“Ngoại trưởng Antony Blinken hôm thứ bảy nhấn mạnh tầm quan trọng của nhân quyền sau khi gặp Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính trong chuyến công du tới quốc gia Đông Nam Á này, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết,” hãng tin Anh Reuters cho biết.
Ông Antony Blinken vừa kết thúc chuyến thăm Việt Nam từ ngày 14 đến ngày 16/4 vào dịp Mỹ và Việt Nam kỷ niệm 10 năm quan hệ đối tác toàn diện và có thể nâng cấp lên một mức cao hơn, đó là quan hệ đối tác chiến lược.
“Trong dài hạn, nếu Việt Nam không thể hiện sự nhiệt thành đáp lại thiện chí của Hoa Kỳ thì họ có thể nản lòng và họ sẽ chuyển sang các đối tác khác, để thúc đẩy các mục tiêu chiến lược của họ.
Bởi vì mục tiêu của họ thì họ phải theo đuổi và họ phải tìm những đối tác để cùng hướng tới những mục tiêu đó. Trong trường hợp đối tác mà họ mong muốn không có sự phản hồi lại thì bắt buộc họ phải tìm đối tác khác mà thôi…” [TS Lê Hồng Hiệp]
Để bày tỏ sự phục tùng và tôn kính Bắc Kinh, Nguyễn Phú Trọng đã tuyên bố từ chối mọi liên minh quân sự và không cho phép bất kỳ nước nào đặt căn cứ quân sự trên đất Việt Nam. Đúng là, đây là chính sách của CS Việt Nam từ lâu. Nhưng lần này, ông Trọng đã đi xa hơn bất kỳ nhà lãnh đạo cộng sản nào khác của Việt Nam trong việc ưu tiên quan hệ với Trung Quốc.
Trong bài nói chuyện tại Trung tâm Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc Tế (CSIS) ở Washington hôm 11/5, Thủ Tướng Phạm Minh Chính đã nói rằng, Việt Nam coi trọng “vai trò của sự chân thành, lòng tin và trách nhiệm trong một thế giới đầy biến động hiện nay.” Ông Chính đã lặp đi lặp lại nhóm từ này đến gần 20 lần trong suốt bài phát biểu của mình.
Đây chỉ là những lời hoa mỹ nói lên mặc cảm xấu hổ của lãnh đạo CSVN, vì chưa bao giờ trong chính sách đối ngoại của Hà Nội thể hiện đủ sự chân thành, lòng tin và trách nhiệm với bất cứ ai.
Kế hoạch tổ chức tập trận quân sự của Việt Nam với Nga có thể làm sống lại các lời kêu gọi trừng phạt Hà Nội bằng các lệnh trừng phạt liên quan đến CAATSA (Đạo Luật Chống Đối Thủ của Mỹ thông qua các Biện Pháp Trừng Phạt).
Việt Nam có thể sớm bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt của Mỹ vì tiếp tục quan hệ quân sự với Nga khi phương Tây tìm kiếm các cách gây áp lực thứ cấp mới để trừng phạt Matxcơva vì cuộc xâm lược Ukraine.
Ông Phạm Minh Chính, thủ tướng Cộng Sản Việt Nam, sẽ đến Washington dự hội nghị thượng đỉnh Mỹ-ASEAN vào ngày 12 và 13 tháng Năm sắp tới. Đây sẽ là một chuyến đi khó khăn, và có thể là tủi nhục, của ông Chính sau những diễn biến gần đây cho thấy Hà Nội đang đi theo sự dẫn dắt của Nga và Trung Quốc, ra mặt đối lập với Hoa Kỳ trên bàn cờ chính trị thế giới.
Các nhà quan sát bên ngoài từ lâu đã phải vật lộn để hiểu được sự thiếu ác cảm với Hoa Kỳ trong giới trẻ Việt Nam, bất chấp một cuộc chiến tàn khốc đã gần như xóa sổ đất nước của họ. Nhưng đối với thế hệ sau chiến tranh, chính sách ngoại giao sức mạnh mềm của Mỹ và sức hấp dẫn văn hóa của những gì Chú Sam thể hiện, dường như đã thành công.
Những chuyển biến nói trên đã và đang tác động lên tình hình Việt Nam như thế nào, và người Việt Nam có thể khai dụng được gì để có thể giữ vững độc lập và thoát ra khỏi những hệ quả tại hại từ sự xung đột Mỹ Trung hiện nay? Bài viết này, nhằm trả lời ba câu hỏi sau đây: 1) Tại sao xảy ra xung đột giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ; 2) Sự xung đột này có lợi, hại ra sao đối với Việt Nam; 3) Chúng ta có thể làm gì để khai dụng tình hình hiện nay.
Liệu sẽ có một liên minh chính thức Hoa Kỳ – Việt Nam, tuân theo các cam kết quốc phòng chính thức của Hoa Kỳ tương tự với các “đối tác cùng chí hướng” khác, như Nhật Bản và Úc? Hay mối quan hệ Hoa Kỳ – Việt Nam sẽ kết thúc như những cuộc “kết hôn giả,” phụ thuộc nhiều hơn vào sự hung hăng của Trung Quốc hơn là động lực nội tại giữa Hà Nội và Washington? Đây là một câu hỏi quan trọng vì nó đặt ra những kỳ vọng có tính thực tiễn và đặt ra những cạm bẫy tiềm ẩn trong mối quan hệ song phương.
Những quan hệ nói trên đã cho thấy là CSVN đang từng bước tiến gần vào quỹ đạo Hoa Kỳ, và nhiều nhà phân tích quốc tế cho rằng chưa bao giờ mà sự quan hệ giữa Hoa Kỳ và CSVN tốt đẹp như hiện nay; và vì thế CSVN nên chủ động nâng quan hệ với Hoa Kỳ lên Đối Tác Chiến Lược nhân đánh dấu 25 năm quan hệ.
Việt Nam là nước thu hút nhiều nhất các xí nghiệp di chuyển khỏi Trung Quốc. Sự đổ dồn của các vụ di dời này giải thích tình trạng gia tăng gấp 4 lượng hàng xuất cảng của Việt Nam từ năm 2010 đến năm 2018. Ngày hôm nay, kim ngạch xuất cảng tượng trưng cho hơn 110% tổng sản phẩm nội địa (GDP).
