Tổng Bí thư đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm mới đây bày tỏ “sốt ruột” khi Việt Nam “đi lò dò, lom dom” so với tốc độ phát triển rất nhanh của thế giới và nêu ra Ireland là tấm gương để “học hỏi.”
Nhiều người bàn luận về phát biểu của ông và cho rằng cải cách chính trị, dân chủ hóa chính là chìa khóa, theo quan sát của VOA.
Khắp các mặt báo, đài truyền hình đều đưa tin “Thái Lan phát hiện dư lượng hóa chất độc hại trong nho nhập từ Trung Quốc” thông báo công khai cho người dân biết và xử lý nghiêm minh việc buôn bán hàng độc hại. Còn Việt Nam thì như câm – mù – điếc, cứ bán mua tràn lan, cứ ăn thoải mái!
Bài học hai thế chiến I và II cho thấy, thời gian trước khi chiến tranh bùng nổ vô cùng quan trọng cho các lãnh đạo quốc gia. Các lãnh đạo khôn ngoan và có tầm nhìn xa có thể giúp đất nước không bị hay ít bị ảnh hưởng bởi chiến tranh trong khi các lãnh đạo thiển cận, thiếu khôn ngoan có thể biến đất nước thành một “vùng oanh tạc tự do.”
Trong bài diễn văn đọc trước Quốc Hội CSVN ngày 21/10/2024, ông Tô Lâm, tổng bí thư đảng Cộng Sản được truyền thông trong nước dẫn lời đã nói rằng cần “từ bỏ tư duy ‘không quản được thì cấm.’”
Thoạt nghe, công chúng cứ tưởng rằng ông Tô Lâm nói đến vấn đề mang tính khách quan phát sinh trong hành sử giữa chế độ đối với người dân trong nước…
Nói đến cảnh sát tư tưởng người ta thường nghĩ đến cảnh sát mặc thường phục hay cảnh sát mật thuộc quân số của Bộ Công an. Họ đông hơn số cảnh sát thật đó rất nhiều và đôi khi là những người bề ngoài có vẻ, hay được cho là đáng kính: nhà thơ, nhà lý luận, nhà báo, và có khi dân thường nữa.
Thảm trạng tiểu thương đang đổ xô đi bán hàng Tàu và hàng loạt cơ sở sản xuất cung cấp quần áo, v.v. cho các siêu thị phải dẹp tiệm… Những chuyện thật ở những phút đầu tiên đó buộc chúng ta phải nhìn nhận, chuyện này là chuyện nước sôi lửa bỏng rồi, không thể cứ từ từ, để xem xét rồi mới xử lý… trong khi hàng hóa của họ tràn ngập, quảng cáo của họ tràn lan trên các mạng xã hội.
Nhà cầm quyền Việt Nam tiếp tục thực thi luật áp bức để kìm hãm mọi chỉ trích. Điều này đã tạo ra một bầu không khí sợ hãi và tự kiểm duyệt, buộc nhiều bỉnh bút, nhà báo và nhà hoạt động phải im lặng hoặc lưu vong để tránh bị tù tội. Trong bầu không khí áp bức này, những người như cô Đặng (Thị Huệ) đóng một vai trò quan trọng trong việc thông tin và duy trì sự tham dự của xã hội dân sự, bất chấp những rủi ro nghiêm trọng mà họ phải đối mặt.
Sự kiện ông Lương Cường được bầu làm chủ tịch nước, cơ chế lãnh đạo Việt Nam quay trở lại mô hình “tứ trụ.” Mô hình đó có cân bằng được quyền lực, có tạo ra được sự ổn định chính trị cần thiết cho công cuộc phát triển kinh tế hay không?
“Mặc dù có nhiều đồn đoán trước đây rằng Tổng Bí thư Tô Lâm sẽ nắm giữ cả hai chức tổng bí thư và chủ tịch nước, mở ra thời kỳ mới với sự thống nhất quyền lực tương tự như Trung Quốc, nhưng chuyện ông Lương Cường lên cho thấy việc cân bằng lại quyền lực, lập lại tứ trụ, cân bằng giữa công an và quân đội.”
“Qua đó, cho thấy sự không bằng lòng trong nội bộ đảng về cách thức mà ông Tô Lâm xây dựng quyền lực xoay quanh hệ thống công an,” (TS. Nguyễn Huy Vũ)
“Nếu chỉ kêu gọi chống lãng phí mà không luật hóa các hành vi gây ra lãng phí thì không có tác dụng gì! Đưa vào luật các hành vi gây ra lãng phí thì mới xử lý bằng pháp luật đối với tổ chức, cá nhân (thường là những người làm lãnh đạo) gây ra lãng phí. Nói vậy có nghĩa là nhà nước phải xây dựng luật chống lãng phí để có căn cứ vào đó mà xử lý!” (một người dân nói với RFA)
Đáng lẽ ra thì phương Tây tự do không cần phải lo ngại nhiều về những thách thức từ phía Trung Quốc. Lịch sử đã chứng minh rằng thể chế dân chủ tự do ưu việt hơn hẳn mọi thế chế độc đoán.
Mới tuần trước giải Nobel về kinh tế được trao cho nhóm tác giả: (Daron) Acemoglu, Simon Johnson và James Robinson. Từ lâu họ đã phân tích quan hệ khoa học giữa thể chế và kinh tế. Trong đó sự thịnh vượng luôn đứng về phía những thể chế coi trọng quyền con người. Ở đâu con người được tự do, ở đó sự sáng tạo sẽ được phát huy cao nhất.
Nghị định số 126 về Tổ chức, hoạt động và quản lý hội vừa được Chính phủ ban hành hôm 8/10 vừa qua được cho là gia tăng sự kiểm soát của nhà nước, hạn chế sự phát triển của các tổ chức xã hội độc lập và quyền tự do lập hội.
