại trụ sở Trung ương đảng. Ảnh: Vietnam Plus

Từ trường hợp ông Võ Văn Thưởng nhìn về công tác nhân sự

Nhưng thống kê lại chuỗi cán bộ cấp cao bị kỷ luật trong thời gian qua, phân tích bản chất, tìm đến nguyên nhân cốt lõi, thì đi đến kết luận rằng, công cuộc chống tham nhũng cần phải đẩy mạnh, tiến hành triệt để, nhưng phải cần đến các biện pháp khác có khả năng tiệu diệt nguyên nhân gốc rễ của quốc nạn tham nhũng.

Đại diện Viện kiểm sát tại phiên tòa "bay giải cứu." Ảnh: VnExpress

Vạch áo, lột áo và xé áo

Nhưng sự đòi hỏi cho một xã hội tiến bộ bền vững, thì không được phép dừng lại. Xã hội phải kiên nhẫn (đi kèm thiện chí) gây áp lực để từ chỗ dám vạch áo, cần phải tiến tới lột bỏ và cuối cùng xé tan cái áo gian dối, để thay bằng một cái áo khác không chỉ sạch sẽ hơn mà còn luôn có khả năng tự tố cáo sự ô nhiễm của kẻ khoác nó.

Ảnh minh họa: Internet

Thái độ cam chịu, không chỉ trích, đánh lận các giá trị – muôn đời không có dân chủ

Vấn đề không phải là cứ có dân chủ đồng nghĩa là đất nước tuyệt hảo dân không chửi Chính phủ nữa, mà là không có đất nước nào hoàn hảo, nhưng nếu có dân chủ thì dân được chỉ ra các khiếm khuyết của xã hội, của Chính phủ để Chính phủ phải sửa chữa, nếu Chính phủ này không làm được thì dân có quyền chọn ra một Chính phủ khác của đảng khác làm. Đấy là sự khác biệt…

Một tiệm đồ ăn Việt Nam ở Đài Bắc có treo cờ đỏ và cờ búa liềm đảng CSVN. Ảnh: FB Nguyễn Trường Sơn

Quan điểm chính trị khác biệt thì sao?

Họ đã làm được, đã bỏ đi được thứ chính trị độc đoán và hà khắc, để trở nên tự do và cởi mở hơn. Đã thế lại trở thành một vùng đất giàu có và thịnh vượng. Vậy thì không có lý do gì mà Việt Nam lại không làm được như vậy.

Lãnh đạo đảng Move Forward và là ứng cử viên thủ tướng Pita Limjaroenrat (áo trắng) ăn mừng thắng cử ngày 15 tháng 5 năm 2023. Ảnh: Reuters

Bầu cử Thái Lan nhìn từ người trong nước Việt Nam

Một đảng đối lập non trẻ, ủng hộ các giá trị dân chủ, đã giành chiến thắng ngoạn mục trong cuộc bầu cử mới đây của Thái Lan. Điều này được những người hoạt động cho dân chủ tại Việt Nam đón nhận thế nào?